«Ψωμί - Παιδεία – Ελευθερία, Έξω αι ΗΠΑ - Έξω το ΝΑΤΟ!»

του Δημήτρη Πατέλη

«Φωνή της Πάρου» 2021.11.24

Πέρασαν 48 χρόνια από την ηρωική αντιδικτατορική εξέγερση του Πολυτεχνείου. Η εξέγερση αυτή δεν ήταν «κεραυνός εν αιθρία». Ήταν το αποκορύφωμα ολόκληρης ιστορίας λαϊκών αγώνων. Αγώνων αντιδικατατορικών, αντιμοναρχικών, αντιφασιστικών, εθνικοαπελευθερωτικών, αντιιμπεριαλιστικών και βαθύτατα κοινωνικών/ταξικών.

Σταθμοί αυτής της ιστορίας είναι η φασιστικής κοπής μεταξική δικτατορία, η τριπλή κατοχή της χώρας, η ταχεία αθώωση των δωσιλόγων, προς «επαναστρατολόγηση» και αξιοποίησή τους από τους νέους εισβολείς Βρετανούς «συμμάχους» και την υπό αυτούς εγκάθετη κυβέρνηση της ντόπιας άρχουσας τάξης για την κατάπνιξη του επαναστατικού αγώνα σε δύο φάσεις:

τον Δεκέμβριο του 1944 (πέντε μήνες προ της συντριβής του Αντι-κομιντέρν άξονα από τον Κόκκινο Στρατό), κατά του βασικού κορμού του αντιφασιστικού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του λαού μας, του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, που συγκροτήθηκε με τον πρωτοπόρο ρόλο των κομμουνιστών και 1946-1949, κατά του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, κατά τη φάση της -αναγκαστικής για τη σωτηρία από τις φρικαλεότητες της καθεστωτικής «λευκής τρομοκρατίας» του αστικού κράτους-παρακράτους- ένοπλης εξέγερσης και του αγώνα κατά της ξένης επέμβασης των νέων εισβολέων ιμπεριαλιστών (αρχικά του Ηνωμένου Βασιλείου με τον αποικιοκρατικό στρατό του και στη συνέχεια των ΗΠΑ) σε συνεργασία με τον βασικό κορμό των δωσίλογων συνεργατών των ναζί, που αίφνης μπήκαν στη δούλεψη των νέων επικυρίαρχων. Μιας φάσης με πιο άμεσο ταξικό επαναστατικό περιεχόμενο σοσιαλιστικού χαρακτήρα, σε ένα μοναδικού ηρωισμού ταξικό πόλεμο πολιτών (Civil War), ο οποίος είθισται να αποκαλείται με τον ατυχή και ανακριβή όρο «Εμφύλιος Πόλεμος».

Η τάξη του κεφαλαίου κέρδισε αυτό τον πόλεμο χάρη στη ξένη εισβολή-επέμβαση, με τις παραπάνω δυνάμεις που συσπείρωσε, σε μιαν άκρως δυσμενή για το επαναστατικό κίνημα της χώρας διεθνή συγκυρία.

Ακριβώς με αυτό το «ιστορικό φορτίο» και υπό την στενή καθοδήγηση των αρμοδίων μυστικών και φανερών υπηρεσιών ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και συνολικά των ευρωατλαντικών δομών, συγκροτήθηκαν και συγκροτούνται μέχρι σήμερα τα συνακόλουθα πλοκάμια του «βαθέως κράτους» των διακρατικών και παρακρατικών/παραστρατιωτικών κλάδων του καθεστώτος, ενός μυστικού τρομοκρατικού στρατού υπαγόμενου σε σχέδια όπως αυτά π.χ. της Επιχείρησης «Κόκκινη προβιά» και της «Operation Gladio».

Οι Αμερικανο-ΝΑΤΟϊκές βάσεις και ο ασφυκτικός Ευρωατλαντικός έλεγχος των βασικών δομών και λειτουργιών της χώρας εδραιώθηκαν σε αυτή τη βάση.

Οι πατριδέμποροι και πατριδοκάπηλοι αυτής της κοπής είναι αυτοί που μέχρι σήμερα πλασάρουν ως «εθνικοφροσύνη» και «πατριωτισμό» ένα χυλό αστικού εθνικισμού και κοσμοπολιτισμού του κεφαλαίου, με θεμελιώδες καταστατικό συστατικό την απόλυτη, άνευ όρων και ορίων δουλοπρεπή υποταγή τους στις στρατηγικές επιλογές των ευρωατλαντικών πατρόνων τους.

Η χούντα της 21ης Απριλίου 1967 με τον ακραίο αντικομμουνισμό της δεν ήταν αυθαιρεσία κάποιων «αφρόνων αξιωματικών», αλλά η συνέχεια αυτού του βαθέως κράτους-παρακράτους, έργο εντεταλμένων οργάνων της CIA, μια από τις μορφές «κανονικότητας» του καθεστώτος της δικτατορίας του κεφαλαίου. Βασικός σκοπός του ήταν και είναι η διατήρηση αυτής της δικτατορίας με τον εκάστοτε βολικό για το καθεστώς συσχετισμό δημοκρατικών/κοινοβουλευτικών ή αυταρχικά δικτατορικών, ειρηνικών/συναινετικών ή βίαιων/κατασταλτικών μέσων και τρόπων άσκησης της εξουσίας.

Εξ ου και η αμείωτη επικαιρότητα του περιεχομένου, του συμβολισμού και των βασικών συνθημάτων της ηρωικής εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Η χρονίζουσα δομική κρίση, η άθλια διαχείριση της πανδημίας, η υποβάθμιση και η ιδιωτικοποίηση υγείας και παιδείας, οδηγούν σε φτώχεια και εξαθλίωση, σημαντική μερίδα μισθωτών, ανέργων και αυτοαπασχολούμενων. Η βάναυση καταστολή ξαναγίνεται «κανονικότητα». Η ακόμα βαθύτερη πρόσδεση στις ευρωατλαντικές δομές σε οικονομικό, πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο μετατρέπει τη χώρα σε ευάλωτο στόχο φονικών πληγμάτων και συμφορών.

Ως πότε;

Δημήτρης Πατέλης

Καθηγητής φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης

 

«Σχέδιο δράσης για το Πανεπιστήμιο του 2030»: το φάρμακο που γίνεται φαρμάκι

Μανώλης Δαφέρμος*

«Εφημερίδα των συντακτών» 2021.11.24

Πρόσφατα, δημοσιεύτηκε το «Σχέδιο δράσης για το Πανεπιστήμιο του 2030. Αρχές και θέσεις» που εκπονήθηκε από επιτροπή πανεπιστημιακών στο πλαίσιο πρωτοβουλίας του Ιδρύματος Μποδοσάκη. Αυτό το κείμενο παρουσιάζει ένα προγραμματικό σχέδιο «εκσυγχρονισμού» των δημόσιων Πανεπιστημίων, ώστε να λειτουργούν με όρους επιχειρήσεων στη βάση ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων.

Το «Σχέδιο δράσης για το Πανεπιστήμιο του μέλλοντος» εδράζεται στην υιοθέτηση τριών βασικών αρχών - αποτελεσματικότητα, αυτονομία και λογοδοσία- και την εξαγωγή από αυτές των μέτρων που αφορούν τη διοίκηση, τη δομή, την οργάνωση, το διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό, την έρευνα και την κουλτούρα του Πανεπιστημίου του μέλλοντος. Οι εν λόγω αρχές θεωρούνται a-priori ορθές και επαρκείς για τον εκσυγχρονισμό του Πανεπιστήμιου χωρίς να υπάρχει αναφορά για την προέλευσή τους ούτε καμιά τεκμηρίωση της εφαρμοσιμότητάς τους. Το «Σχέδιο δράσης» έχει τη μορφή ενός αφηρημένου, αποπλαισιωμένου, ωφελιμιστικού «Δέοντος», χωρίς να συνοδεύεται από την ανάλυση της ιστορίας και της παρούσας κατάστασης της ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Το κείμενο περιορίζεται στην εμπειρική διαπίστωση επιμέρους «παθογενειών», στην αποσπασματική, επιδερμική, ατεκμηρίωτη συμπτωσιολογία τους στο επίπεδο του «κοινού νου» χωρίς να επιχειρείται κάποια βαθύτερη ανάλυση της προέλευσής τους. Η παρακάτω διατύπωση είναι ενδεικτική του χαρακτήρα του κειμένου: «Η παθογένεια αυτή είναι ευρέως γνωστή και δεν απαιτεί ιδιαίτερη τεκμηρίωση». Αναρωτιέμαι σε ποια επιστήμη επιχειρείται η πραγματοποίηση πρόβλεψης ή ακόμα περισσότερο ο σχεδιασμός δράσης χωρίς να έχει προηγηθεί η περιγραφή και εξήγηση της κατάστασης και των χαρακτηριστικών του αντικειμένου για το οποίο γίνεται λόγος με ενδελεχή και τεκμηριωμένο τρόπο.

Οι τρεις βασικές αρχές του «Σχεδίου δράσης» -αποτελεσματικότητα, αυτονομία και λογοδοσία- εδράζονται σε τρείς αρνητικούς ετεροπροσδιορισμούς απέναντι στο δημόσιο Πανεπιστήμιο: 1. Το δημόσιο Πανεπιστήμιο είναι αναποτελεσματικό. 2. Το δημόσιο Πανεπιστήμιο χαρακτηρίζεται από μια «έντονη γραφειοκρατική και συγκεντρωτική λογική, περιορισμένη αυτονομία και αργές και απελπιστικά δυσκίνητες διαδικασίες». 3. Το δημόσιο Πανεπιστήμιο δεν έχει καμιά μορφή λογοδοσίας. Επιπλέον, το δημόσιο πανεπιστήμιο παρουσιάζεται στο κείμενο ως ένας «διαμετακομιστικός σταθμός, ένα απρόσωπο πέρασμα που δεν αγγίζει ούτε τον νου, ούτε την ψυχή».

Το «Σχέδιο δράσης» βρίθει από εμπαθείς, απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς απέναντι στο δημόσιο Πανεπιστήμιο που συνδυάζονται με την παρουσίαση του προτεινομένου μοντέλου στη βάση ιδεατών, εκ των προτέρων δοσμένων αρχών. Μέμφεται τις «ιδεοληπτικές θεωρήσεις για την αποστολή του Πανεπιστημίου» εισάγοντας εξίσου ιδεοληπτικές, αποπλαισιωμένες αρχές για τον «εκσυγχρονισμό» του. Όμως, όταν με μηχανιστικό, άκριτο τρόπο μεταφέρεται και επιβάλλεται άνωθεν και έξωθεν ένα σύνολο «ιδεατών» αρχών σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό, ιστορικό, πολιτισμικό περιβάλλον, χωρίς την ενδελεχή, συστηματική έρευνά του, όπως επίσης τον έλεγχο της εφαρμοσιμότητας των εν λόγω αρχών, τότε είναι πολύ πιθανό να προκληθούν παταγώδεις αποτυχίες. Η αντικατάσταση των προηγούμενων ιδεοληψιών με νέες ιδεοληψίες όχι μόνο δεν ενισχύει την αρχή της αποτελεσματικότητας, την οποία εκθειάζει το «Σχέδιο δράσης», αλλά οδηγεί στην αυτοαναίρεσή της.

Η ιδιαιτερότητα αυτού του ιδεοκρατικού, ιδεοληπτικού «Σχεδίου δράσης» συνίσταται στην υιοθέτηση μιας πραγματιστικής, ωφελιμιστικής αντίληψης που εδράζεται στον «πανηγυρισμό» της «αποτελεσματικότητας», της «αποδοτικότητας» στην διοίκηση, την εκπαίδευση, την έρευνα, την οργάνωση των προγραμμάτων σπουδών. Η αγορά αναγορεύεται από τους «ευαγγελιστές της αγοράς» (κατά την έκφραση του Keith Dixon)¹ στο ύψιστο κριτήριο αποτελεσματικότητας του συνόλου των ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων. Το μετανεωτερικό Πανεπιστήμιο καλείται να συμμορφώνεται με ευέλικτο τρόπο στις «απαιτήσεις της αγοράς». Το «αόρατο χέρι της αγοράς» παρουσιάζεται ως «πανάκεια» για τη θεραπεία των «παθογενειών» του Πανεπιστημίου. Αναπόφευκτα εγείρεται το ερώτημα εάν το μοντέλο της «ελεύθερης αγοράς» της εποχής του Adam Smith μπορεί να γίνει οραματικός ορίζοντας του Πανεπιστημίου του μέλλοντος στις αρχές του 21ου αιώνα.

Οι συγγραφείς του κειμένου δεν είναι καθόλου φειδωλοί στους απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς για το δημόσιο Πανεπιστήμιο. Όμως, αποφεύγουν επιμελώς να αναφερθούν στις τεράστιες πολιτικές ευθύνες των εκάστοτε πολιτικών ηγεσιών που μέσω του θεσμικού πλαισίου που έχουν διαμορφώσει ώθησαν το δημόσιο Πανεπιστήμιο να γίνει δυσλειτουργικό. Αυτοί που έχουν υποβαθμίσει το δημόσιο Πανεπιστήμιο έρχονται στην παρούσα συγκυρία να ασκήσουν -εκ του ασφαλούς- κριτική προτείνοντας ως ενναλακτική λύση την πλήρη αποδόμησή του. Καθόλου τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι στο «Σχέδιο δράσης» δεν υπάρχει καμιά αναφορά στην υποχρηματοδότηση των Πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Απουσιάζει, επίσης, η οποιαδήποτε νύξη για τις σημαντικές επιτυχίες αρκετών ελληνικών Πανεπιστημίων σε διεθνείς κατατάξεις παρά την απότομη συρρίκνωση των προϋπολογισμών τους κατά την περίοδο των μνημονίων. Η εμπάθεια, η απαξίωση του δημόσιου Πανεπιστημίου και η έκδηλη μεροληψία αποτρέπει τους συγγραφείς του «Σχεδίου Δράσης» να θέσουν το παρακάτω ερώτημα: πώς είναι δυνατόν αρκετά ελληνικά Πανεπιστήμια με συρρικνωμένους, ισχνούς οικονομικούς πόρους που σε αρκετές περιπτώσεις με δυσκολία καλύπτουν τις βασικές λειτουργικές ανάγκες τους να παρουσιάζουν τόσο υψηλές επιδόσεις σε διεθνείς αξιολογήσεις; Πώς εξηγείται ότι τα ιδιωτικά ‘κολλέγια’ στην Ελλάδα παρουσιάζουν χειρότερες επιδόσεις στις διεθνείς αξιολογήσεις σε σχέση με τα «αναποτελεσματικά» δημόσια Πανεπιστήμια².

Η ιδεοληπτική εγκαθίδρυση της λογοδοσίας του Πανεπιστημίου απέναντι στην αγορά και στους φορείς της οδηγεί στην αυτοϋπονόμευση και αυτοακύρωση της αρχής της αυτονομίας του Πανεπιστημίου, δηλαδή της δεύτερης βασικής αρχής του «Σχεδίου δράσης». Στο κείμενο ασκείται κριτική στο ότι «η ανάπτυξη των ΑΕΙ στην Ελλάδα ακολούθησε κυρίως πολιτικές και όχι εκπαιδευτικές λογικές». Η υπαγωγή του Πανεπιστημίου στις «απαιτήσεις της αγοράς» είναι άραγε «εκπαιδευτική λογική» ή «πολιτική λογική»;

Η έμφαση στον ακαδημαϊκό προσανατολισμό των σπουδών υπονομεύεται και αυτοακυρώνεται στο βαθμό που τα προγράμματα σπουδών θρυμματίζονται, τα επιστημονικά πεδία κατακερματίζονται, οι εκπαιδευτικές διαδρομές των φοιτητών εξατομικεύονται και η πανεπιστημιακή εκπαίδευση ανάγεται σε επαγγελματική κατάρτιση και την «ευέλικτη» προσαρμογή στις «απαιτήσεις της αγοράς». Υιοθετείται μια ρηχή, εργαλειακή, ωφελιμιστική ερμηνεία της διεπιστημονικότητας που οδηγεί όχι μόνο στη θόλωση των συνόρων μεταξύ διαφορετικών επιστημονικών κλάδων, αλλά επίσης στη διάχυση των ορίων μεταξύ της προαγωγής της επιστημονικής έρευνας και των απαιτήσεων των «ενδιαφερόμενων ομάδων» (stakeholders). Οι επαγγελματικοί φορείς μετατρέπονται σε κριτές του χαρακτήρα και της συγκρότησης των ακαδημαϊκών προγραμμάτων σπουδών. Επιπλέον, θεωρείται ότι θα πρέπει να είναι «εύλογο να μπορούν οι φοιτητές να παίρνουν πιστωτικές μονάδες (credits) και εκτός Πανεπιστημίων». Στο μετανεωτερικό Πανεπιστήμιο οι φοιτητές μετατρέπονται σε συλλέκτες/«αλιείς» πιστωτικών μονάδων στα «θολά νερά» της αγοράς, όπως επίσης, σε πελάτες/χρήστες εκπαιδευτικών υπηρεσιών.

Μια από τις πιο «ρηξικέλευθες» προτάσεις του «Σχεδίου Δράσης» είναι η αλλαγή των εργασιακών σχέσεων του ακαδημαϊκού προσωπικού μέσω της θεσμοθέτησης ποικίλων μορφών εργασιακής απασχόλησης: «συνεργαζόμενων καθηγητών μερικής απασχόλησης (affiliated, clinical ή research professors, professors of practice)». Στο όνομα της καταπολέμησης ενός μοντέλου «που βασίζεται στην ομοιομορφία του “one size fits all” λόγω μιας συγκεντρωτικής αντίληψης, μιας κακώς εννοούμενης εξισωτικής λογικής» προτείνεται ο κατακερματισμός και η πολυδιάσπαση του ακαδημαϊκού προσωπικού σε εργαζομένους πολλαπλών ταχυτήτων που εδράζεται στην λογική του «διαίρει και βασίλευε». Παρά τις αξιώσεις να γίνει το Πανεπιστήμιο «ένας ελκυστικός θεσμός για τους διδάσκοντες και τους διδασκόμενους, συμπεριληπτικός ως προς τις πιο αδύναμες κατηγορίες του πληθυσμού» στην πράξη προωθείται η εξατομίκευση των εργασιακών σχέσεων, η υπονόμευση της προοπτικής συλλογικών διεκδικήσεων και η σύνθλιψη των εργασιακά ευάλωτων και αδύνατων. Η αξίωση δημιουργίας περιβάλλοντος «που ευνοεί την ελεύθερη ανταλλαγή ιδεών, τον ακαδημαϊκό διάλογο, την αγαστή συνεργασία, τη συναναστροφή και την ελεύθερη και ανοιχτή επικοινωνία» αυτοακυρώνεται στο βαθμό που ενισχύεται ο ανταγωνισμός και υιοθετούνται πρακτικές που αναπαράγουν αφενός μεν, τον ναρκισσισμό, τον ελιτισμό των «αρίστων», των «κορυφαίων» και αφετέρου δε, την απαξίωση των «μέτριων». Άλλωστε, σύμφωνα με το «Σχέδιο Αρχών», «τα καλά Πανεπιστήμια έχουν κορυφαίους δάσκαλους και ερευνητές και τα μέτρια, μέτριους». Παρά την φρασεολογία περί ισότητας, πολυμέρειας, συμπεριληπτικότητας, στην πράξη προάγεται η ανισότητα, ο κατακερματισμός της εκπαιδευτικής κοινότητας και η εξατομίκευση των κοινωνικών υποκειμένων.

Στο «Σχέδιο δράσης» δεν υπάρχει ίχνος προβληματισμού σχετικά με τις συνέπειες της εφαρμογής συστημάτων διοικητικού ελέγχου της απόδοσης στην σωματική και ψυχική υγεία του ακαδημαϊκού προσωπικού. Στη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχει εκτεταμένη συζήτηση σχετικά με την εργασιακή εξάντληση του προσωπικού του Πανεπιστημίου που βρίσκεται σε συνθήκες επισφάλειας και συνεχή έλεγχο επιδόσεων. Πολλοί ερευνητές διαπιστώνουν ότι το μετανεωτερικό Πανεπιστήμιο που οργανώνεται στη βάση της νεοφιλελεύθερης «διαχειρισιολογίας» (managerialism) μετατρέπεται σε «αγχογόνα μηχανή»³. Η εργασιακή εξάντληση δεν οδηγεί μόνο στην έκπτωση της δημιουργικότητας του ερευνητικού και εκπαιδευτικού έργου αλλά επίσης, σε τελευταία ανάλυση, στην πτώση της αποδοτικότητας και των επιδόσεων. Η φετιχοποίηση της αποτελεσματικότητας και των υψηλών επιδόσεων οδηγεί σε τελευταία ανάλυση, στην αυτοϋπονόμευση και αυτοακύρωση. Η πραγματιστική εμμονή στην αποδοτικότητα και τις υψηλές επιδόσεις δημιουργεί ένα τοξικό περιβάλλον που απονεκρώνει το συναρπαστικό, δημιουργικό και συχνά αβέβαιο ταξίδι στη γνώση.

Στο «Σχέδιο δράσης» προτείνεται η ριζική αλλαγή της διοίκησης του Πανεπιστημίου. Πιο συγκεκριμένα, προτείνεται το Συμβούλιο του ιδρύματος να έχει εποπτικό/στρατηγικό ρόλο, ενώ ο πρύτανης να διαθέτει δικαιοδοσία μόνο για ακαδημαϊκά θέματα. Μαζί με την κατάργηση της αιρετότητας των οργάνων διοίκησης του Πανεπιστημίου από την ακαδημαϊκή κοινότητα καταργείται όχι μόνο οποιαδήποτε μορφή δημοκρατικής νομιμοποίησης, αλλά επίσης η ακαδημαϊκή λογοδοσία απέναντι στην ακαδημαϊκή κοινότητα (διδακτικό-ερευνητικό προσωπικό, διοικητικό προσωπικό, φοιτητές). Η κοινωνική λογοδοσία ανάγεται στην λογοδοσία απέναντι στην «αγορά», στους “stakeholders”, την «επιχειρηματικότητα», «τον ιδιωτικό τομέα», κ.ά., ενώ παράλληλα υπονομεύεται η ακαδημαϊκή αυτονομία του Πανεπιστημίου.

Tο συμβούλιο του ιδρύματος μετατρέπεται σε ιδιότυπο διοικητικό συμβούλιο ιδιωτικής εταιρίας που λειτουργεί στη βάση μιας αυστηρής ιεραρχίας χωρίς καμιά μορφή δημοκρατικού ελέγχου από τα κάτω. Αυτό οδηγεί αναπόφευκτα στην ενίσχυση των στοιχείων «αδιαφάνειας, υπέρμετρης ιεραρχίας, έντονης ιδεοληψίας, νεποτισμού και παρεοκρατίας, πελατειασμού και κομματισμού, κυνισμού και καχυποψίας». Όλες οι «παθογένειες» του δημόσιου Πανεπιστημίου τις οποίες το «Σχέδιο δράσης» αξιώνει να θεραπεύσει, θα ενισχυθούν αναπόφευκτα. Γίνεται σαφές ότι όχι μόνο η επιχειρηματολογία του κειμένου είναι έωλη και αυτοαναιρούμενη, αλλά επίσης, τα προτεινόμενα «ρηξικέλευθα μέτρα» ενισχύουν τις «παθογένειες» και δημιουργούν νέες ακόμα πιο επικίνδυνες. Το «Σχέδιο δράσης» υβρίζει, απαξιώνει, καταστρέφει το δημόσιο Πανεπιστήμιο, χωρίς να δημιουργεί βιώσιμο σύστημα στη θέση του. Ο οραματικός ορίζοντας του «Σχεδίου δράσης» είναι σαφέστατα αποφατικός, αποδομητικός και το προτεινόμενο «φάρμακο» για τη «θεραπεία» των «παθογενειών» του δημόσιου Πανεπιστημίου είναι «φαρμάκι». Αξίζει να αναλογιστούν οι συγγραφείς του κειμένου, όπως επίσης, εκείνοι που τους στηρίζουν πολιτικά ότι όποιος σπέρνει ανέμους, θερίζει θύελλες.

1. K. Dixon (2001). Οι ευαγγελιστές της αγοράς. Οι Βρετανοί διανοούμενοι και ο νεο-φιλελευθερισμός. Αθήνα: Πατάκης.

2. https://tvxs.gr/news/ellada/syntriptiki-diethnis-yperoxi-ton-ellinikon-aei-enanti-ton-kolegion

3. L. Morrish (2019). Pressure Vessels: The epidemic of poor mental health among higher education staff, HEPI, Occasional Paper 20, https://www.hepi.ac.uk/2019/05/23/pressure-vessels-the-epidemic-of-poor-mental-health-among-higher-education-staff/

*Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης,Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, Τμήμα Ψυχολογίας.

 

«Βασίλη, κάτσε φρόνιμα, να γένεις νοικοκύρης»;…

του Δημήτρη Πατέλη

«Φωνή της Πάρου» 2021.11.16

Η μάνα στο γνωστό κλέφτικο τραγούδι, προσπαθεί να συνετίσει το γιο της, να τον αποτρέψει από τον δρόμο της εξέγερσης, της κλεφτουριάς, της επανάστασης για το δίκιο και τη λευτεριά, κατά του τότε ξένου και ντόπιου δυνάστη. Η μάνα εδώ, προτάσσει την φωνή της «σύνεσης», της «νοικοκυροσύνης», το πρότυπο της ατομικής βολής του ιδιώτη που θέλει να πλουτίσει:

«για ν' αποχτήσεις πρόβατα, ζευγάρια κι αγελάδες,

χωριά κι αμπελοχώραφα, κοπέλια να δουλεύουν».

Μπορεί να έχουν τροποποιηθεί κάπως τα αγαθά που δηλώνουν την ευμάρεια της ατομικής βολής και του πλούτου, μπορεί τη θέση των ζώων, των κτημάτων και των τσιφλικιών να έχουν πάρει π.χ. η καριέρα, τα μετρητά, οι τίτλοι ιδιοκτησίας, ο επιδεικτικός πλούτος, τα ακίνητα, τα αυτοκίνητα κ.λπ., αλλά η ουσία της προτροπής αυτής παραμένει απαράλλακτη από γενιά σε γενιά.

Η αγοραία θυμοσοφία του συρμού επιδίδεται και σήμερα σε αντίστοιχες «υψιπετείς» προτροπές, τύπου: «κάτσε στ’ αυγά σου» (προφανής εξιδανίκευση των πουλερικών και της τόλμης της …κλώσας), «εσύ θα βγάλεις το φίδι απ’ την τρύπα» (δηλ. άσε να το βγάλει κάποιος άλλος και αυτόν «μαύρο φίδι που τον έφαγε»), «εσύ θα βγάλεις τα κάστανα απ’ τη φωτιά» (δηλ. «τρώγε μόνο απ’ τα έτοιμα-σερβιρισμένα») κ.λπ. Σε αυτή τη «βάση» εδραιώνεται η αντίληψη που βλέπει τα πράγματα στατικά και αμετάβλητα, διαχρονικά απαράλλακτα, καθ’ ότι «έτσι ήταν, έτσι είναι και έτσι θα είναι πάντα», όσο και αν η σαπίλα καλύπτει τα πάντα και ξεχειλίζει από παντού. Η αγοραία «σοφία» της πιάτσας, κορυφώνεται με την μόνιμη επωδό του αγνωστικισμού του καφενέ: «μη την ψάχνεις ρε φίλε!».

Έτσι διαμορφώθηκε η άρχουσα τάξη στη χώρα και σκάρωσε σαν τα μούτρα της τη δική της «κανονικότητα», την κυρίαρχη τάξη πραγμάτων. Από τον κοτζαμπάση-τσιφλικά και τον κατσαπλιά υποτακτικό του Σουλτάνου και του Πασά, στον «καθώς πρέπει» επιχειρηματία-παράγοντα του «εθνικού κορμού» που βλέπει τη χώρα και το λαό ως λεία και κυριαρχεί με τις πλάτες των Δυτικών «συμμάχων-προστατών». Από τον συνεργάτη του κατακτητή «εθνικόφρονα» γερμανοτσολιά, τον λαδέμπορα-μαυραγορίτη, στο εκδυτικισμένο γιουσουφάκι του Ευρωατλαντισμού, ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ.

Ο «επιτυχημένος» αυτής της «κανονικότητας» είναι ο επιτήδειος, ο αδίστακτος ατσίδας της αρπαχτής, αυτός που κατά περίσταση γλείφει, έρπει ή/και πατάει επί πτωμάτων. Ο τύπος με τις «κατάλληλες διασυνδέσεις», έτοιμος για κάθε πλεκτάνη, δολοπλοκία και απάτη, ένα ον για το οποίο το έχειν υποσκελίζει και υποκαθιστά το είναι του, η «οικονομική επιφάνεια» - την παντελή απουσία βάθους και έρματος.

Κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν αυτής της σήψης και ο ξενέρωτος «εορτασμός» των 200 χρόνων απ’ τη μεγάλη εθνικοαπελευθερωτική και κοινωνική επανάσταση του 1921: το μόνο που έχει να επιδείξει είναι η απίστευτη μιζέρια και η βαρεμάρα, μιας και αποσκοπεί στη συγκάλυψη και στη λήθη του ζωντανού πνεύματος της επανάστασης.

Τα παραμορφωμένα και μουμιοποιημένα απ’ τις επεμβάσεις γηραιά μούτρα με την απόκοσμα φτιασιδωμένη ακαμψία τους, ταιριάζουν απόλυτα σ’ αυτή τη σήψη. Αλήθεια, τέτοια πρότυπα θέλουμε για τα παιδιά και τα εγγόνια μας;

Ωστόσο, ποτέ και πουθενά δεν χάραξαν δρόμους στην ιστορία οι πρωτεργάτες και οι υποτακτικοί της σήψης. Μόνο που ο άνθρωπος δεν ζει χωρίς προοπτική. Και η προοπτική απαιτεί πνεύμα ανυπότακτο, θέλει αγώνα λαϊκό!

Το λέει ο κλέφτης στο τραγούδι του:

«Μάνα μου εγώ δεν κάθομαι να γίνω νοικοκύρης…

και να ’μαι σκλάβος των Τουρκών, κοπέλι στους γερόντους.

Φέρε μου τ' αλαφρό σπαθί και το βαρύ τουφέκι…

και να σου ρίξω κλέφτικα, να σμίξω τους συντρόφους…».

Δημήτρης Πατέλης

Καθηγητής φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης

 

Πανωλεθρία των «αρίστων» και στον πόλεμο κατά του κορωνοϊού

του Δημήτρη Πατέλη

«Φωνή της Πάρου» 2021.11.08

Αλήθεια, πως πορεύεται ο πόλεμος κατά της πανδημίας του κορωνοϊού στη χώρα μας;

Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, η Ελλάδα, σε έναν πληθυσμό περίπου 10.190.000 κατοίκων, έχει 742 χιλ. κρούσματα, ενώ οι νεκροί ξεπερνούν ήδη τις 16.000!

Συνιστά άραγε αυτός ο αριθμός απώλεια πολέμου; Για να υπάρχει κάποιο ιστορικό μέτρο σύγκρισης, αναφέρω ότι κατά τον πόλεμο του 1940 - 1941 (ελληνοϊταλικό και ελληνογερμανικό) η χώρα μας (με πληθυσμό τότε 7.344.860 κατοίκους) είχε στα πεδία των μαχών 15.000 νεκρούς και αγνοούμενους, ενώ κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους 8.000 νεκρούς. Σε όλο τον κόσμο, σημειώθηκαν 247 εκ. κρούσματα, και 5 εκ. θάνατοι, επί πληθυσμού 7,8 δις.

Βάσει των στοιχείων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ελέγχου Νοσημάτων, η χώρα μας είναι «πρωταθλήτρια» στην κατάταξη βάσει του μακάβριου δείκτη των θανάτων ανά εκατομμύριο κατοίκων: Πρώτη είναι η Βουλγαρία, με 92,07 θανάτους και ακολουθεί η Ελλάδα με 46,83.

Μήπως οι ισχυρότερες κεφαλαιοκρατικές χώρες έχουν την καλύτερη διαχείριση της πανδημίας; Στην κορυφή της λίστας των νεκρών είναι οι ΗΠΑ, με 45,9 εκ. κρούσματα και 746 χιλ. νεκρούς επί πληθυσμού 329,5 εκ. κατοίκων.

Ωστόσο, η Λ.Δ. Κίνας έχει 97.229 κρούσματα και 4.636 νεκρούς, επί πληθυσμού περ. 1,5 δις. Δηλαδή, μια χώρα με πληθυσμό περίπου 140 φορές μεγαλύτερο του ελληνικού, έχει 11.364 λιγότερους νεκρούς απ’ την Ελλάδα και μόνο λόγω της σοσιαλιστικής επιστημονικής σχεδιοποίησης!

Σήμερα, από την πανδημία COVID-19, στην Ελλάδα έχουμε καθημερινά σχεδόν εξαπλάσιες απώλειες και τετραπλάσιους διασωληνωμένους σε σύγκριση με τις αντίστοιχες ημερομηνίες προ ενός έτους, τότε που δεν υπήρχαν καν τα εμβόλια. Την ίδια στιγμή αυξάνεται τραγικά ο αριθμός των ανθρώπων που πεθαίνουν και από την παραμέληση της λοιπής νοσηρότητας (λόγω των υπόλοιπων παθήσεων).

Οι νοσοκομειακοί γιατροί από το 2020 ανέδειξαν την επιτακτική ανάγκη πρόσληψης με έλεγχο των τυπικών προσόντων όλων των ειδικευμένων γιατρών που είχαν κάνει αίτηση για θέση μόνιμου επιμελητή στο ΕΣΥ (που ήταν τότε λιγότεροι από 4000, ενώ οι κενές οργανικές θέσεις ήταν πάνω από 5500) και μονιμοποίησης του επικουρικού υγειονομικού προσωπικού. Παρά το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός δεσμεύτηκε προσωπικά επ’ αυτού, απεμπόλησε με θράσος αυτή τη δέσμευση. Έτσι, εξαναγκάζονται γιατροί άσχετων ειδικοτήτων (ακόμα και ειδικευόμενοι ψυχιατρικής, οφθαλμολογίας, μαιευτικής κ.λπ.) να περιθάλπουν ασθενείς COVID19.

Η κυβέρνηση έχοντας αποσαθρώσει συστηματικά την πρωτοβάθμια υγεία θέλει επιπλέον να την ιδιωτικοποιήσει πλήρως σύμφωνα με τα όσα σχετικά δήλωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός κατά την επίσημη ομιλία του στην ΔΕΘ. Άλλωστε όλους αυτούς τους 19 μήνες η κυβέρνηση απάλλαξε σκανδαλωδώς τα μεγάλα ιδιωτικά θεραπευτήρια από την νοσηλεία ασθενών της επιδημίας και τα τροφοδότησε αφειδώς και ποικιλοτρόπως με δημόσιο χρήμα.

Μετά το πανηγυρικό άνοιγμα του τουρισμού πρακτικά ακυρώθηκαν τα μέτρα ιχνηλάτησης στις πύλες εισόδου της χώρας («κατόπιν πιέσεων ξένων αεροπορικών εταιρειών» και τουριστικού κεφαλαίου), η κ. Κεραμέως αύξησε αντί να μειώσει τον αριθμό μαθητών ανά σχολική αίθουσα εν μέσω πανδημίας, ενώ παραμένουν ανύπαρκτοι οι έλεγχοι σε χώρους εργασίας και στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς των αστικών κέντρων. Εκ των πραγμάτων απεδείχθη ότι πόροι υπάρχουν μόνο για τον κατασταλτικό μηχανισμό του καθεστώτος, όχι για παιδεία και υγεία!

Με τεράστιες ευθύνες της κυβέρνησης και των παρατρεχάμενων εντεταλμένων επιστημόνων σε ρόλο τελάληδων και εκ των υστέρων απολογητών προειλημμένων κυβερνητικών αποφάσεων, οι «άριστοι» του «επιτελικού κράτους» απέτυχαν παταγωδώς και στο μέτωπο της εμβολιαστικής εκστρατείας, ευνοώντας τελικά κάθε μορφής ανορθολογισμό, σκοταδισμό και παραλογισμό, ανοίγοντας πεδίο δράσης για τυχάρπαστους και δόλιους κομπογιαννίτες…

 

Δημήτρης Πατέλης

Αναπληρωτής καθηγητή Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης

 

Είναι σήμερα επίκαιρο το ΟΧΙ στον φασισμό βαθέως κράτους & παρακράτους;

του Δημήτρη Πατέλη

«Φωνή της Πάρου» 2021.11.03

 

Τέσσερα περιστατικά για προβληματισμό εν όψει της επετείου του ΟΧΙ:

1) 21 Οκτωβρίου 2021, εκδικάσθηκε η κατάπτυστη αγωγή της Ένωσης Απόστρατων Αξιωματικών Στρατού (ΕΑΑΣ) κατά του κομμουνιστή δημοσιογράφου, ερευνητή και συγγραφέα Νίκου Μπογιόπουλου, από τον οποίο η εν λόγω Ένωση αξιώνει την καταβολή 70.000 ευρώ για «ηθική βλάβη» και τη φυλάκισή του για 6 μήνες!

Η αγωγή αφορά όσα ανέφερε ο Ν. Μπογιόπουλος σε εκπομπή και στο άρθρο «Οι "κομμουνιστοσυμμορίτες", οι κατσαπλιάδες του Βαν Φλιτ και τα τσιράκια του Πάιατ», με αφορμή τις αντικομμουνιστικές εκδηλώσεις της ΕΑΑΣ στον Γράμμο και στο Βίτσι για τους πεσόντες «κατά τις επιχειρήσεις 1946 - 1949 κατά των κομμουνιστοσυμμοριτών», με εκπροσώπους της φασιστικής, φασίζουσας, ναζιστικής κ.λπ. ακροδεξιάς, της εγκληματικής οργάνωσης «Χρυσή Αυγή» συμπεριλαμβανομένης.

Η ΕΑΑΣ συνιστά Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), ευθέως υπαγόμενο στο υπουργείο Άμυνας ενσαρκώνει και εκφράζει το βαθύ κράτος.

Οι πατριδέμποροι και πατριδοκάπηλοι αυτής της κοπής, αυτοί που μέχρι σήμερα πλασάρουν ως «εθνικοφροσύνη» και «πατριωτισμό» ένα χυλό αστικού εθνικισμού και κοσμοπολιτισμού του κεφαλαίου, με θεμελιώδες καταστατικό συστατικό την απόλυτη, άνευ όρων και ορίων δουλοπρεπή υποταγή τους στις στρατηγικές επιλογές των ευρωατλαντικών πατρόνων τους -προφανώς εξ ιδίων κρίνοντες- έχουν το θράσος να κατηγορούν τους κομμουνιστές μέχρι σήμερα ως «ανθέληνες», «απάτριδες» και «αντεθνικούς», ως «ληστές» και «κομμουνιστοσυμμορίτες»!

Η αγωγή της υπό κρατική/επιτελική εποπτεία ΕΑΑΣ εναντίον του εν λόγω μάχιμου και εξαιρετικά δημοφιλούς δημοσίου προσώπου περικλείει ένα σαφή συμβολισμό με πολλαπλή στόχευση. Κυρίως, συνιστά δίωξη κατά οποιουδήποτε στο εξής θα τολμά να θέτει ορθολογικά και επιστημονικά εν αμφιβόλω την καθεστωτική παραχάραξη της Ιστορίας και τα συνακόλουθα «εμφυλιοπολεμικά» δόγματα/ιδεολογήματα, ενώ αποσκοπεί στην επιβολή λογοκρισίας στον δημόσιο λόγο, στην καταστρατήγηση κεκτημένων με αγώνες και θυσίες ατομικών, κοινωνικών, πολιτικών δημοκρατικών ελευθεριών και δικαιωμάτων.

2) Ο πυρηνάρχης τωνναζιστικών ταγμάτων εφόδου της εγκληματικής οργάνωσης «Χρυσή Αυγή», υπό την καθοδήγηση του οποίου δρούσε και ο φονιάς του Παύλου Φύσσα Γ. Ρουπακιάς, κρίνεται από την δικαιοσύνη αποφυλακιστέος, πριν καν καθαρογραφεί η καταδικαστική απόφαση για 10-ετή φυλάκισή του, «λόγω ψυχολογικών προβλημάτων του τέκνου του»…

3) Όργανα του επίσημου κράτους,7 αστυνομικοί της ομάδας ΔΙ.ΑΣ.,δολοφονούν 18χρονο Ρομά στο Πέραμα (22.10.2021) και τραυματίζουν άλλον ένα, με καταιγιστικά πυρά (38 πυροβολισμοί από μικρή απόσταση κατά αόπλων νεαρών/εφήβων), μετά από 35λεπτη καταδίωξη μέσα στον αστικό ιστό. Για να δικαιολογήσουν το έγκλημα τα όργανα: α. δηλώνουν εκ των υστέρων δήθεν 7 τραυματίες, ενώ στο οπτικοακουστικό υλικό αναφέρεται σαφώς ότι όλοι οι αστυνομικοί είναι καλά στην υγεία τους και β) παρουσιάζουν ψευδώς ως «20χρονο και σεσημασμένο οδηγό του κλεμμένου οχήματος» τον δολοφονηθέντα, ο οποίος ήταν 18 ετών, χωρίς βεβαρημένο ποινικό παρελθόν και ήταν επιβάτης στο πίσω κάθισμα… Τα ψεύδη αυτά αναπαράγονται από τα περισσότερα ελεγχόμενα ΜΜΕ.

4) Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, τα ΜΑΤ επιτέθηκαν με τον πιο βάναυσο τρόπο κατά  διαδήλωσης διαμαρτυρίας για τη δολοφονία του 18-ετούς Ρομά που έγινε στα Προπύλαια, με αποτέλεσμα να καταλήξουν αρκετοί διαδηλωτές με τραύματα στο νοσοκομείο. Κτυπήθηκε βάναυσα από τα ΜΑΤ η συνάδελφος Ζαμπία Κατσανεβάκη, μέλος ΕΕΔΙΠ του ΕΜΠ!

 

Ο Δ. Πατέλης είναι αναπληρωτής καθηγητή Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης.

 

       Όχι άλλο εργατικό αίμα στο βωμό του κεφαλαίου!

του Δημήτρη Πατέλη

Αν. καθηγητή Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης,

μέλους της Διεθνούς Σχολής «Η Λογική της Ιστορίας»,

του «Ομίλου Επαναστατικής Θεωρίας»,

του Γ.Σ. του Επιστημονικού Συλλόγου

«Εμείς που σπουδάσαμε στο σοσιαλισμό».

«Ημεροδρόμος» 2021.11.03

 

Μηδενική ανοχή στις αδιαφανείς και εγκληματικές εργασιακές σχέσεις στο λιμάνι και παντού!
Νίκη στον αγώνα των λιμενεργατών του Πειραιά!

Την Δευτέρα 2021.10.25 το απόγευμα γίναμε μάρτυρες άλλου ενός αποτρόπαιου ταξικού εγκλήματος: από γερανογέφυρα τεμαχίστηκε ο 45χρονος εργαζόμενος Δημήτρης Δαγκλής, στην προβλήτα 2 του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων Πειραιά.

Δεν ήταν «ατύχημα», ούτε «δυστύχημα». Ήταν ένα ακόμα περιστατικό στο μαζικό, επαναλαμβανόμενο και σαφώς ταξικό έγκλημα του κεφαλαίου κατά της εργατικής τάξης! Η Υγιεινή και η Ασφάλεια της Εργασίας δεν είναι φυσικά φαινόμενα. Είναι δομικά στοιχεία των κυρίαρχων εργασιακών σχέσεων/σχέσεων παραγωγής, τεχνολογική και οργανωτική έκφραση των όρων υπαγωγής της εργασίας στο κεφάλαιο. Συμβαίνουν 19 εργατικά «ατυχήματα» κάθε εργάσιμη μέρα, ενώ κάθε τρεις εργάσιμες μέρες ένας εργάτης χάνει τη ζωή του! Πρόκειται για ένα μακελειό διαρκείας, που είναι σε εξέλιξη στους χώρους δουλειάς

Το έγκλημα αυτό οφείλουμε να το δούμε και ως αφορμή για την ανάδειξη άκρως σκοτεινών πλευρών των εργασιακών σχέσεων στο ιδιωτικοποιημένο λιμάνι. Σχέσεων, τις οποίες με πολιορκητικό κριό το σαφώς θανατηφόρο καθεστώς που έχει επιβληθεί στον Πειραιά, το πολιτικό προσωπικό του κεφαλαίου επιδιώκει απροκάλυπτα να γενικεύσει στο σύνολο της επικράτειας.

Τα ελεγχόμενα ΜΜΕ μετέδιδαν συντονισμένα μια ψευδή είδηση: δήθεν ο εργαζόμενος «μόλις είχε σχολάσει και επέστρεψε να πάρει προσωπικά αντικείμενα». Το έκαναν αυτό ώστε να παρουσιαστεί ο θάνατος ως «συμβάν εκτός ωραρίου εργασίας», ώστε να συγκαλυφθεί το εγκληματικό καθεστώς και συνολικά οι συνθήκες «ευέλικτης» εργασίας των «ενοικιαζόμενων» εργαζομένων.

Την είδηση διέψευσε έντονα το σωματείο εργαζομένων. Ο Δ. Δαγκλής, όπως και ο χειριστής της γερανογέφυρας που τον τεμάχισε, δούλευε εξαντλητικά σε «κόντρα βάρδια», δηλαδή σε συνεχόμενη βάρδια με 8 ώρες διαφορά από προηγηθείσα δωδεκάωρη βάρδια!

Η ανακοίνωση της Ένωσης Εργαζομένων Διακίνησης Εμπορευματοκιβωτίων στις προβλήτες του Πειραιά αναφέρει: «Είναι αποτέλεσμα της εντατικοποίησης της εργασίας, των ελλιπών μέτρων ασφάλειας της υγείας μας και της ακεραιότητας μας. Είναι αποτέλεσμα των απανωτών κόντρα βαρδιών, των υπερωριών, το πετάμε «νέους εργάτες» να κολυμπήσουν χωρίς την απαραίτητη εκπαίδευση. Είναι αποτέλεσμα των εκβιασμών από την εργοδοσία μπροστά στις ανανεώσεις των συμβάσεων, να μην υπολογίζεται κούραση, ασθένειες, να «φοβόμαστε» να πούμε όχι. Είναι αποτέλεσμα να θυσιάζονται ζωές για τα κέρδη της COSCO».

