Τσε: φωτεινό παράδειγμα επαναστατικής αυταπάρνησης.
του Δημήτρη Πατέλη
1928.6.14 γεννιέται ο θρυλικός Αργεντινός κομμουνιστής επαναστάτης Ερνέστο (Τσε) Γκεβάρα, το πρώτο από τα πέντε παιδιά μιας φιλελεύθερης μικροαστικής οικογένειας. Σπούδασε ιατρική και περιπλανήθηκε στην Λατινική Αμερική, όπου συνειδητοποίησε την ανάγκη να βοηθήσει τους ανθρώπους να ξεφύγουν από την δυστυχία της αποικιακής υπερεκμετάλλευσης. Το 1954 γνωρίζει τα αδέλφια Ραούλ και Φιντέλ Κάστρο στο Μεξικό, και γίνεται ένας από τους 82 επαναστάτες που αποβιβάστηκαν με το σκάφος «Γκράνμα» στην Κούβα 1956.11.25, και αποδεκατίζονται από τις δυνάμεις του αμερικανοκίνητου καθεστώτος Μπατίστα. Από τους 15 που επέζησαν δημιουργήθηκε ένας τεράστιος λαϊκός στρατός που απελευθέρωσε την Αβάνα 1959.1.2. Μαζί με ομάδα Κουβανών μαχητών-διεθνιστών μεταβαίνει αρχικά στο Κογκό 1965.4.24 και στη συνέχεια, το 1966 στη Βολιβία, για να οργανώσει αντάρτικο αντιιμπεριαλιστικό κίνημα. Μετά από ενέδρα, τραυματίας συλλαμβάνεται και εκτελείται 1967.10.9 από καθεστωτικές δυνάμεις που υπάγονται ευθέως στις ΗΠΑ.
Η μορφή του πασίγνωστη, αναπαράγεται μαζικά μετά τον ηρωικό του θάνατο: νέος, ωραίος, φωτογενής, ρομαντικά ουτοπικός εάν όχι και εξωπραγματικός... Συχνά μετατρέπεται σε μια πολύ βολική για το καθεστώς του κεφαλαίου αγιογραφία μιας αποδεκτής «αφήγησης» περί επανάστασης, της μόνης «επιτρεπτής»: σαν σύμβολο της αφηρημένης επαγγελίας μιας ανέφικτης ουτοπίας, ή/και του αναπόδραστου του θανάτου του αυθεντικού επαναστάτη!
Βόλεψε βλέπετε και ο θάνατός του πάνω στην ακμή του, συνδεδεμένος με την ήττα, με την αποτυχία πυροδότησης νικηφόρων επαναστατικών κινημάτων. Σε αυτό αφήγημα ο μόνος αποδεκτός επαναστάτης είναι ο νεκρός επαναστάτης, ενώ η μόνη «αυθεντική», «γνήσια» επανάσταση είναι η ανέφικτη, η ανύπαρκτη, σε αντιδιαστολή με κάθε υπαρκτό εγχείρημα! Εξ’ ου και η μανιώδης προσπάθεια προβολής του Τσε ως δήθεν ανταγωνιστικού «αντίποδα» του Κάστρο!
Ως βολικό αποτρεπτικό «δίδαγμα» κατά της πραγματικής, επίπονης, αντιφατικής και δύσβατης πορείας των επαναστατικών αγώνων και μετασχηματισμών! Με αυτή την αφήγηση συμπλέει και ο αντισοβιετισμός - αντικομμουνισμός, ο αφηρημένος «αντικαπιταλισμός», η συλλήβδην απαξίωση κάθε ιστορικού νικηφόρου επαναστατικού εγχειρήματος.
Σε πείσμα αυτών των ιδεολογημάτων, γέννημα των νομοτελών αντιφάσεων της αστικής κοινωνίας, τέκνα της ανάγκης και ώριμα τέκνα της οργής ήταν, είναι και θα είναι όλοι οι επαναστάτες. Η αστική κοινωνία γεννά και τους νεκροθάφτες της, το υποκείμενο του επαναστατικού μετασχηματισμού προς τον σοσιαλισμό-κομμουνισμό, πρωτίστως την εργατική τάξη και την πρωτοπορία της (με την οποία ιστορικά συστρατεύονται και αστικής προέλευσης «προδότες» της τάξης τους), διότι στις αντιφάσεις της κυοφορεί το σπέρμα της δημιουργίας του αναγκαίου μέλλοντος, του νέου τύπου πολιτισμού, που ή θα επιτευχθεί με τους αγώνες μας, ή θα εξαλειφτούμε ως ανθρωπότητα.
Μέσα στην κοινωνία του κεφαλαίου, από τις θεμελιώδεις υπαρκτές ανάγκες των ανθρώπων του μόχθου, της εργασίας γεννιέται αρχικά η επαναστατική θεωρία και πράξη, τα επαναστατικά κομμουνιστικά κινήματα-κόμματα, ο επαναστατικός πολιτισμός. Εάν δεν το κατανοήσουμε αυτό, η επανάσταση φαντάζει ως αποκύημα φαντασίας, ως γέννημα κάποιων μυστηριακών δυνάμεων, δηλαδή, ανάγεται σε εσχατολογικό θρησκευτικό-μεταφυσικό δόγμα, κάτι σαν την βιβλική «δευτέρα παρουσία» των πιστών... Η επανάσταση δεν θα έλθει ως δια μαγείας, ή ως εκ θαύματος δια μέσου έξωθεν και άνωθεν φαντασιακών δυνάμεων. Είναι αναγκαίο γέννημα των ενδογενών διεργασιών της αστικής κοινωνίας και της συνειδητής δράσης που συστρατεύει όχι φανταστικές, αλλά υπαρκτές κοινωνικές-ταξικές δυνάμεις.
Ο Τσε θα μπορούσε να πεθάνει σε βαθιά γεράματα, σε μια συμβιβασμένη ζωή ευμάρειας.
Προτίμησε με αυταπάρνηση την επανάσταση. Έγραφε στο τελευταίο του γράμμα στα παιδιά του: «Μεγαλώστε ως καλοί επαναστάτες… Πάνω απ' όλα, να είστε πάντα σε θέση να νιώσετε βαθιά οποιαδήποτε αδικία συμβαίνει εναντίον οποιουδήποτε, οπουδήποτε στον κόσμο. Αυτό είναι το πιο σπουδαίο γνώρισμα σε έναν επαναστάτη»…
Δημήτρης Πατέλης
Αν. καθηγητής Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου