Τελικά, ποιοι πολέμησαν και ποιοι νίκησαν τον φασισμό/ναζισμό;

Δ. Πατέλης. Τελικά, ποιοι πολέμησαν και ποιοι νίκησαν τον φασισμό/ναζισμό;//Στην εκπομπή του ΚΡΗΤΗ TV "Αντιθέσεις" με θέμα: "Η Ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο πεδίο Γεωπολιτικών Επιδιώξεων του 21ο Αιώνα", 26/06/2021.

 

 

 

Στις νίκες που έρχονται.

του Δημήτρη Πατέλη

«Φωνή της Πάρου» 2021.6.26

Γονατιστός και αδιάφορος «την πάρτη σου» κοιτάς;

αυτοί ρουφούν αλύπητα το αίμα της εργατιάς! 

Δεσμά βαριά χαλκεύουνε, δήθεν για το καλό μας,

και σκάβουνε το λάκκο μας, εμάς και των παιδιών μας.

Σταμάτα πια να προσκυνάς, άσε τα παρακάλια,

ορθώσου, κατατρόπωσε ύαινες και τσακάλια!

Μη τους ξεσυνερίζεσαι, δεν είναι εργοδότες:

είναι χαραμοφάηδες, παράσιτα, κοκότες!

Το παίζουν τάχα μου τρανοί, σπουδαίοι ευεργέτες,

χαϊβάνια να μας έχουνε, σκυφτούς και πάντα ικέτες.

Την δούλεψη, τον μόχθο σου θε να διαφεντεύουν,

όσο αυτοί σφυρίζουνε κι εσένανε χορεύουν.

Όλο σε βαυκαλίζουνε με σάχλες παραμύθια,

για να μη φτάσει στο μυαλό πικρή γι’ αυτούς αλήθεια:

Όλη η δύναμη της Γης, τα πλούτη όλου του κόσμου,

του δουλευτή γεννήματα που αρπάξανε το βιός του!

Για κάθε θαύμα που θωρείς σ’ αυτήν εδώ τη ζήση,

γενιές ανθρώπων της δουλειάς σκληρά ‘χουνε μοχθήσει.

Απ’ το υπέδαφος βαθιά μέχρι και πέρα στ’ άστρα,

για νου και χέρι δεν απομείναν άπαρτα κάστρα!

Είναι πελώρια δύναμη και η δημιουργία,

του πανανθρώπινου του νου, πνοή και φαντασία!

Αστείρευτη είναι η ορμή που μόλις αχνοφέγγει,

το μέλλον που έρχεται γοργά γενναία αναγγέλλει.

 Των δουλευτάδων ζωντανή η δύναμη ζυγώνει,

νεκρής δουλειάς καπηλευτή στο δρόμο της σαρώνει.

 Τη σήψη το κεφάλαιο βαθαίνει και απλώνει,

διψάει για συσσώρευση, βραχνάς βαρύς ζυγώνει.

Όσο κι αν φτιασιδώνεται το παρελθόν το σάπιο,

στης ιστορίας τον τροχό θα πέσει από κάτω.

Ανήμπορο να κρατηθεί, σπασμωδικά τρεκλίζει,

ανέμους σπέρνει στη σειρά και θύελλες θερίζει.

Κρίσεις, πολέμοι και λοιμοί, συγκρούσεις και συρράξεις,

παράδερνε, σάπιο σκαρί, μεσ’ τις αναταράξεις.

Μια ανάσα άδραξε στερνή στο πισωγύρισμα,

λαών που το κινήσαν της πλάσης το κοκκίνισμα.

Η ανάσα αυτή τώρα γυρνά σε βρόγχο του θανάτου,

τρέμουν που ξανανιώνουν οι στρατιές των αποκάτου,

όσο θωρούν να σμίγουνε οι αλύγιστοι του χθες

με τις στρατιές του αύριο, τους νέους μας μαχητές!

Ποτέ δεν παραδίδεται αμαχητί δυνάστης,

με δύναμη κερδίζεται και σε πεδίο μάχης.

Ακόμα κι αν στριμώχνεται το τέρας πληγωμένο,

μ’ αφανισμό θα απειλεί πριν πέσει τσακισμένο.

Βαδίζει με τους νόμους της η ανθρώπιν’ ιστορία,

με νου, καρδιά και λογική αλλάζει κοινωνία!