Το σωματείο εργαζομένων καταγγέλλει ότι η εταιρεία επιλέγει προσωπικό με ελλιπή εκπαίδευση, το οποίο ανανεώνει συχνά, αυξάνοντας την επικινδυνότητα στο χώρο εργασίας και καθιστώντας τα ατυχήματα καθημερινότητα. Οι απανωτές βάρδιες, τα «ευέλικτα» και απρόβλεπτα ωράρια, οδηγούν σε μακροχρόνια κόπωση και  επαγγελματικές ασθένειες, ενώ οι υπεργολαβίες και οι επισφαλείς σχέσεις εργασίας επιτρέπουν στην εργοδοσία να εκβιάζει τους εργαζόμενους και να επιβάλλει με το φόβητρο της απόλυσης άθλιες συνθήκες.

Επιδίωξη της εργοδοσίας είναι η επιβολή ανεξέλεγκτου καθεστώτος «ενοικίασης» εργαζομένων από εργολαβικές εταιρείες, χωρίς κλαδικά δικαιώματα, με αποσιώπηση των συνθηκών υγιεινής και ασφαλείας, των εργατικών ατυχημάτων και δυστυχημάτων. Μετά από μαζική και μαχητική κινητοποίηση των λιμενεργατών θεσπίστηκε κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας, δημιουργήθηκε σωματείο και κανονισμός εργασίας, που επέτρεψε τη δήλωση των ατυχημάτων.

Ωστόσο, ακόμα και σήμερα οι εργαζόμενοι είναι μονίμως σε κατάσταση αναμονής-επιφυλακής. Καλούνται για εργασία λίγες ώρες πριν τη βάρδια, ανάλογα με τις εκάστοτε αφίξεις των πλοίων. Έτσι, καλούνται να κάνουν διπλοβάρδιες, με ολιγόωρα διαλείμματα, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα τον εξαναγκασμό τους να επιστρέφουν κατάκοποι σε μια σκληρή εργασία. Εδώ έγκειται κατά τους εργαζομένους η βασική αιτία των ατυχημάτων. Οι έλεγχοι, τους οποίους θα όφειλε να διενεργεί το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) έχουν σταματήσει τα τελευταία δυο χρόνια, ενώ η ένταξη των εργαζομένων του λιμανιού στο καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών δεν πραγματώθηκε ποτέ.

Είναι απαραίτητη λοιπόν η άνευ όρων στήριξη του αγώνα των εργαζομένων, αυτών που για τον βιοπορισμό τους εμπλέκονται ως ζωντανή εργασία σε μια από τις μεγαλύτερες λιμενικές εγκαταστάσεις/υποδομές φορτοεκφορτωτικής βιομηχανίας της Μεσογείου, με όρους ουσιαστικά «ενοικιαζόμενων» εργαζομένων, με όρους που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία και την ίδια τη ζωή τους.

Είναι επιτακτικότατα και ζωτικής σημασίας τα αιτήματα των λιμενεργατών της COSCO, τα οποία διεκδικούν με μαχητικότητα συσπειρωμένοι στο σωματείο τους. Πρόκειται για διεκδικήσεις προστασίας από τους σοβαρούς κινδύνους, που, όπως αποδείχθηκε από τον τραγικό χαμό του συναδέλφου τους, δεν παίρνουν άλλη αναβολή. Τα αιτήματα της απεργίας του Σωματείου ξεκινούν από το μείζον ζήτημα της ασφάλειας των εργαζομένων και φτάνουν ως την υπογραφή συλλογικής σύμβασης:

– Κανένας εργαζόμενος να μην ξαναδουλέψει 12 ώρες και κόντρα βάρδιες.

– Να γίνουν όλες οι απαραίτητες προσλήψεις σε συνεννόηση με το Σωματείο, με πλήρη απασχόληση και εργασιακά δικαιώματα.

– Τέρμα οι εργατικές ομάδες με μόνο 4 άτομα. Να είναι 6, γιατί έχουμε και πολλούς σακατεμένους.

– Άμεση σύσταση Επιτροπής Υγιεινής και Ασφάλειας με τη συμμετοχή των εργαζομένων.

– Σε κάθε πόστο και ειδικότητα να υπάρχει εκπαίδευση από τους αρμόδιους φορείς.

– Κυρίως ζήτημα είναι τα μηχανήματα που λειτουργούν να είναι τα πλέον ασφαλή.

– Αυτά τα αιτήματα πρέπει να συνδεθούν με την υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας για να είναι δεσμευτικά, με μόνιμη, σταθερή εργασία με πλήρη εργασιακά δικαιώματα.  

Επιπλέον, επιτακτική είναι και η ανάγκη διεκδίκησης πλήρους διαφάνειας περί των συμβάσεων που διέπουν το ιδιοκτησιακό και διαχειριστικό καθεστώς στο λιμάνι του Πειραιά.

Από την ειδησεογραφία γνωρίζουμε ότι βασικός ιδιοκτήτης του πακέτου μετοχών του ΟΛΠ σήμερα έχει καταστεί ο κρατικός κολοσσός από την Λ.Δ. Κίνας COSCO.

Βάσει της προσπελάσιμης πληροφορίας, κατ’ απαίτηση της πλευράς του ελληνικού δημοσίου/κυβέρνησης, το όλο πλαίσιο των προσλήψεων και των εργασιακών σχέσεων στο λιμάνι δεν εναπόκειται ευθέως στην COSCO, αλλά στην ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΔΡΑΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΡΓΟΛΑΒΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ, με πρώτη και κύρια την Εταιρεία-φούσκα DPort Services https://www.dport.gr/about-us/ , πίσω από την οποία -όπως διαβεβαιώνουν οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ του λιμανιού- κρύβεται με όρους κατεστημένου κράτους/παρακράτους και η μανιάτικη μαφία, με την γνωστή ιστορία και τις διασυνδέσεις της και το εξ ίσου γνωστό φάσμα οικονομικών, κρατικών, παρακρατικών και ιδεολογικών λειτουργιών της…

Ωστόσο, είναι εντυπωσιακή η συστηματική αποσιώπηση αυτού του καθεστώτος, ουσιαστικοί όροι του οποίου συνδέονται ακριβώς με την δομή και τις λειτουργίες της σκοτεινής DPort Services, η οποία -περιέργως πως- ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΑΠΥΡΟΒΛΗΤΟ. Είναι αναμενόμενο από τους φορείς του κεφαλαίου να επιδιώκουν τέτοιου τύπου συσκότιση του άθλιου καθεστώτος των εργασιακών σχέσεων στο λιμάνι προς συγκάλυψη των εγκληματικών ευθυνών τους.

Όσο πιο ασαφές, αδιαφανές και πολυπλόκαμο είναι το κύκλωμα των εμπλεκόμενων στις εργασιακές σχέσεις των λιμενεργατών, τόσο πιο πολύ διαχέονται οι αρμοδιότητες, οι δικαιοδοσίες και οι ευθύνες, ενώ δυσχεραίνεται, χειραγωγείται και αποπροσανατολίζεται εύκολα ο αγώνας για συλλογικές διεκδικήσεις.   

Έχουν και επιπλέον λόγους να στήνουν σκοτεινούς μεσάζοντες τύπου DPort Services οι ιθύνοντες του κατεστημένου, δεδομένων των ιδιοτελών συμφερόντων τους και της ιστορίας του ακροδεξιού κράτους/παρακράτους στον Πειραιά.

Το εργατικό κίνημα και οι φορείς του οφείλουν να διεκδικήσουν πλήρη διαφάνεια σε ό,τι αφορά τις εργασιακές σχέσεις, τη θέση και το ρόλο των μεσαζόντων σε αυτές. Δεν μπορεί να θεωρείται κανονικότητα το ότι σχεδόν απουσιάζει κάθε αναφορά στη DPort Services, είτε όπου γίνεται μνεία σε αυτήν, την παρουσιάζουν ως συνέχεια/συνώνυμο ή και «συνεταίρο κατ’ επιλογήν της COSCO», χωρίς διεκδίκηση διαφάνειας, χωρίς αναφορά στο όλο συμβατικό/ρυθμιστικό πλαίσιο. Ποιον εξυπηρετεί αυτή η στάση;

Όχι άλλο εργατικό αίμα στο βωμό του κεφαλαίου!

Μηδενική ανοχή στις αδιαφανείς και εγκληματικές εργασιακές σχέσεις στο λιμάνι και παντού!

Νίκη στον αγώνα των λιμενεργατών του Πειραιά!

Ο αντικομουνισμός του βαθέως κράτους δεν θα περάσει! Κάτω τα χέρια από τον Νίκο Μπογιόπουλο!

 

Ο αντικομουνισμός του βαθέως κράτους δεν θα περάσει!

Κάτω τα χέρια από τον Νίκο Μπογιόπουλο!

του Δημήτρη Πατέλη

Αν. καθηγητή Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης,

μέλους της Διεθνούς Σχολής «Η Λογική της Ιστορίας»,

του «Ομίλου Επαναστατικής Θεωρίας»,

του Γ.Σ. του Επιστημονικού Συλλόγου

«Εμείς που σπουδάσαμε στο σοσιαλισμό».

«Ημεροδρόμος» 2021.10.20

 

21 Οκτωβρίου 2021, εκδικάζεται η κατάπτυστη αγωγή της Ένωσης Απόστρατων Αξιωματικών Στρατού (ΕΑΑΣ) κατά του κομμουνιστή δημοσιογράφου, ερευνητή και συγγραφέα Νίκου Μπογιόπουλου. Η εν λόγω Ένωση αξιώνει την καταβολή 70.000 ευρώ για «ηθική βλάβη» και τη φυλάκισή του για 6 μήνες «ως μέσον εκτελέσεως της απόφασης που θα εκδοθεί»!

Η αγωγή αφορά όσα ανέφερε ο Ν. Μπογιόπουλος σε ραδιοφωνική του εκπομπή και στο άρθρο του «Οι "κομμουνιστοσυμμορίτες", οι κατσαπλιάδες του Βαν Φλιτ και τα τσιράκια του Πάιατ», με αφορμή τις αντικομμουνιστικές εκδηλώσεις της ΕΑΑΣ στον Γράμμο και στο Βίτσι για τους πεσόντες «κατά τις επιχειρήσεις 1946 - 1949 κατά των κομμουνιστοσυμμοριτών».

Η ίδια η ΕΑΑΣ σε Δελτίου Τύπου από 7.7.2021 αναφέρει: «Η Ε.Α.Α.Σ., τη Δευτέρα 22 Μαρτίου 2021, κοινοποίησε στον ραδιοφωνικό σταθμό REAL FM 97,8 και στον δημοσιογράφο Νίκο Μπογιόπουλο, εξώδικο δήλωση.

Το αίτιο της προαναφερθείσας ενέργειας της Ε.Α.Α.Σ., είναι η κατασυκοφάντηση της Ενώσεώς μας από τον δημοσιογράφο Ν. Μπογιόπουλο, σε εκπομπή του στον ραδιοφωνικό σταθμό REAL FM 97,8 την Παρασκευή 5 Μαρτίου 2021.

Εκεί, ενώπιον μεγάλου αριθμού ακροατών της ραδιοφωνικής του εκπομπής του Σταθμού Real Fm, ο κ. Μπογιόπουλος χαρακτήρισε τα μέλη της Ε.Α.Α.Σ. με ιδιάζουσα χυδαιότητα και ψευδολογία, αποκαλώντας μας «αλήτες απόστρατοι της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών», αποδίδοντάς μας ψευδείς και ανυπόστατες ενέργειες.

Επειδή ο κ. Μπογιόπουλος δεν ανασκεύασε τις απαράδεκτες δηλώσεις του ούτε μετά την κοινοποίηση σε αυτόν και στον Real Fm του εξωδίκου, η Ε.Α.Α.Σ. υπέβαλε αγωγή αστικής αποζημιώσεως σε βάρος εκείνου και του ραδιοφωνικού σταθμού από τον οποίο μετεδόθη η επίμαχη εκπομπή.

Η δικαίωση των κατασυκοφαντηθέντων από τον κ. Μπογιόπουλο μελών μας αποτελεί πλέον υπόθεση της Ελληνικής Δικαιοσύνης την οποία και εμπιστευόμαστε».

Δεν μας διευκρινίζουν οι αξιότιμοι κκ της ΕΑΑΣ τι ακριβώς συνιστά κατασυκοφάντηση; Η ίδια η διοργάνωση εκ μέρους τους αντικομμουνιστικών τελετουργιών-εκδηλώσεων μίσους; Η ατόφια αναπαραγωγή της συνακόλουθης αντικομμουνιστικής ορολογίας; Ο συγχρωτισμός τους με εκπροσώπους από όλες τις συνιστώσες της φασιστικής, φασίζουσας, ναζιστικής κ.λπ. ακροδεξιάς, της εγκληματικής οργάνωσης «Χρυσή Αυγή» συμπεριλαμβανομένης; Ή μήπως η ίδια η αναφορά στα παραπάνω πλήρως τεκμηριωμένα γεγονότα;

Ποια είναι όμως η ΕΑΑΣ; Η ΕΑΑΣ ιδρύθηκε επί δικτατορίας Ι. Μεταξά ως «Ένωσις Ελλήνων Αποστράτων Αξιωματικών» (ΕΕΑΑ), αναδιαρθρώθηκε επί χούντας, ενώ από το 1975 συνιστά Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), ευθέως υπαγόμενο στο υπουργείο Άμυνας δια του Γενικού Επιτελείου Στρατού. Πρόκειται καταφανώς για ένα φορέα ο οποίος ενσαρκώνει και εκφράζει το βαθύ κράτος με όλες τις ιστορικές ιδιομορφίες του από τον μεσοπόλεμο μέχρι σήμερα.

Σταθμοί αυτής της ιστορίας είναι η φασιστικής κοπής μεταξική δικτατορία, η «ένδοξη» παράδοση των εγκληματιών συνεργατών του ναζισμού, σημαντικής μερίδας του δωσιλογισμού επί τριπλής κατοχής της χώρας, η ταχεία αθώωση των δωσιλόγων, προς «επαναστρατολόγηση» και αξιοποίησή τους από τους νέους εισβολείς Βρετανούς «συμμάχους» και την υπό αυτούς εγκάθετη κυβέρνηση της ντόπιας άρχουσας τάξης για την κατάπνιξη του επαναστατικού αγώνα σε δύο φάσεις:

1. τον Δεκέμβριο του 1944 (πέντε μήνες προ της συντριβής του Αντι-κομιντέρν άξονα από τον Κόκκινο Στρατό), κατά του βασικού κορμού του αντιφασιστικού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του λαού μας, του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, που συγκροτήθηκε με τον πρωτοπόρο ρόλο των κομμουνιστών και

2. 1946-1949, κατά του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, κατά την φάση της -αναγκαστικής για την σωτηρία από τις φρικαλεότητες της καθεστωτικής «λευκής τρομοκρατίας» του αστικού κράτους-παρακράτους- ένοπλης εξέγερσης και του αγώνα κατά της ξένης επέμβασης των νέων εισβολέων ιμπεριαλιστών (αρχικά του Ηνωμένου Βασιλείου με τον αποικιοκρατικό στρατό του και στη συνέχεια των ΗΠΑ). Μιας φάσης με πιο άμεσο ταξικό περιεχόμενο και τους σκοπούς του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, σε ένα μοναδικού ηρωισμού ταξικό πόλεμο πολιτών (Civil War), ο οποίος είθισται να αποκαλείται με τον ατυχή και ανακριβή όρο «Εμφύλιος Πόλεμος».

Έτσι, αυτό το βαθύ κράτος με τις ένοπλες δυνάμεις του, τα σώματα ασφαλείας, τις μυστικές & φανερές υπηρεσίες και τους θεσμούς του διαποτισμένους με τις «καλύτερες παραδόσεις» του αντικομμουνισμού, σε μια «σύνθεση» της κατοχικής φασιστικής-ναζιστικής εκδοχής του και της ψυχροπολεμικής «φιλελεύθερης» ευρωατλαντικής (σε μια σχέση διαχρονικής συνέχειας που εκφράζεται στατιστικά και στα στελέχη του), που μέχρι σήμερα περνιέται με περισσή πατριδοκαπηλία για «εθνικοφροσύνη», δυσκολεύεται να κρύψει τα εγγενή χαρακτηριστικά του.

Ακριβώς με αυτό το «ιστορικό φορτίο» και υπό την στενή καθοδήγηση των αρμοδίων μυστικών και φανερών υπηρεσιών ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και συνολικά των ευρωατλαντικών δομών, συγκροτήθηκαν και συγκροτούνται μέχρι σήμερα τα συνακόλουθα πλοκάμια των διακρατικών και παρακρατικών/παραστρατιωτικών κλάδων του καθεστώτος, ενός μυστικού στρατού υπαγόμενου σε σχέδια όπως αυτά π.χ. της Επιχείρησης «Κόκκινη προβιά» και της «Operation Gladio».  

Κατ' αρχήν, σε κάθε φάση όξυνσης της διαπάλης, το καθεστώς (κράτος – παρακράτος και διακρατικές δομές) αναγκαστικά καταφεύγει στον ακραίο αντικομμουνισμό. Η ιστορικά δοκιμασμένη συνεπέστερη μορφή αντικομμουνισμού είναι ο φασισμός. Άρα, δεν είναι δύσκολο να βγαίνει στην επιφάνεια κατά καιρούς αυτή η «ρίζα» του καθεστώτος, ανεπίσημα ή και επίσημα, κατ' ιδίαν ή δημόσια, ακόμα και σε ένα υποσυνείδητο επίπεδο εξαρτημένων αντανακλαστικών των φορέων του (ιδιαίτερα κάποιας ηλικίας).

Τον πόλεμο αυτό η τάξη του κεφαλαίου τον κέρδισε χάρη στην ξένη εισβολή-επέμβαση με τις παραπάνω δυνάμεις που συσπείρωσε, σε μιαν άκρως δυσμενή για το επαναστατικό κίνημα της χώρας διεθνή συγκυρία. Οι Αμερικανο-ΝΑΤΟϊκές βάσεις και ο ασφυκτικός Ευρωατλαντικός έλεγχος των βασικών δομών και λειτουργιών της χώρας έλκουν την καταγωγή τους από αυτά τα κληροδοτήματα.

Εξυπακούεται ότι ακριβώς λόγω των ιστορικών συνθηκών και της κατά βάση ...τοξικής σύνθεσης των δυνάμεων του στρατοπέδου των νικητών αυτής της σύγκρουσης (προσκυνημένων του φασιστικού άξονα και του ευρωατλαντισμού), δεν μπορούσε και δεν μπορεί να γίνεται λόγος περί «ηθικού πλεονεκτήματος» του καθεστώτος που επικράτησε. Εξ ου και ο -ψυχολογικά εξηγήσιμος με όρους μηχανισμού άμυνας- βορβορώδης και άξεστος αντικομμουνισμός, η συστηματική και καταιγιστική κατασυκοφάντηση των κομμουνιστών και του κομμουνισμού ως υπεραναπλήρωση του ηθικού, αισθητικού, διανοητικού και εν γένει πολιτισμικού χάσματος. Οι εμμονικές αναφορές εκπροσώπων του καθεστώτος στην «ηθική ηγεμονία» της αριστεράς είναι δηλωτικές, αφ' ενός μεν, της ηρωικής ανιδιοτέλειας, της αυταπάρνησης και του πολιτισμού που επέδειξαν οι κομμουνιστές στα πεδία των άνισων μαχών και σε όλους τους αγώνες του λαού μας που πρωτοστάτησαν, αφ' ετέρου δε, των ανυπέρβλητων ηθικών τραυμάτων και συμπλεγμάτων που μέχρι σήμερα τύπτουν την όποια συνείδηση των νικητών...  

Οι εκδηλώσεις μίσους, με την αναπαραγωγή της αντίστοιχης χονδροειδούς ορολογίας ενέχουν χαρακτήρα τελετουργικής εμπέδωσης, εδραίωσης και κατίσχυσης της ιστορικής μνήμης με τους όρους των τότε νικητών.

Οι πατριδέμποροι και πατριδοκάπηλοι αυτής της κοπής, αυτοί που μέχρι σήμερα πλασάρουν ως «εθνικοφροσύνη» και «πατριωτισμό» ένα χυλό αστικού εθνικισμού και κοσμοπολιτισμού του κεφαλαίου, με θεμελιώδες καταστατικό συστατικό την απόλυτη, άνευ όρων και ορίων δουλοπρεπή υποταγή τους στις στρατηγικές επιλογές των ευρωατλαντικών πατρόνων τους. Αυτοί λοιπόν, σχεδόν σύσσωμο το φάσμα των καθεστωτικών δυνάμεων, -προφανώς εξ ιδίων κρίνοντες- έχουν το θράσος να κατηγορούν τους κομμουνιστές μέχρι σήμερα ως «ανθέλληνες», «απάτριδες» και «αντεθνικούς», ως «ληστές» και «κομμουνιστοσυμμορίτες»! 

Η κρατική ομπρέλα και η επιτελική εποπτεία της ΕΑΑΣ ως ΝΠΔΔ επιβεβαιώνουν τα προαναφερθέντα περί οργανικής διασύνδεσης βαθέως κράτους, παρα- και διακρατικών, παραστρατιωτικών κ.λπ. μορφωμάτων, καθώς και τις βαρύτατες ευθύνες του πολιτικού προσωπικού του κεφαλαίου, της νυν κυβέρνησης και όλων των καθεστωτικών δυνάμεων, οι οποίες ανέχονται και αναπαράγουν στον ένα ή στον άλλο βαθμό αυτόν τον αντικομμουνιστικό βόρβορο.

Η αγωγή της ΕΑΑΣ στρέφεται τώρα εναντίον του Ν. Μπογιόπουλου. Ωστόσο, η επιλογή της δίωξης εναντίον του εν λόγω μάχιμου και εξαιρετικά δημοφιλούς δημοσίου προσώπου περικλείει ένα σαφή συμβολισμό με πολλαπλή στόχευση:

· Συνιστά δίωξη κατά οποιουδήποτε στο εξής θα τολμά να θέτει ορθολογικά και επιστημονικά εν αμφιβόλω την καθεστωτική παραχάραξη της Ιστορίας και τα συνακόλουθα «εμφυλιοπολεμικά» δόγματα/ιδεολογήματα.

· Συνιστά δίωξη που αποσκοπεί στην κατοχύρωση του αντικομμουνισμού ως υπεράνω κριτικής καταστατικού συστατικού του επίσημου καθεστώτος και του δημόσιου ιδεολογικοπολιτικού λόγου που αυτό αρθρώνει.

· Αποσκοπεί στην ποινικοποίηση κάθε σκέψης και δράσης που διάκειται κριτικά προς αυτό το καθεστώς και τα ιδεολογήματά του, που αντιτίθεται στην κυριαρχία του κεφαλαίου, της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης.

· Αποσκοπεί στην επιβολή απηνούς λογοκρισίας στον δημόσιο λόγο, στην καταστρατήγηση κεκτημένων με αγώνες και θυσίες ατομικών, κοινωνικών, πολιτικών δημοκρατικών ελευθεριών και δικαιωμάτων.

· Πλήττει ευθέως και την ελευθερία της έρευνας, της σκέψης και του δημόσιου λόγου στα πεδία της επιστημονικής ορθολογικής έρευνας και του κριτικού αναστοχασμού της ιστορίας, των θεσμών και της ιδεολογίας, εντός και εκτός Ερευνητικών Κέντρων και Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων.

Η υπόθεση αυτής της δίωξης καθιστά άκρως επίκαιρη την ιστορική κατάθεση του Κώστα Βάρναλη στη δίκη του Μενέλαου Λουντέμη, απ' όπου παραθέτω:

«ΠΡΟΕΔΡΟΣ: ...Είναι ένοχος ο κατηγορούμενος;

ΒΑΡΝΑΛΗΣ (Με έμφαση): Ένοχος; Όχι!

Για να ναι ένοχος ένας Συγγραφέας πρέπει να δίνει αρνητικές απαντήσεις στις τρεις παρακάτω ερωτήσεις;

Πρώτον: Ζώντας σε μια κοινωνία αδικίας με ποιους θα πάει; Με τους αδικητές ή με τους αδικημένους;

Δεύτερο: Αν ο Λαός πέσει στα δεσμά της τυραννίας με ποιους θα συνταχθεί; Με τον τυραγνισμένο ή με τον τύραννο;

Και Τρίτο και τελευταίο: Αν η Πατρίδα πάει σ΄ εθνική σκλαβιά ποιους θα βοηθήσει; Τους κατακτητές ή τους κατακτημένους; Δηλαδή με τους κιοτήδες θα πάει ή με τα παλικάρια;

Γνωρίζω τον κατηγορούμενο από έφηβο. Τον γνωρίζω σαν συγγραφέα, και σαν Έλληνα. Και σας δηλώνω κατηγορηματικά: Και στις τρεις ερωτήσεις ο κατηγορούμενος έδωσε αυτές τις απαντήσεις. Δεν είναι ένοχος...».

Για όλους αυτούς τους λόγους, ο Ν. Μπογιόπουλος έκανε με αξιοπρέπεια ό,τι επιτάσσει το καθήκον του, ως κομμουνιστής, ως δημοσιογράφος, ως ερευνητής και συγγραφέας. Άρα, εν αντιθέσει προς τους ισχυρισμούς των επικαλούμενων «λόγους πονηρίας τοῦ προφασίζεσθαι προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις» κατηγόρους του, ο Ν. Μπογιόπουλος κατηγορηματικά δεν ενέχεται σε τίποτα.

Επιπλέον, θεωρώ ότι στο πρόσωπο του Νίκου Μπογιόπουλου τίθεται υπό διωγμό κάθε κριτικά σκεπτόμενος και δρων άνθρωπος, ατομικά και συλλογικά.

Ως εκ τούτου, η δίωξη αυτή με αφορά άμεσα και προσωπικά, ως ερευνητή της κοινωνικής θεωρίας και φιλοσοφίας και ως πανεπιστημιακό δάσκαλο. Για αυτό δηλώνω και από εδώ την ετοιμότητα και την προθυμία μου να καταθέσω υπέρ του στο δικαστήριο.

Ο αγώνας για την υπεράσπιση του Νίκου Μπογιόπουλου είναι αγώνας για την υπεράσπιση των αναφαίρετων δικαιωμάτων όλων μας!

Ο αντικομμουνισμός δεν θα περάσει!

Κάτω τα χέρια από τον Νίκο Μπογιόπουλο!

 

Εκπαίδευση, αγάπη και προοπτική

του Δημήτρη Πατέλη

«Φωνή της Πάρου» 2021.10.16

Ενδέχεται να υπέπεσε στην αντίληψη κάποιων ότι πρόσφατα (4.10.21) πέρασε η «Παγκόσμια Ημέρα των Εκπαιδευτικών». Μετά από 2 περίπου χρόνια κλειστών πανεπιστημίων και σχολείων και εμπέδωσης του άθλιου αναγκαστικού υποκατάστατου της «τηλεκπαίδευσης», αχνοφέγγει η ελπίδα έστω εν μέρει αποκατάστασης κάποιας ανθρώπινης ζωντανής παιδαγωγικής σχέσης.

Δυστυχώς, οι κυβερνώντες, πρακτικά όχι μόνο δεν έκαναν τίποτε για να οχυρώσουν την ασφαλή εκπαίδευση στην πανδημία, αλλά έχουν κάνει τα πάντα για να θάψουν και αυτή την ελπίδα. Από άγριες αγοραίες αντιμεταρρυθμίσεις στην κατεύθυνση της ιδιωτικοποίησης, μέχρι την βίαιη καταστολή από τα ΜΑΤ γυναικών εκπαιδευτικών στο Σύνταγμα.

Ακόμα και τα πρόσωπα των καθ’ ύλην αρμοδίων για την παιδεία, δεν κρύβουν την ξινίλα τους, το εκδικητικό τους μίσος για την δημόσια παιδεία, την εκπαιδευτική κοινότητα και τα παιδιά μας! Γιατί άραγε;

Τα παιδιά είναι υπέροχα! Όλα: νεογνά, βρέφη, νεολαία... Αυτά που ήταν και είναι φοιτητές/-ήτριές μου και τα καμαρώνω, αλλά και τα δικά τους παιδιά που μας γεμίζουν αισιοδοξία... Όπως έλεγε ο πατέρας μιας σοβιετικής συναδέλφου «δεν υπάρχουν ξένα παιδιά»! Απόλυτη αλήθεια! Τα παιδιά είναι υπέροχα, γιατί πρεσβεύουν το μέλλον της ανθρωπότητας! Η ανθρωπότητα είναι υπέροχη, από γενιά σε γενιά, στην προοπτική της ενοποίησής της. Η αγάπη για τον άνθρωπο και το μίσος για την απανθρωπιά είναι βασικό χαρακτηριστικό του επαναστατικού ανθρωπισμού. Αγάπη συγκεκριμένη, όχι γλυκανάλατες αφηρημένες διακηρύξεις...

Αγάπη συνυφασμένη με τον αγώνα για την απαλλαγή της ανθρωπότητας απ' ότι εμποδίζει την ωραιότερη προοπτική για τα παιδιά, απ' ότι θέτει φραγμούς στη ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας του καθ' ενός και της κάθε μιας ως όρο για την αυθεντική ανάπτυξη της κοινωνίας. Εδώ έγκειται η ύψιστη φιλοσοφική αρχή: ενότητα αλήθειας, καλοσύνης και ομορφιάς, το νόημα του αγώνα για την κοινωνική χειραφέτηση. Λατρεύουμε τα παιδιά όλου του κόσμου γιατί είναι ενσάρκωση, εναργής συμπύκνωση και προσωποποίηση αυτής της πανανθρώπινης προοπτικής...

Της ελπίδας, της αγωνίας και του αγώνα ώστε αυτά να μην έχουν τους φραγμούς, τη μιζέρια, τις μονομέρειες και τους περιορισμούς των προηγούμενων γενεών και της δικής μας. Γιατί και μόνο στη θέα τους, είναι υπόμνηση της ευθύνης για την ανθρωπότητα, για τις επερχόμενες γενιές... Ευθύνης, που για τον καθ’ ένα και την κάθε μία ξεκινά από τη συνειδητή αγάπη-ανιδιοτελή αμοιβαιότητα του ζεύγους, από την συνειδητή επίγνωση του τι σημαίνει η απόφαση να τα φέρουμε στον κόσμο και να τα διαπαιδαγωγήσουμε, να βελτιστοποιήσουμε τους όρους της αυτοτελούς ολόπλευρης ανάπτυξής τους...