Το μέλλον δεν χαρίζεται σαν φρούτο γινωμένο,

με δυσκολίες χτίζεται, μ’ αγώνα αντρειωμένο.

Δεν είν’ η επανάσταση «Δευτέρα παρουσία»,

μέθοδο θέλει, πρόγραμμα, αγώνα και θυσία.

Αν καρτεράς αμέριμνα να σου ‘ρθουν οι συνθήκες,

αυτό βρωμά παραίτηση, συμβιβασμό και ήττες.

Όποιος φαντασιώνεται ακαριαίες νίκες,

μάταια αναλώνεται και φρούδες οι ελπίδες.

Ατσαλωμένη προχωρά, η φάλαγγα της νιότης

δεν νοσταλγεί το παρελθόν, το μέλλον είν’ δικό της. 

Δεν πάει πια ψαχουλευτά με δοκιμή και λάθος,

δεν είναι άρνηση κενή, δεν σέρνετ’ απ’ το πάθος.

Δεν φέρεται, δεν άγεται σε κάθε συγκυρία,

μαθαίνει την διαλεκτική, νόμους στην ιστορία.

Δεν της αρμόζει τ’ ουραγού η οπισθοπορία,

πρωτόβουλα καθοδηγεί, σωστή πρωτοπορία. 

Εφόδιο νίκης γενιών ηρώων το κατευόδιο,

γενιών μελλούμενων η ελπίδα είναι οδοδείκτης.

Ξέρει καλά τις ρίζες της, μαθαίνει απ’ τα λάθη,

της επιστήμης τη ματιά βάζει πάν’ απ’ τα πάθη. 

 Βγάζει σωστά διδάγματα στις νίκες και στις ήττες,

και δεν πουλάει διδαχές και αφ’ υψηλού «αλήθειες».

Ξέρει καλά πως δεν φτουρά κάθε γραφειοκράτης,

του «δάσκαλε που δίδασκες και λόγο δεν εκράτεις».

Μπαίνει μπροστά, παράδειγμα, στάση ζωής και λόγος

σεμνή και μ’ αυταπάρνηση, την χαιρετά ο κόσμος.

Τη δυναστεία πολεμά την ντόπια και την ξένη,

πατρίδα λεύτερη γροικά, τη Γη λευτερωμένη.

Κόντρα στου μίσους, στου διχασμού την αθλιότητα,

μ’ αγώνα εμείς θα σμίξουμε την ανθρωπότητα.

Δημήτρης Πατέλης

Αν. καθηγητής Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης

 

Τσε: φωτεινό παράδειγμα επαναστατικής αυταπάρνησης.

του Δημήτρη Πατέλη

«Φωνή της Πάρου» 2021.6.17

1928.6.14 γεννιέται ο θρυλικός Αργεντινός κομμουνιστής επαναστάτης Ερνέστο (Τσε) Γκεβάρα, το πρώτο από τα πέντε παιδιά μιας φιλελεύθερης μικροαστικής οικογένειας. Σπούδασε ιατρική και περιπλανήθηκε στην Λατινική Αμερική, όπου συνειδητοποίησε την ανάγκη να βοηθήσει τους ανθρώπους να ξεφύγουν από την δυστυχία της αποικιακής υπερεκμετάλλευσης. Το 1954 γνωρίζει τα αδέλφια Ραούλ και Φιντέλ Κάστρο στο Μεξικό, και γίνεται ένας από τους 82 επαναστάτες που αποβιβάστηκαν με το σκάφος «Γκράνμα» στην Κούβα 1956.11.25, και αποδεκατίζονται από τις δυνάμεις του αμερικανοκίνητου καθεστώτος Μπατίστα. Από τους 15 που επέζησαν δημιουργήθηκε ένας τεράστιος λαϊκός στρατός που απελευθέρωσε την Αβάνα 1959.1.2. Μαζί με ομάδα Κουβανών μαχητών-διεθνιστών μεταβαίνει αρχικά στο Κογκό 1965.4.24 και στη συνέχεια, το 1966 στη Βολιβία, για να οργανώσει αντάρτικο αντιιμπεριαλιστικό κίνημα. Μετά από ενέδρα, τραυματίας συλλαμβάνεται και εκτελείται 1967.10.9 από καθεστωτικές δυνάμεις που υπάγονται ευθέως στις ΗΠΑ.