Ο πραγματικός δάσκαλος δεν είναι θηριοδαμαστής του καθεστώτος υποταγμένος σε κοντόφθαλμες ιδιοτελείς σκοπιμότητες. Γίνεται ο ίδιος ζωντανό παράδειγμα προμηθεϊκού δημιουργικού αγώνα, ενεργός συμμέτοχος της πάλης για τη χειραφέτηση της ανθρωπότητας. Όπως έλεγε ένας μεγαλοφυής παιδαγωγός, «το πιο σημαντικό που συνηθίσαμε να εκτιμούμε στον άνθρωπο είναι η δύναμη και η ομορφιά. Και το μεν και το δε καθορίζονται στον κάθε άνθρωπο αποκλειστικά σύμφωνα με τον τύπο της σχέσης του προς την προοπτική. Ο πιο αδύναμος άνθρωπος είναι εκείνος που καθορίζει τη συμπεριφορά του σύμφωνα με την πιο κοντινή προοπτική. Αν ικανοποιείται κάποιος μόνο με τη δική του προοπτική, ακόμα και αν η τελευταία είναι μακρινή, μπορεί να δείχνει δυνατός, ωστόσο δε μας προκαλεί την αίσθηση της ομορφιάς της προσωπικότητας και της πραγματικής αξίας της. Όσο ευρύτερη είναι η ομάδα, οι προοπτικές της οποίας είναι για τον άνθρωπο και προσωπικές του προοπτικές, τόσο πιο ωραίος και υψηλός είναι ο άνθρωπος. Να διαπαιδαγωγήσεις έναν άνθρωπο, σημαίνει να του καλλιεργήσεις δρόμους με προοπτική» (Μακάρενκο Α.Σ.).

Δημήτρης Πατέλης

Αν. καθηγητής Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης

 

Παιδιά για όλες τις βρώμικες δουλειές οι «άριστοι»…

του Δημήτρη Πατέλη

«Φωνή της Πάρου» 2021.10.02

 

Με τη νέα «ενισχυμένη εταιρική σχέση ασφάλειας» AUKUS, ΗΠΑ-Βρετανίας-Αυστραλίας, προς πολεμική ανάσχεση της ανερχόμενης ισχύος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, οι αγγλοσάξονες «σύμμαχοι» «άδειασαν» κυριολεκτικά την ΕΕ. Η αυστραλιανή ηγεσία χαίρεται χαζοχαρούμενα που μετετράπη αίφνης σε μεγάλο ακίνητο στόχο Λ.Δ. Κίνας, Ρωσίας, Λ.Δ. Κορέας κ.λπ. από τους «μεγάλους αδελφούς». Βαρύ το πολιτικό, στρατιωτικό, αλλά και οικονομικό πλήγμα και στο γόητρο της Γαλλίας: ακύρωση συμφωνίας 56 δισ. δολάρια για αγορά γαλλικών υποβρυχίων από την Αυστραλία.

Ως απάντηση στην «έκπληξη» προωθούνται τα σχέδια περαιτέρω στρατιωτικοποίησης και «αυτονομίας» της ΕΕ, με δυνατότητες για στρατιωτικές αποστολές ΕΕ-ΝΑΤΟ. Βλέπουμε δηλαδή στον εν εξελίξει πόλεμο πως αξιοποιούνται οι έριδες στο εσωτερικό του επιτιθέμενου Ευρωατλαντικού άξονα προς ενίσχυση των βασικών Στρατιωτικών-βιομηχανικών κέντρων και της συνολικής πολεμικής μηχανής! Εξυπακούεται ότι για την εξισορρόπηση της κραυγαλέας σύγκρουσης ληστρικών συμφερόντων, έτσι ώστε να διατηρηθεί η συνοχή και το αξιόμαχο του άξονα, απαιτείται και κάποιος πρόθυμος μπαλαντέρ. Ποιος άλλος εκτός απ’ τον Κυρ. Μητσοτάκη και την κυβέρνηση των «αρίστων» θα μπορούσε να διεκπεραιώσει με περισσή ταχύτητα και ευελιξία αυτό το ρόλο;

Σπεύδουν λοιπόν στο Παρίσι για να ψωνίσουν 3 φρεγάτες Belharra (τύπου FDI-HN από την Naval Group, παραδοτέες 2025-2026) και 3κορβέτες Gowind (τύπουGoWind 2500 στην τιμή των 350 εκατομμυρίων ευρώ έκαστη), παράλληλα με τα 6 επιπλέον μαχητικά αεροσκάφη Rafale. Επιπλέον, προβλέπεται η γαλλική Naval Groupνα συνάψει συμβόλαιο εκσυγχρονισμού των 4 γερμανικών φρεγατών τύπου MEKO, ενταγμένων στο ελληνικό Π.Ν. από το 1998.Ο κ. Μητσοτάκης βλέπει «ουσιαστική εμβάθυνση της στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδος – Γαλλίας», και εμπλοκή της χώρας σε «αποστολές στη Μέση Ανατολή και στο Σαχέλ»!

Θα ήταν αφελές να πιστεύει κανείς ότι το καθ’ ημάς πολιτικό προσωπικό του κεφαλαίου θα προέβαινε σε τέτοιες κινήσεις χωρίς τις υπερατλαντικές ευλογίες και προτροπές. Έτσι, η Ουάσιγκτον επιχειρεί δια των προθύμων να διασκεδάσει την γαλλική οργή για την «πισώπλατη» ακύρωση από την Αυστραλία του συμβολαίου για εννέα γαλλικά υποβρύχια, ύψους 56εκατομμυρίων δολάρια. Βεβαίως, τα ελληνικά ψώνια (5,5 εκατομμύρια ευρώ μόνο για τις φρεγάτες) αντισταθμίζουν μικρό μέρος της ζημιάς, αλλά «μάζευε και ας ειν και ρώγες»… Γαλαντόμοι βλέπετε οι «άριστοι»! Υπενθυμίζω ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας από 127 δισ. ευρώ που ήταν το 2000, παρά το ξεπούλημα, τις αναδιαρθρώσεις και τα «κουρέματα», την λαφυραγώγηση της δημόσιας περιουσίας μέσω Υπερταμείου και ΤΑΙΠΕΔ, έχει εκτιναχτεί στα 388 δισ. ευρώ! Βασικός παράγων αυτής της εκτίναξης είναι και τα εξοπλιστικά. Αυτοί οι χειρισμοί επ’ ουδενί λόγο δεν πλήττουν την ημετέρα αμερικανοδουλεία: η κυβέρνηση παζαρεύει αόκνως την «ανανέωση» της κατάπτυστης Ελληνοαμερικανικής Συμφωνίας για τις Βάσεις, επιδιώκοντας βάση των ΗΠΑ στα «αμφισβητούμενα ύδατα» του Αιγαίου.

Η κυβέρνηση εμπλέκει βαθύτερα τη χώρα σε ένα φαύλο κύκλο πολεμικών σχεδιασμών και εξοπλιστικών ανταγωνισμών, τον οποίο οι ιθύνοντες προσπαθούν να παρουσιάσουν ως... διασφάλιση των «εθνικών συμφερόντων» (έναντι της Τουρκίας) και ως εγγύηση ασφάλειας, ειρήνης και σταθερότητας! Στην πραγματικότητα, όλα αυτά αφορούν πρωτίστως την ενίσχυση της πολεμικής μηχανής του ΝΑΤΟ, του επιθετικού Ευρωατλαντικού άξονα σε συνθήκες εν εξελίξει Παγκοσμίου πολέμου.

Η κοντόφθαλμη «στρατηγική» που βλέπει ως «μείζον εθνικό ζήτημα» αποκλειστικά το έλασσον, τον ανταγωνισμό συμφερόντων του καθ’ ημάς κεφαλαίου με το τουρκικό και την εμμονική βαθύτερη εμπλοκή στους ληστρικούς σχεδιασμούς ΝΑΤΟ-ΕΕ-Ισραήλ κ.λπ. ως «μονόδρομο για τα εθνικά συμφέροντα», εκθέτει ακόμα πιο πολύ την χώρα και τον λαό στον μείζονα κίνδυνο αφανισμού από απαντητικά πλήγματα των αμυνόμενων του Μεγάλου Πολέμου.

Δημήτρης Πατέλης

Αν. καθηγητής Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης

 

Για την υπερηφάνεια και τα καθήκοντα όσων σπούδασαν στο σοσιαλισμό

του Δημήτρη Πατέλη*

«Ημεροδρόμος» 2021.9.28

 

Εμείς που σπουδάσαμε στο σοσιαλισμό έχουμε πολλούς λόγους να είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι. Είχαμε την τύχη να γίνουμε μάρτυρες, κοινωνοί και -γιατί όχι- φορείς ενός άλλου τύπου πολιτισμού: αυτού που δρομολόγησε η Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση και οι μετέπειτα σοσιαλιστικές επαναστάσεις-ορόσημα που σημάδεψαν την ιστορία της ανθρωπότητας, προσφέροντας ανεκτίμητες κατακτήσεις. Κατά την διαδικασία προετοιμασίας της συγκρότησης και με την ίδρυση του επιστημονικού συλλόγου μας, διαπιστώσαμε ότι στην Ελλάδα υπάρχουν μερικές εκατοντάδες άνθρωποι, διαφόρων γενεών, που έχουν σπουδάσει στο σοσιαλισμό. Κατά τα φαινόμενα, η χώρα μας είναι η χώρα της Ευρώπης με τον μεγαλύτερο αριθμό αποφοίτων ΑΕΙ των σοσιαλιστικών χωρών, γεγονός που επιβεβαιώνει,

1. τις ρίζες, το ιστορικό βάθος του επαναστατικού κομμουνιστικού κινήματος στην πατρίδα μας,

2. τους οργανικούς διεθνιστικούς δεσμούς μας με τους λαούς που δρομολόγησαν πραγματική πορεία επαναστατικών μετασχηματισμών στις χώρες αυτές, αλλά και

3. ένα αξιοσημείωτο ρεύμα μετανάστευσης εκπροσώπων νεολαίας μερικών γενεών για σπουδές (ή/και σπουδών λόγω μετανάστευσης & προσφυγιάς) που έκφραζε την ανάγκη μορφωτικής-επιστημονικής θεμελίωσης της κοινωνικοπολιτικής και ιδεολογικής συγκρότησης κατά κύριο λόγο στρατευμένων στην υπόθεση του κινήματος γόνων της εργατικής τάξης και της αγροτιάς κατά το δεύτερο ήμισυ του 20^ου αι.¹.

Τα παραπάνω συνδέονται με το γεγονός ότι, κατά κύριο λόγο, αυτό το ρεύμα προερχόταν από συγκροτημένη πολιτική επιλογή του ΚΚΕ σε συνεργασία με τα εκεί αδελφά κόμματα.

Σε εμάς λοιπόν εγείρονται πιο επιτακτικά κάποια ερωτήματα: Ήταν σοσιαλισμός αυτό που γνωρίσαμε και εάν ναι, τι είδους; Κάτω από ποιες προϋποθέσεις και ιστορικούς όρους προέκυψε; Τι καθήκοντα έθεσε ενώπιόν του και σε ποιο βαθμό τα έφερε σε πέρας; Ποια ήταν τα αίτια της νίκης και της ήττας; Τον γνωρίσαμε άραγε αυτόν τον σοσιαλισμό και εάν ναι, σε ποιο βαθμό/επίπεδο; Και άλλα πολλά.

Εδώ θα περιοριστώ σε μερικές επισημάνσεις που αποσκοπούν στην ανάπτυξη προβληματισμού και διαλόγου.

Με αυτές τις επαναστάσεις, σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες (χαμηλό αφετηριακό επίπεδο κοινωνικοποίησης της παραγωγής και πολιτισμού, προκεφαλαιοκρατικά κατάλοιπα, ιμπεριαλιστική περικύκλωση από πολύ υπέρτερες δυνάμεις του κεφαλαίου, επεμβάσεις, πόλεμοι κ.λπ.) δρομολογούνται τα πρώτα ιστορικά εγχειρήματα πρακτικού μετασχηματισμού της κοινωνίας στην κατεύθυνση της ενοποίησης της ανθρωπότητας (του κομμουνισμού), με θριαμβευτικές κατακτήσεις στις επιστήμες (φυσικές, μαθηματικές, κοινωνικές, ανθρωπιστικές και φιλοσοφία), στην (αεροδιαστημική, ενεργειακή) τεχνολογία, στην παιδεία, στην υγεία, στις τέχνες και στον πολιτισμό, με καθοριστική συμβολή στη διάσωση της ανθρωπότητας από τον φασισμό.

Τα εγχειρήματα αυτά του πρώιμου σοσιαλισμού², εκτός από τη λυσσαλέα αντίδραση της εσωτερικής και παγκόσμιας αντεπανάστασης που είχαν να αντιμετωπίσουν, προσέκρουσαν και σε τραγικά πρωτοφανείς νομοτελείς αντιφάσεις, η μη έγκαιρη και αποτελεσματική επιστημονική διάγνωση και πρακτική-επαναστατική επίλυση των οποίων οδηγεί κατ’ ανάγκη σε δραματικές συγκρούσεις και αδιέξοδα, και τελικά στην επικράτηση της αντεπανάστασης και διαδικασιών κεφαλαιοκρατικής παλινόρθωσης.

Η επικράτηση της αστικής αντεπανάστασης στην ΕΣΣΔ και στις χώρες του πρώιμου σοσιαλισμού της Ευρώπης οδήγησε σε πρωτοφανή ήττα του παγκόσμιου εργατικού και επαναστατικού κινήματος σε όλα τα επίπεδα, σε σκληρές ανατροπές και αντιμεταρρυθμίσεις, σε άρδην κατάργηση κατακτήσεων μακροχρόνιων ιστορικών αγώνων της εργατικής τάξης, του κομμουνιστικού και αντιιμπεριαλιστικού κινήματος. Ωστόσο, καμία αντεπανάσταση δεν μπορεί να καταστρέψει ολοσχερώς τις κατακτήσεις της μεγάλης επανάστασης που αντιμάχεται.

Εμείς που σπουδάσαμε στο σοσιαλισμό, δεν αναπολούμε απλώς τον υπαρκτό σοσιαλισμό του 20ου αι., δεν εξιδανικεύουμε ρομαντικά-νοσταλγικά τα φοιτητικά χρόνια της νεότητάς μας, αντιμετωπίζοντας άκριτα τις κοινωνίες που μας σπούδασαν και τις ίδιες τις σπουδές μας. Τουναντίον, αντιλαμβανόμαστε τις σπουδές μας, την επιστήμη, τις τέχνες και τον εν γένει πολιτισμό του πρώιμου σοσιαλισμού ως μοναδικά θεωρητικά, μεθοδολογικά και πολιτισμικά εφόδια για τη συνειδητή κριτική διερεύνηση αυτής της μοναδικής ιστορικής εμπειρίας.

Γίναμε στον ένα ή στον άλλο βαθμό κοινωνοί μιας επιστήμης και μιας παιδείας, ενός πολιτισμού άλλου τύπου, στο βαθμό που αυτός πρόλαβε να διαμορφωθεί και να εκδηλωθεί.

Ενός πολιτισμού, ο οποίος σε αυτές τις κοινωνίες προέτασσε τις πραγματικές υλικές και πνευματικές ανάγκες της κοινωνίας και όχι τα ιδιοτελή συμφέροντα του κεφαλαίου.

Ενός πολιτισμού στον οποίο ανέκυψαν τα πρώτα εγχειρήματα επιστημονικής σχεδιοποίησης της ανάπτυξης της οικονομίας και της κοινωνίας.

Ενός πολιτισμού, ο οποίος έθετε για πρώτη φορά στην ιστορία ως σκοπό του την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας ως όρο ανάπτυξης της κοινωνίας.