Η μορφή του πασίγνωστη, αναπαράγεται μαζικά μετά τον ηρωικό του θάνατο: νέος, ωραίος, φωτογενής, ρομαντικά ουτοπικός εάν όχι και εξωπραγματικός... Συχνά μετατρέπεται σε μια πολύ βολική για το καθεστώς του κεφαλαίου αγιογραφία μιας αποδεκτής «αφήγησης» περί επανάστασης, της μόνης «επιτρεπτής»: σαν σύμβολο της αφηρημένης επαγγελίας μιας ανέφικτης ουτοπίας, ή/και του αναπόδραστου του θανάτου του αυθεντικού επαναστάτη!

Βόλεψε βλέπετε και ο θάνατός του πάνω στην ακμή του, συνδεδεμένος με την ήττα, με την αποτυχία πυροδότησης νικηφόρων επαναστατικών κινημάτων. Σε αυτό αφήγημα ο μόνος αποδεκτός επαναστάτης είναι ο νεκρός επαναστάτης, ενώ η μόνη «αυθεντική», «γνήσια» επανάσταση είναι η ανέφικτη, η ανύπαρκτη, σε αντιδιαστολή με κάθε υπαρκτό εγχείρημα! Εξ’ ου και η μανιώδης προσπάθεια προβολής του Τσε ως δήθεν ανταγωνιστικού «αντίποδα» του Κάστρο!

Ως βολικό αποτρεπτικό «δίδαγμα» κατά της πραγματικής, επίπονης, αντιφατικής και δύσβατης πορείας των επαναστατικών αγώνων και μετασχηματισμών! Με αυτή την αφήγηση συμπλέει και ο  αντισοβιετισμός - αντικομμουνισμός, ο αφηρημένος «αντικαπιταλισμός», η συλλήβδην απαξίωση κάθε ιστορικού νικηφόρου επαναστατικού εγχειρήματος.

Σε πείσμα αυτών των ιδεολογημάτων, γέννημα των νομοτελών αντιφάσεων της αστικής κοινωνίας, τέκνα της ανάγκης και ώριμα τέκνα της οργής ήταν, είναι και θα είναι όλοι οι επαναστάτες. Η αστική κοινωνία γεννά και τους νεκροθάφτες της, το υποκείμενο  του επαναστατικού μετασχηματισμού προς τον σοσιαλισμό-κομμουνισμό, πρωτίστως την εργατική τάξη και την πρωτοπορία της (με την οποία ιστορικά συστρατεύονται και αστικής προέλευσης «προδότες» της τάξης τους), διότι στις αντιφάσεις της κυοφορεί το σπέρμα της δημιουργίας του αναγκαίου μέλλοντος, του νέου τύπου πολιτισμού, που ή θα επιτευχθεί με τους αγώνες μας, ή θα εξαλειφτούμε ως ανθρωπότητα.

Μέσα στην κοινωνία του κεφαλαίου, από τις θεμελιώδεις υπαρκτές ανάγκες των ανθρώπων του μόχθου, της εργασίας γεννιέται αρχικά η επαναστατική θεωρία και πράξη, τα επαναστατικά κομμουνιστικά κινήματα-κόμματα, ο επαναστατικός πολιτισμός. Εάν δεν το κατανοήσουμε αυτό, η επανάσταση φαντάζει ως αποκύημα φαντασίας, ως γέννημα κάποιων μυστηριακών δυνάμεων, δηλαδή, ανάγεται σε εσχατολογικό θρησκευτικό-μεταφυσικό δόγμα, κάτι σαν την βιβλική «δευτέρα παρουσία» των πιστών... Η επανάσταση δεν θα έλθει ως δια μαγείας, ή ως εκ θαύματος δια μέσου έξωθεν και άνωθεν φαντασιακών δυνάμεων. Είναι αναγκαίο γέννημα των ενδογενών διεργασιών της αστικής κοινωνίας και της συνειδητής δράσης που συστρατεύει όχι φανταστικές, αλλά υπαρκτές κοινωνικές-ταξικές δυνάμεις. 

Ο Τσε θα μπορούσε να πεθάνει σε βαθιά γεράματα, σε μια συμβιβασμένη ζωή ευμάρειας.

Προτίμησε με αυταπάρνηση την επανάσταση. Έγραφε στο τελευταίο του γράμμα στα παιδιά του: «Μεγαλώστε ως καλοί επαναστάτες… Πάνω απ' όλα, να είστε πάντα σε θέση να νιώσετε βαθιά οποιαδήποτε αδικία συμβαίνει εναντίον οποιουδήποτε, οπουδήποτε στον κόσμο. Αυτό είναι το πιο σπουδαίο γνώρισμα σε έναν επαναστάτη»…

Δημήτρης Πατέλης

Αν. καθηγητής Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης

 

Η «αξιοκρατία» ως φερετζές του ανθρωποφάγου ανταγωνισμού…

του Δημήτρη Πατέλη

«Φωνή της Πάρου» 2021.6.11

 

«Η αξιοκρατία για εμένα είναι στάση ζωής!» δήλωσε ενώπιον κομματικών στελεχών o πρωθυπουργός και πρόεδρος της Ν.Δ. Κ. Μητσοτάκης, γόνος δυναστείας επαγγελματιών πολιτικών υπαλλήλων του καθεστώτος, με πλήθος συγγενών και ημετέρων στην πολιτική… Δεν υπάρχει σήμερα δημόσιος λόγος και λογύδριο που να μη θίγει το θέμα. Η «αξιοκρατία» εκλαμβάνεται ως κάτι θετικό, ως ηθική αρχή: «ο καθ’ ένας πρέπει να συμμορφώνεται με την θέση και τον ρόλο του στην κοινωνία γιατί κατέχει αυτό που αξίζει». Είτε: «ο καθ’ ένας πρέπει να κατέχει στην κοινωνία τη θέση και τον ρόλο που του αξίζει».

Η πρώτη διατύπωση προτρέπει τον άνθρωπο απλώς να συμβιβαστεί μοιρολατρικά με την θέση και τον ρόλο του. Η δεύτερη -δεοντολογικά επιτακτική- προβάλλει και ως αξίωση δικαιοσύνης, μιας και υπαινίσσεται ότι κάποιοι ενδέχεται να κατέχουν θέσεις και ρόλους «που δεν τους αξίζουν». Έτσι ξεκινά μια ολόκληρη συζήτηση περί «γνήσιας», «άδολης», «μη πελατειακής» κ.λπ. αξιοκρατίας. Όλη αυτή η «δημόσια συζήτηση» αδιαφορεί παντελώς για την ουσία του προβλήματος: για ποιους λόγους υπάρχουν στην κοινωνία ανισότητες και ανταγωνιστικά συμφέροντα, γιατί υπάρχουν σχέσεις εκμετάλλευσης και καταπίεσης, γιατί υπάρχει άνιση πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες, γιατί οι επιθυμίες των ολίγων που παρασιτούν ικανοποιούνται εις βάρος ζωτικών αναγκών των πολλών που μοχθούν στο μεροκάματο, γιατί κάποιοι και οι γόνοι τους κατέχουν ιεραρχικά ανώτερες θέσεις και προνόμια ενώ άλλοι είναι μια ζωή καταδικασμένοι στη μιζέρια;

 

Ο αγώνας των ανθρώπων για αξιοπρέπεια και πολιτισμό, για ισότητα και ελευθερία αποκτά νόημα μόνον όταν συνδέεται με αυτά τα αμείλικτα ερωτήματα. Τουναντίον, όλη η περί «αξιοκρατίας» συζήτηση καταντά μια φλυαρία εξαιρετικά βολική για το καθεστώς της ανισότητας/ανελευθερίας, που αφήνει στο απυρόβλητο τα παραπάνω ερωτήματα με μια ταχυδακτυλουργική απάτη. Μεταθέτει παρελκυστικά/αποπροσανατολιστικά το όλο πρόβλημα, ανάγοντάς το σε διαδικαστικό: στην πιο «αντικειμενική» αποτίμηση, στην «καλύτερη» αξιολόγηση, στον «σωστό» καθορισμό της «τιμής» που πρεσβεύει το κάθε άτομο, η κάθε κοινωνική ομάδα και τάξη στο παζάρι των αξιών, στην αγορά «αξίων» και «αναξίων»... Αυτό σημαίνει παραίτηση από την καταπολέμηση της ανισότητας και της ανελευθερίας, συμβιβασμό με τους όρους εδραίωσης της αδιαμφισβήτητης πλέον ανισότητας και ανελευθερίας. Οι διεκδικήσεις υποβαθμίζονται στην τυπική αρχή των «ίσων ευκαιριών ή δυνατοτήτων» για την πραγμάτωση του ανταγωνισμού ως βασικής αρχής ενός κυρίαρχου τρόπου ζωής που αναδεικνύει, δομεί, εγκαθιδρύει και επικυρώνει ιεραρχικά συστήματα κοινωνικών ελίτ.