Ενός πολιτισμού που ανέδειξε ασύλληπτα μέχρι πρότινος επίπεδα, μορφές και εκφάνσεις της δημιουργικότητας των ανθρώπων (ως προσωπικοτήτων και συλλογικοτήτων), απαράμιλλο ηρωισμό και δυναμισμό.

Αντιλαμβανόμαστε ότι τα επαναστατικά εγχειρήματα δεν συνεισφέρουν στην ιστορία μόνο με τις νίκες τους, αλλά και με τις ήττες τους, εφ’ όσον αυτές γίνονται αντικείμενο επιστημονικής έρευνας και αναστοχασμού, ως παρακαταθήκες για το μέλλον. Άλλωστε, κάθε μεγάλη μετάβαση στην ιστορία της ανθρωπότητας, είχε πρώιμα (κατά κανόνα ασταθή και βραχύβια) βήματα-εγχειρήματα και ύστερα. Όλες οι πρώιμες αστικές επαναστάσεις νικήθηκαν από αντεπαναστατικές διαδικασίες παλινόρθωσης της φεουδαρχίας, μέχρι τη νίκη των ύστερων αστικών επαναστάσεων και την εδραίωση της κεφαλαιοκρατίας. Η νομοτέλεια αυτή ισχύει παραπάνω για τη μετάβαση στο σοσιαλισμό-κομμουνισμό. Μια μετάβαση που δεν είναι απλή άρνηση της κεφαλαιοκρατίας, αλλά ένα ποιοτικό και ουσιώδες άλμα προς άλλου τύπου πολιτισμό, προς μια ριζικά διαφορετικού τύπου ανάπτυξη, που συνιστά ριζικό επαναστατικό μετασχηματισμό, υπέρβαση-διαλεκτική άρση όλης της μέχρι τώρα προϊστορίας και ιστορίας, αλλά και των φυσικών προϋποθέσεων της ιστορίας της ανθρωπότητας³.

Η ήττα πολλών από τα εγχειρήματα πρώιμης μετάβασης και οικοδόμησης αυτού του πολιτισμού, επ’ ουδενί λόγω δεν αναιρεί την ιστορική νομοτελή αναγκαιότητα του κομμουνισμού.

Για αυτούς τους λόγους, όσοι/-ες είχαμε την τύχη να μας σπουδάσουν με το υστέρημά τους οι λαοί που ξεκίνησαν αυτή την επική πορεία της ανθρωπότητας, σε μια πράξη πρωτοφανούς έμπρακτου διεθνισμού, όσοι/-ες γίναμε κοινωνοί ενός νέου εκκολαπτόμενου τύπου παιδείας, επιστήμης, τέχνης και γενικότερα πολιτισμού, είμαστε επιφορτισμένοι με ορισμένα ειδικά καθήκοντα. Εδώ θα αναφερθώ σε δύο αλληλένδετα καθήκοντα:

1. της συμβολής στην καταγραφή και στη συστηματική κριτική διερεύνηση της ιστορικής πορείας του πρώιμου σοσιαλισμού, στην άντληση πολύτιμων διδαγμάτων, στην κριτική αποτύπωση, συστηματοποίηση και ανάδειξη-προβολή των κεκτημένων αυτού του πολιτισμού.

2. της συμβολής -στο μέτρο του δυνατού- στην ανάπτυξη της επιστημονικής έρευνας, της επαναστατικής θεωρίας και μεθοδολογίας (ο καθ’ ένας και η κάθε μια στο πεδίο του/της), καλλιεργώντας παραδόσεις με το βλέμμα στραμμένο στη νεολαία, στις επόμενες γενεές, στην καλλιέργεια συνειδητών υποκείμενων-συνδιαμορφωτών των επικείμενων μεγάλων νικηφόρων επαναστατικών αγώνων, των προοπτικών της ανθρωπότητας.

Η αναγέννηση του επαναστατικού κινήματος είναι ανέφικτη χωρίς την διαλεκτική επιστήμη της εποχής, χωρίς αντίστοιχη της εποχής επαναστατική θεωρία και μεθοδολογία.

Είναι ανέφικτη στη βάση της παραίτησης από την συμβολή στην πρωτοπόρο επιστημονική έρευνα και τεχνολογία στην υπηρεσία του λαού, από αυτό που ο Κ. Μαρξ αποκαλούσε «καθολική εργασία», από την βασική δύναμη κοινωνικοποίησης της εργασίας/παραγωγής, επαναστατικοποίησης των δημιουργικών δυνάμεων της ανθρωπότητας στην κατεύθυνση της ενοποίησής της. Παραίτησης που εκφράζεται με μορφές αντιδιανοητικής στάσης, αντιεπιστημονισμού και τεχνοφοβίας, μορφές που εκ των πραγμάτων ενισχύουν τον αντιδραστικό ανορθολογισμό/σκοταδισμό.

Είναι ανέφικτη με το βλέμμα στραμμένο στο παρελθόν, στις -αδιαμφισβήτητα ένδοξες- νίκες και ήττες μας.

Είναι ανέφικτη στη βάση μιας παθητικής-μοιρολατρικής προσδοκίας κάποιας αυθόρμητης και αυτόματης «ωρίμανσης των συνθηκών» που συνιστά θανατική καταδίκη κάθε προοπτικής.

Είναι ανέφικτη στη βάση ποικίλων εκδοχών αστικών/αντιδραστικών ιδεολογημάτων, δογμάτων και σχημάτων περί «ολοκληρωτισμού»⁴.

Είναι ανέφικτη στη βάση του άγονου αρνητισμού, του αφηρημένου κοντόφθαλμου αντικαπιταλισμού.

Στις αρχές του 20ου αι., η επαναστατική-κριτική αποτίμηση της πολύτιμης εμπειρίας του προγενέστερου επαναστατικού κινήματος και ιδιαίτερα της Παρισινής Κομμούνας και της Επανάστασης στη Ρωσία του 1905-1907, ήταν αναγκαίος όρος για το ξεπέρασμα της σήψης της Β’ Διεθνούς, για την αναγέννηση του επαναστατικού κινήματος, για τα θεωρητικά και πρακτικά-οργανωτικά διδάγματα που οδήγησαν το Λένιν και τους μπολσεβίκους στη θριαμβευτική νίκη της πρώτης πρώιμης σοσιαλιστικής επανάστασης, της Οκτωβριανής Επανάστασης και των μετέπειτα επαναστατικών εγχειρημάτων.

Έτσι και σήμερα, στον 21ο αι., η αναγέννηση του επαναστατικού κινήματος είναι ανέφικτη στη βάση του αντισοβιετισμού-αντικομμουνισμού, στη βάση της αντιεπιστημονικής (συλλήβδην ή/και επιλεκτικής) απόρριψης των επαναστατικών εγχειρημάτων του σοσιαλισμού του 20^ου αι. Η σοβαρή και υπεύθυνη στάση απέναντι σε αυτά τα εγχειρήματα είναι βασικό κριτήριο για τη διακρίβωση της σχέσης του καθ’ ενός και της κάθε μιας σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο με το πραγματικό επαναστατικό κίνημα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι εκείνο που μας χρειάζεται είναι μια άκριτη αποδοχή και απολογητική κάθε στοιχείου και φαινομένου, κάθε πτυχής και έκφανσης του πρώιμου σοσιαλισμού. Εάν αυτός ο σοσιαλισμός ήταν τόσο ιδεώδης που το μόνο που απομένει στους οπαδούς του είναι οι κατανυκτικές δοξολογίες του, τότε ανακύπτει σειρά εύλογων ερωτημάτων, με το κύριο μεταξύ αυτών: «εφ’ όσων ήταν τόσο λαμπρό και απολύτως αρμονικό εγχείρημα, γιατί ηττήθηκε απ’ την αστική αντεπανάσταση και κατίσχυσε η κεφαλαιοκρατική παλινόρθωση στις ευρωπαϊκές σοσιαλιστικές χώρες;».

Η αυθεντικά επιστημονική-επαναστατική στάση δεν έχει την παραμικρή σχέση με θρησκευτικού τύπου αγιοποιητικούς ή/και δαιμονολογικούς αφορισμούς, με δοξολογίες ή/και κατάρες, με μνημόσυνα ή/και αναθέματα.

Επομένως, η κριτική και αυτοκριτική στάση έναντι της δραματικής αντιφατικής πορείας της πρώιμης σοσιαλιστικής οικοδόμησης, η διερεύνηση των συγκεκριμένων ιστορικών αντιφάσεων του γίγνεσθαι αυτών των κοινωνιών -η μη έγκαιρη και τεκμηριωμένη διάγνωση και επίλυση των οποίων οδηγεί σε ανάσχεση της ανάπτυξής τους και τελικά σε οπισθοδρόμηση, αντεπανάσταση κ.ο.κ.- είναι εκ των ων ουκ άνευ όρος συνεπούς προάσπισης των κεκτημένων του πρώιμου σοσιαλισμού αλλά και της επαναστατικής προοπτικής συνολικά.

Αυτό αφορά την βασική αντίφαση του πρώιμου σοσιαλισμού και κάθε σοσιαλισμού (ως ανώριμου, υπό διαμόρφωση κομμουνισμού): μεταξύ τυπικής κοινωνικοποίησης (κρατικοποίησης από την επαναστατική εξουσία) και πραγματικής/ουσιαστικής κοινωνικοποίησης της παραγωγής. Αντίφαση που εκδηλώθηκε στην ΕΣΣΔ με ιδιαίτερη ένταση ως αντίφαση μεταξύ κατ’ εξοχήν εκτατικής και κατ’ εξοχήν εντατικής ανάπτυξης της σοσιαλιστικής παραγωγής, η επίλυση της οποίας με κατεύθυνση τον κομμουνισμό έγκειται στην περαιτέρω σχεδιοποιημένη μετατροπή της επιστήμης σε άμεση παραγωγική δύναμη, στην επιστημονικοποίηση/αυτοματοποίηση της παραγωγής⁵.

Ωστόσο, είναι καθοριστικής σημασίας η σκοπιά, από την οποία ασκείται η κριτική/αυτοκριτική σε αυτά τα εγχειρήματα. Εδώ υπάρχουν δύο μόνο εκδοχές σε αποκλειστική διάζευξη: η σκοπιά της αντεπανάστασης, της ηττοπάθειας, του συμβιβασμού και της απολογητικής του κεφαλαιοκρατικού καθεστώτος, είτε η σκοπιά της επανάστασης, του σοσιαλιστικού μέλλοντος και του κομμουνισμού;

Είναι λοιπόν καθήκον επιτακτικό, ιδιαίτερα για εμάς που σπουδάσαμε στο σοσιαλισμό, αλλά και για όσους ανθρώπους δεν θεωρούν την κεφαλαιοκρατική βαρβαρότητα κορύφωση του πολιτισμού και «τέλος της ιστορίας», να αναστοχαστούμε κριτικά και επαναστατικά, με βάση τις σπουδές μας, τα συνολικά κεκτημένα της επιστήμης και του πολιτισμού. Αυτό δεν αφορά μόνο τις κατακτήσεις και τις αντιφάσεις του πρώιμου σοσιαλισμού, αλλά και τις ίδιες τις σπουδές μας, την όλη οργάνωση και σχεδιοποίηση επιστήμης και παιδείας στον πρώιμο σοσιαλισμό, τα γνωστικά μας αντικείμενα, τις βασικές αρτηρίες ανάπτυξης των ερευνών (βασικών, εφαρμοσμένων και τεχνολογικών), τη μεθοδολογία μας, τα μοναδικά επιτεύγματα-φύτρα του μέλλοντος, αλλά και τις όποιες μονομέρειες, ανεπάρκειες ή και εκφυλιστικές-αποδομητικές τάσεις στην επιστήμη, στην παιδεία και στην κοινωνία που συνέβαλλαν ή/και οδήγησαν στην ήττα αυτών των εγχειρημάτων.

Πρέπει να μας απασχολήσει ερευνητικά το γιατί με τον Λένιν κλείνει δραματικά η σειρά των μεγαλοφυών ηγετών του κομμουνιστικού κινήματος, οι οποίοι ως προσωπικότητες συνδύαζαν οργανικά τον πρωτοπόρο πρακτικό και πολιτικό ηγετικό-οργανωτικό τους ρόλο με αντίστοιχη πρωτοπορία στα πιο προκεχωρημένα φυλάκια της έρευνας, της μαρξιστικής επιστήμης, της επαναστατικής θεωρίας και μεθοδολογίας. Το ερώτημα δεν είναι ακαδημαϊκού-ιστορικού χαρακτήρα. Αφορά την διαπιστωμένη -τηρουμένων αμετάβλητων των λοιπών όρων- φθίνουσα θέση και τον ρόλο που επιφυλάσσεται για την επαναστατική θεωρία στη δομή και την ιστορία των οργανωμένων φορέων του κινήματος. Αφορά την υποβάθμιση της ίδιας της έννοιας «κομματικότητα», από την επιστημονική-επαναστατική σημασία της (ως ανώτατης μορφής συνειδητότητας, ταξικότητας, στάσης ζωής και δράσης) στον γραφειοκρατικό εκφυλισμό της υπάκουης υπαγωγής/πειθάρχησης και της υπόκλισης στην αυθεντία της εκάστοτε ηγεσίας/ιεραρχίας, με αντίστοιχη υποκατάσταση της σημασίας της επαναστατικής θεωρίας από την εκάστοτε τελευταία λέξη της κομματικής/κρατικής ιεραρχίας και ανάδειξη/αναπαραγωγή εκδοχών κομφορμισμού, οι οποίες αντιστρατεύονται ευθέως την κομμουνιστική/επιστημονική στάση ζωής⁶…

Πρέπει να μας απασχολήσει το γεγονός ότι έχει σε ευρεία κλίμακα εμπεδωθεί ως αυτονόητη και αυταπόδεικτη παράδοση η αντιμαρξιστική/αντιεπιστημονική θέση, που ανάγει την θεωρία σε απλή «γενίκευση της εμπειρίας και της πρακτικής του κόμματος/κινήματος». Θέση που καταδικάζει την θεωρία σε ρόλο ουραγού της ιστορικής πρακτικής, σε a posteriori (εκ των υστέρων) «σοφία» επί τετελεσμένων του παρελθόντος, ακυρώνοντας a priori την θεμελιώδη λειτουργία της επιστημονικής πρόβλεψης, χωρίς την οποία δεν υπάρχει και δεν μπορεί να υπάρξει επαναστατικό πρόγραμμα (διαλεκτική σύνδεση στρατηγικής-τακτικής), επαναστατικό κίνημα, αλλά και επιστημονική σχεδιοποίηση με νικηφόρο προοπτική. Η παγίωση και «θεωρητικοποίηση» αυτής της ολέθριας παράδοσης καταδεικνύει και τον βαθμό διείσδυσης της αστικής ιδεολογίας/φιλοσοφίας, του έρποντος εμπειρισμού και πραγματισμού/πρακτικισμού, ως σύμπτωμα πρακτικού και θεωρητικού εκφυλισμού του κινήματος.

Η μέχρι τώρα έρευνα καταδεικνύει σαφώς ότι μια βασική αιτία μη έγκαιρης επιστημονικής διάγνωσης των νομοτελών αντιφάσεων αυτών των κοινωνιών (άρα και απόκλισης ή/και παραίτησης απ’ την επαναστατική επίλυσή τους, η οποία και μόνο θα διασφάλιζε την βιωσιμότητα και την ρωμαλέα ανάπτυξή τους), συνδέεται με αναντίστοιχη αυτών των πρωτόγνωρων καθηκόντων θέση και ρόλο της επιστημονικής έρευνας στην πρακτικά ασκούμενη διοίκηση και οργάνωση. Γεγονός που ακύρωνε εν πολλοίς τον επιστημονικό χαρακτήρα των τελευταίων, και ιδιαίτερα της σχεδιοποίησης.

Πρέπει να μας απασχολήσουν σοβαρά οι οικονομικοί, κοινωνικοί, οργανωτικοί, κομματικοί, ιδεολογικοπολιτικοί, θεσμικοί κ.λπ. όροι που οδήγησαν συχνά σε εκφυλισμό της επιστήμης από αναγκαίο πυλώνα της σοσιαλιστικής σχεδιοποίησης (ως δομική λειτουργία της γνώσης που προπορεύεται της πράξης) με νομοτελώς αύξοντα ρόλο στην ιστορία, στη χειραγωγική και εργαλειακή ιδεολογική της χρήση.

Βασικός όρος αυτών των εκφυλιστικών φαινομένων είναι η υποκατάσταση της οργανικά ενταγμένης στη σχεδιοποίηση επιστημονικής γνώσης (περιγραφής, εξήγησης και πρόβλεψης, που οφείλει να προπορεύεται και να ανοίγει δρόμους στην πράξη) από την γραφειοκρατικά εννοούμενη διοικητική επιβολή, από την «εξ ορισμού σωστή γραμμή» της εκάστοτε κομματικής & πολιτικής ηγεσίας/ιεραρχίας, από την καθ’ υπαγόρευση «διευθέτηση» των κομβικότερων και θεμελιωδέστερων επιστημονικών προβλημάτων (ιδιαίτερα στην πολιτική οικονομία του σοσιαλισμού, στις κοινωνικές επιστήμες, στην ιστορία, στη φιλοσοφία) με διοικητικές αποφάσεις/παρεμβάσεις.

Εξ ου η μετατροπή πολλών τάσεων σε αυτά τα επιστημονικά πεδία σε άγονες σχολαστικές θεωρητικολογίες, αλλά και οι εντυπωσιακές παλινδρομήσεις και παλινωδίες των εκεί και τότε ηγεσιών (βλ. π.χ. την συχνά μεταφυσική/ανιστορική σύγκρουση μεταξύ οπαδών και πολέμιων της απολυτοποίησης του σχεδίου έναντι των εμπορευματικών και χρηματικών σχέσεων και τανάπαλιν, μεταξύ «διαλεκτικών» και «τυπικών» λογικών κ.ο.κ.) και εκείνης της διανόησης που τις εξυπηρετούσε άκριτα.

Εξ ου και η κοντόφθαλμη/καιροσκοπική αναγωγή της θεωρίας από τις ηγεσίες σε εκ των υστέρων εργαλειακές χρήσεις της δίκην επιστημονικοφανούς ιδεολογικού/προπαγανδιστικού ή/και λογοκριτικού περιτυλίγματος/προκαλύμματος των εκάστοτε προειλημμένων αποφάσεών τους… Πρακτική που συνιστά κατάφορη παραβίαση των νομοτελειών ανάπτυξης της επιστήμης, παραμόρφωση, ακύρωση και καταστροφή της επιστήμης.

Είναι άραγε τυχαίο το γεγονός ότι τα πιο πρωτοπόρα κεκτημένα της επαναστατικής σοβιετικής θεωρίας και μεθοδολογίας, σαφώς δεν εγγράφονται στις εκδοχές του εκάστοτε επίσημου ιδεολογικού/απολογητικού λόγου, αλλά οφείλονται σε ερευνητές που αφοσιώθηκαν απαρέγκλιτα στα επαναστατικά επιστημονικά τους καθήκοντα με αυταπάρνηση, χωρίς να ενδώσουν σε άνωθεν και έξωθεν διοικητικές και ιδεολογικοπολιτικες πιέσεις, συχνά ορθώνοντας το ανάστημά τους σε αντεπαναστατικά καταστροφικές πράξεις και παραλείψεις της ηγεσίας;

Η βαθμιαία μετατροπή της επιστημονικής σχεδιοποίησης σε γραφειοκρατική με όρους πραγματισμού ή/και παλινδρομήσεις στη βάση του «βλέποντας και κάνοντας», νομοτελώς ανοίγει τον δρόμο στον αγοραίο εκφυλισμό και τελικά στην κεφαλαιοκρατική αντεπανάσταση/παλινόρθωση.

Οφείλουμε λοιπόν να επιληφθούμε όλων αυτών των ζητημάτων/καθηκόντων υπό το πρίσμα της παγκόσμιας επαναστατικής διαδικασίας και της προοπτικής των επικείμενων νικηφόρων επαναστάσεων για τη χειραφέτηση της ανθρωπότητας, σε μια εποχή, όπου η διαιώνιση της κυριαρχίας του κεφαλαίου γίνεται όλο και πιο επικίνδυνη για την ίδια την ύπαρξη της ανθρωπότητας. Σε μια εποχή που κυοφορεί τεράστιο επαναστατικό δυναμικό.

Η κριτική διερεύνηση, η επιστημονική περιγραφή και εξήγηση της πορείας του «σοσιαλισμού που γνωρίσαμε», αλλά και -μέσω αυτής- η θετική και επιθετική επαναθεμελίωση της στρατηγικής του επαναστατικού κινήματος, στη βάση της επιστημονικής διακρίβωσης της προοπτικής της ενοποιημένης ανθρωπότητας, του κομμουνισμού, είναι χρέος μας απέναντι στις επόμενες γενιές. Ένα χρέος με το οποίο εμείς που σπουδάσαμε στο σοσιαλισμό είμαστε ιδιαίτερα επιφορτισμένοι.

* δρ. Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Λομονόσοφ Μόσχας, αν. καθηγητή φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης, μέλους της Διεθνούς Ερευνητικής Συλλογικότητας «Η Λογική της Ιστορίας» (που ιδρύθηκε επί ΕΣΣΔ στη Μόσχα), του Ομίλου Επαναστατικής Θεωρίας και του Γ.Σ. του Επιστημονικού Συλλόγου «Εμείς που σπουδάσαμε στο σοσιαλισμό».

**Φωτογραφία από τα γλυπτά του Πανεπιστημίου Λομονόσοφ της Μόσχας

1.Κάποιοι από εμάς λύγισαν μετά τον επαναπατρισμό τους κάτω από την πίεση σοβαρών προβλημάτων βιοπορισμού, ιδεολογικών πιέσεων, χλεύης για την ήττα, ακόμα και απηνών διώξεων.

Οι βαθιά διαποτισμένοι από την αντισοβιετική-αντικομμουνιστική ιδεολογία και πρακτική θεσμοί του κράτους (βαθέως κράτους και παρακράτους) έπαιξαν και παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτές τις διώξεις.

Χαρακτηριστική περίπτωση, ενδεικτική της στάσης βαθέως κράτους και μυστικών υπηρεσιών έναντι των σπουδών στην ΕΣΣΔ και στις λοιπές σοσιαλιστικές χώρες, είναι και η διαβόητη «μυστική έκθεση» που συνέταξε ομάδα υπό τον στρατηγό Νίκο Γρυλλάκη, έναν από τους πιο στενούς συνεργάτες του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ειδικό σε θέματα ασφάλειας, κατασκοπείας και βαλκανικών σχέσεων, άνθρωπο με βαθύτατους υπηρεσιακούς δεσμούς με τις μυστικές υπηρεσίες του ευρωατλαντισμού και του Ισραήλ σε θέματα κατασκοπίας-αντικατασκοπίας, ο οποίος υπηρέτησε στο Τμήμα Επιχειρήσεων Αντικατασκοπίας της ΕΥΠ και στο Γραφείο Πληροφοριών του ΓΕΣ, διετέλεσε διευθυντής Ασφαλείας και Πληροφοριών του κόμματος της ΝΔ μέχρι το 1989 και από το 1989 μέχρι το 1993 σύμβουλος του προέδρου της ΝΔ και πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη για θέματα Άμυνας, Ασφάλειας και διαβαλκανικών σχέσεων.

Σε αυτή την εν πολλοίς ιδεοληπτικού χαρακτήρα έκθεση, η οποία αποσκοπούσε στην ενοχοποίηση του ΠΑΣΟΚ αλλά και συλλήβδην της αριστεράς για την τρομοκρατία, αναφέρεται μεταξύ άλλων: «Περί τους 1200 έως 1700 Φοιτητάς φοιτούν ετησίως με εντολή του κόμματος και εντελώς δωρεάν σε διάφορες ανώτατες και ανώτερες σχολές της Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Πολωνίας, Τσεχοσλοβακίας, Ανατολικής Γερμανίας, Γιουγκοσλαβίας και Μόσχας. Οι απόφοιτοι από τα πανεπιστήμια των ανωτέρω χωρών είναι το επιστημονικό δυναμικό προσωπικό του ΠΑΣΟΚ που θα χρησιμοποιηθεί για την εφαρμογήν του Σοσιαλιστικού Μετασχηματισμού εις την χώραν σε διάφορα πόστα της Δημόσιας Διοικήσεως. Δια την εκπαίδευση των νέων του ΠΑΣΟΚ εις τα Πανεπιστήμια των ανατολικών χωρών, τον σπουδαιότερον ρόλο τον παίζει το Κ.Κ.Ε. μετά του οποίου έχει συναφθεί ειδική συμφωνία, ώστε οι περισσότεροι φοιτηταί να προέρχονται από τις τάξεις της ΚΝΕ και οι οποίοι φέρονται ως νεολαίοι του ΠΑΣΟΚ και τούτο διότι το ΚΚΕ που έχει την πρωτοκαθεδρία στις ανατολικές χώρες δεν δέχεται να μειώσει τον ιδικόν του αριθμόν που φοιτούν στις ανατολικές χώρες…» (εφημ. «Στο καρφί», 2002.1.13).

Στην εν λόγω τραγελαφική έκθεση εμφυλιοπολεμικού ύφους και περιεχομένου, οι σπουδές στην ΕΣΣΔ και στις λοιπές σοσιαλιστικές χώρες παρουσιάζονται ως αδιάσειστο «τεκμήριο» εμπλοκής σε ειδική εκπαίδευση για μυστικές αποστολές, τρομοκρατία, επιχειρήσεις αλλαγής καθεστώτος κ.λπ.

Ο γράφων διαπίστωσε σαφή ίχνη αυτής της βαθιά καθεστωτικής δογματικής ιδεοληψίας κατά την στρατιωτική του θητεία, ενώ εξακολουθεί να την αντιμετωπίζει εν πολλοίς σε ποικίλες «ακαδημαϊκά» συγκεκαλυμμένες ή/και χονδροειδείς εκφάνσεις της και στους πανεπιστημιακούς κύκλους: ως προκατάληψη, λογοκριτική πρακτική, «τεκμήριο» αρνητικής αξιολόγησης ερευνητικού και εκπαιδευτικού έργου, πρακτική αποκλεισμού «αμετανόητων σοβιετικών» από «πνεύμα των ευρωπαϊκών θεσμών» στο όνομα του αγώνα «κατά του ολοκληρωτισμού», συνομωσία της σιωπής για επιστημονικό έργο με το οποίο τα ιδεολογικά συστατικά στοιχεία της άρχουσας τάξης δεν τολμούν να αναμετρηθούν ευθέως, λανθάνουσα στοιχειοθεσία χαλκευμένων κατηγοριών για πειθαρχικές διώξεις κ.λπ.

Κάποιοι ενέδωσαν σε αυτές τις πιέσεις των αντίξοων συνθηκών της συγκυρίας και των μηχανισμών και προέβησαν σε διάφορους βαθμούς και μορφές αποκήρυξης αυτής της φάσης της ζωής και των σπουδών μας. Προχώρησαν σε συμβιβασμούς, είτε ακόμα και σε πλήρη προσχώρηση στο στρατόπεδο της αστικής τάξης και των ιδεολογικοπολιτικών μορφωμάτων της. Μερικοί μάλιστα εξαργυρώνουν θητεία και σπουδές, παρέχοντας πλέον αφειδώς υπηρεσίες «οργανικών διανοουμένων» της άρχουσας τάξης σε διάφορα μετερίζια… Αυτή η αλλαγή στρατοπέδου, κατά περίπτωση, άλλοτε γίνεται σιωπηλά, ως παραίτηση, αποστράτευση και αθόρυβη ενσωμάτωση-ιδιώτευση, άλλοτε με εκχωρήσεις, υπαναχωρήσεις και ευέλικτα ανοίγματα στην αστική ιδεολογία, σε τάσεις του «ακαδημαϊκού-καθηγητικού μαρξισμού», με συνακόλουθο νέρωμα στο ιδεολογικό, θεωρητικό και μεθοδολογικό κρασί, άλλοτε πάλι συνοδεύεται με αντισοβιετικές-αντικομμουνιστικές τυμπανοκρουσίες, με απροκάλυπτη υιοθέτηση επιθετικής στάσης ζωής και ιδεολογίας ιδιότυπου γενιτσαρισμού. Άλλωστε είναι παλαιόθεν διδακτικό το παράδειγμα τύπων όπως ο Γεώργιος Γεωργαλάς (https://el.wikipedia.org/wiki/) . Εξυπακούεται ότι ο προβληματισμός που θέτω εδώ δεν αφορά αυτή την κατηγορία αποφοίτων ΑΕΙ των σοσιαλιστικών χωρών.

2. Για την θεωρητική και πρακτική σημασία της ιστορικής κατηγορίας «πρώιμος σοσιαλισμός» βλ. το συλλογικό έργο του ελλ. Τμήματος της «Λογικής της Ιστορίας»: Η Οκτωβριανή επανάσταση και ο πρώιμος σοσιαλισμός στη Λογική της Ιστορίας. Ζητήματα επαναστατικής θεωρίας, μεθοδολογίας και πρακτικής. ΚΨΜ, 2017 (kapsimi.gr/i–oktobriani–epanastasi–kai–o–proimos–sosialismos–sti–logiki–tis–istorias ).

3. Για την επιστημονική κατανόηση αυτής της νομοτέλειας, βλ. Βαζιούλιν Β. Α. Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ, “ΚΨΜ” 2013 (https://kapsimi.gr/i-logiki-tis-istorias ).

4. Βλ. και Πατέλη Δ. Αντικομμουνισμός και περί «ολοκληρωτισμού» ιδεολογήματα… [ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 30.8.2017, http://www.efsyn.gr/arthro/antikommoynismos-kai-peri-oloklirotismoy-ideologimata ].–Δ. Πατέλης. Αντικομμουνισμός, περί “ολοκληρωτισμού” ιδεολογήματα και αριστερά...ΔΙΑΠΛΟΥΣ, τ. 31, Δεκ. -Ιαν. 2009, σ. 31-36 https://www.academia.edu

5. Βλ. Πατέλης Δ. Έρευνα, τεχνολογία και προοπτική ενοποίησης της ανθρωπότητας. Η ερευνητική και τεχνολογική δραστηριότητα στη διαλεκτική της αλληλεπίδρασης της ανθρωπότητας με τη φύση. ΚΨΜ, 2019 (kapsimi.gr/ereyna–tehnologia–kai–prooptiki–enopoiisis–tis–anthropotitas ).

6. Για την ανάπτυξη του υποκειμένου, την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας και την επαναστατική υπέρβαση ιστορικών εκδοχών του κομφορμισμού, βλ. και Πατέλης Δ., Κακαρίνος Γ. Από τη ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ στη ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Ψυχολογία και Μαρξισμός. ΤΟΠΟΣ, 2019 (toposbooks.gr/contents/books_details.php?nid=588 ).