Επειδή τα κριτήρια της αξιολόγησης είναι ασαφή και διάχυτα και οι δοκιμασίες αλλεπάλληλες, το άτομο ενστερνίζεται το κόστος και τη μόνιμη απειλή της αποτυχίας ως προσωπική ενοχή, βρίσκεται σε μόνιμη ανασφάλεια, γίνεται εύκολο θύμα εξουσιαστικής χειραγώγησης. Με αυτό το τέχνασμα γίνεται υποκατάσταση της συλλογικής επιδίωξης για ισότητα και ελευθερία από το ατομικό κυνήγι της «επιτυχίας», από την «οικονομική ελευθερία», που ανάγεται σε δυνατότητα πλούτου και επιδεικτικής κατανάλωσης. Η περί ελευθερίας αντίληψη γίνεται πλήρως διαδικαστική: ανάγεται στη «δυνατότητα επιλογής σκοπών».

Η επιλογή αυτή - κατά τα αξιοκρατικά ιδεολογήματα –δεν έχει να κάνει με πραγματικές αντικειμενικές δυνατότητες εργασίας, βιοπορισμού και ανάπτυξης για διάφορες τάξεις και κατηγορίες ανθρώπων, αλλά εναπόκειται αποκλειστικά στην διακριτική ευχέρεια του ατόμου, θεωρείται ζήτημα της «ελεύθερης βούλησής» του. Η «ισότητα ευκαιριών» ταυτίζεται συνήθως με την «ισότητα αφετηριακών συνθηκών». Κάθε αναφορά στην κοινωνική δικαιοσύνη επικεντρώνεται στους διαδικαστικούς κανόνες διεξαγωγής του κοινωνικού ανταγωνισμού και όχι στην εκμεταλλευτική του ουσία και στα αποτελέσματά του. Το ιδεολόγημα των «ίσων ευκαιριών», ως από μηχανής θεός της «αξιοκρατίας», απλώς καθαγιάζει τον ανθρωποφάγο ανταγωνισμό, γίνεται υποκατάστατο κάθε αιτήματος κοινωνικής δικαιοσύνης…

Δημήτρης Πατέλης

Αν. καθηγητής Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης

 

Μετά λόγου γνώσεως ή όπως λάχει;

του Δημήτρη Πατέλη

«Φωνή της Πάρου» 2021.6.4

 

Ο «λόγος», είναι μια λέξη-έννοια θεμελιώδους βάθους και διαχρονικής σημασίας, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Συνιστά κομβικό στοιχείο-αρχή της φιλοσοφίας του μεγαλοφυούς πατέρα της διαλεκτικής σκέψηςΗρακλείτου του Εφέσιου (6ο με 5ο π.Χ. αι.).Συναρτάται με την ροή, την μεταβολή του κόσμου, τη σύνθεση καταστροφής και δημιουργίας στο «πῦρ ἀείζωον» και τον «πατέρα των πάντων» πόλεμο. 

Είναι εκπληκτική και γονιμότατη η πολυσημία του όρου. Λόγος σημαίνει ταυτοχρόνως «λόγια» («φράση», «πρόταση», «ομιλία», «ρήση») αλλά και «νόημα» («έννοια», «κρίση», «αιτία»).

Από τις πράξεις μέτρησης της καθημερινής ζωής πέρασε στην έννοια του «λόγου» καιη σημασία της ποσοτικής συσχέτισης, της αναλογίας (του κλάσματος), της εξακριβωμένης αριθμητικήςσχέσης του «υπολογισμού» και ευρύτερα του λογισμού.

Από την άρθρωση δημόσιου λόγουκαι τη συμμετοχή στα κοινά, προέκυψε και η έννοια-ανάγκη της«λογοδοσίας» («λόγον διδόναι» και και «λόγον αιτείσθαι»), ως συνειδητή ανάθεση/ανάληψη ευθύνης, συνοδευόμενη από δέσμευση και έλεγχο για πράξεις και παραλείψεις. Έτσι, λόγος είναι καιη δραστηριότητα της κρίσης και της λογοδοσίας περί των όρων και των ορίων της γνώσης και της πράξης.

Υπό το πρίσμα του λόγου, ο κόσμος φωτίζεται ως ενότητα αντιθέτων, αποτελεί ολότητα και επομένως έχει αρμονία. Εντός αυτού του όλου της καθολικής ροής, τα πράγματα, τα όντα, καθώς και οι ουσίες «μεταπίπτουν» από το ένα στο άλλο, με σταθερό το λόγο-νόμο που τα διέπει και τα συνέχει ως ο ρυθμός τους και η νομοτελής (αυτή που τελεί υπό τον νόμο) αμοιβαία σχέση τους, διατηρώντας την ευστάθεια και την αρμονία του κόσμου, μέσα από τη γένεση και τη φθορά.

Λόγος είναι και η λογική ικανότητα του νου να συλλαμβάνει με την γνώση και τη συνείδησή του την φυσική και κοινωνική τάξη, την αιτιότητα, τον νόμο την νομοτέλεια του κόσμου. Ικανότητα, βάσει της οποίαςο άνθρωπος ερευνά και αναπαριστά στη σκέψη του την πραγματικότητα, προβαίνει σε νοητική ανασύστασή της, αρθρώνοντας λόγο (προφορικό και γραπτό), προσλαμβάνοντας αλλά και κοινοποιώντας-μεταλαμπαδεύοντας γνώση, πολιτισμό σε άλλους ανθρώπους, από γενιά σε γενιά.Έτσι ο άνθρωπος συλλογάται τις ανάγκες του, τους όρους και τα όρια της ζωής του, θέτει σκοπούς-στόχους και αλλάζει, μετασχηματίζει την πραγματικότητα με την εργασία του, με κάθε δραστηριότητα. Η δραστηριότητα αυτή, για να είναι αποτελεσματική και κοινωνικά χρήσιμη, οφείλει να επιτελείται «μετά λόγου γνώσεως» και όχι αυθαίρετα, όχι όπως λάχει…

Επιπλέον, ο λόγος, η έλλογη σχέση, αντιδιαστέλλεται σε κάθε τιτοάλογο, στο παράλογοκαι άμορφο, όπου αυτό απαντάται στονκόσμο (στη φύση και στην κοινωνία).

Ο λόγος, με όλη την πολυσημία του όρου, είναι ακριβώς εκείνο το πρόπλασμα της αντικειμενικής νομοτέλειας που διέπει την πραγματικότητα, χωρίς τη διάγνωση της οποίας ο άνθρωπος δεν μπορεί να λειτουργήσει ως υποκείμενο, δηλαδή δεν μπορεί να διαγνώσει και να μεταπλάσει τους αντικειμενικούς όρους της ύπαρξής του.

Εδώ ανακύπτει ένα παράδοξο ως προς το προσπελάσιμο και το απροσπέλαστο του λόγου, το οποίο αποκαλύπτει με ένταση ο Ηράκλειτος. Ο λόγος είναι μεν κατ’ αρχήν προσπελάσιμος απ’ όλους τους ανθρώπους, διότι αυτοί έχουν από κοινού την ικανότητα για έρευνα, γνώση και φρόνηση. Ωστόσο, κατά κανόνα, ο κοινός νους δυσκολεύεται να τον συλλάβει αν δεν καταβάλλει συνειδητές προσπάθειες, εάν δεν διαθέτει εγρήγορση και σύνεση. Έτσι, αν και ο λόγος είναι κοινό στοιχείο καθολικής ισχύος, αντί να τον ακολουθούν οι πολλοί, ζουν σα να έχουν δική τους φρόνηση: το ίδιον ως μερική άποψη υπερτερεί του κοινού, της καθολικής άποψης μετά λόγου γνώσεως. Κοινώς, κάνουν του κεφαλιού τους…

Δημήτρης Πατέλης

Αν. καθηγητής Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης