12 απλά μαθήματα μαρξισμού

12 απλά μαθήματα μαρξισμού

Ανακοίνωση Ομίλου Επαναστατικής Θεωρίας

Στις συνθήκες της τρίτης βαθύτερης και πιο μακροχρόνιας δομικής κρίσης του παγκόσμιου κεφαλαιοκρατικού συστήματος και του συνακόλουθου εν εξελίξει Γ' Ιμπεριαλιστικού Παγκοσμίου Πολέμου, εγείρεται επιτακτικά το ερώτημα: υπάρχει άραγε διέξοδος για τη σωτηρία της ανθρωπότητας; Η μόνη πραγματική διέξοδος είναι η επαναστατική ενοποίηση της ανθρωπότητας.

Η διέξοδος αυτή απαιτεί σφαιρική, θεωρητική και πρακτική προετοιμασία του υποκειμένου των επικείμενων νικηφόρων σοσιαλιστικών επαναστάσεων που κυοφορεί νομοτελώς το παγκόσμιο κεφαλαιοκρατικό σύστημα στην κρίση και στον πόλεμο. Αναγκαίος όρος για αυτή την προετοιμασία είναι η συστηματική κριτική μελέτη, η διαλεκτική-δημιουργική ανάπτυξη, η διάδοση και η πρακτική εφαρμογή της επαναστατικής θεωρίας. Τα παραπάνω είναι ανέφικτα χωρίς τη συστηματική και συγκεκριμένη διερεύνηση της ιστορίας της επαναστατικής θεωρίας, κυρίως στο έργο των θεμελιωτών του μαρξισμού, με τον οποίο δρομολογείται η ανάπτυξη της διαλεκτικής συνθετικής επιστήμης, σε σχετικά αυτοτελή μεν, πλην όμως, οργανικά αλληλένδετα γνωστικά πεδία.

Η μαρξιστική συνθετική επαναστατική θεωρία προέκυψε ιστορικά μέσα από το ερευνητικό και πρακτικό έργο τιτάνων της σκέψης και της δράσης. Ως εκ τούτου, μόνο ιστορικά μπορεί να διαγνωσθεί η ουσία της επαναστατικοποίησης της κοινωνικής θεωρίας, φιλοσοφίας και μεθοδολογίας που επέφερε το έργο των Κ. Μαρξ και Φ. Ένγκελς. Έτσι μπορεί να αναδειχθεί η ιστορική νομοτέλεια που διέπει την κατηγοριακή και εννοιολογική δομή της νόησης στην ερευνητική διαδικασία.

Το καθήκον αυτό δεν είναι ακαδημαϊκό. Πρέπει να ξαναβρούμε το νήμα της αυθεντικής επαναστατικής σκέψης, η απουσία της οποίας οδηγεί μονοσήμαντα σε όλο και πιο τραγικά αποτελέσματα και ήττα. Είναι ζωτικής σημασίας η επιστημονική διερεύνηση της βασικής αρτηρίας της ανάπτυξης της επαναστατικής θεωρίας του μαρξισμού, των ιστορικών όρων και των ορίων του μεγαλειώδους κεκτημένου του, για την περαιτέρω ανάπτυξη της επαναστατικής έρευνας και της θεωρίας, που συνιστά εκ των ων ουκ άνευ όρο για την ανασυγκρότηση του νικηφόρου επαναστατικού κινήματος της εποχής μας και του μέλλοντος.

Η διερεύνηση αυτή δεν μπορεί να είναι γόνιμη και δημιουργική αν ανάγεται σε ακαδημαϊκό αρχειακό σχολαστικισμό, σε δογματικές αγκυλώσεις ή/και σε αναθεωρητικό εκλεκτικισμό, με διάχυση της επαναστατικής θεωρίας σε ποικίλα αστικά, ανορθολογικά κλπ ρεύματα, βάσει συγκυριακών και μικροκομματικών σκοπιμοτήτων. Δεν μπορεί να εγκλωβίζεται σε αποσπασματικές θεωρήσεις και μεταφυσικές αντιδιαστολές στοιχείων και περιόδων της ιστορικής ανάπτυξης του μαρξισμού (όπως π.χ. η περιβόητη “τομή” μεταξύ νεαρού και ώριμου Μαρξ).

Η διερεύνηση αυτή είναι εφικτή με το βέλτιστο τρόπο από τη σκοπιά της διαλεκτικής ανάπτυξης-άρσης του κεκτημένου του μαρξισμού, υπό το πρίσμα των νέων ερευνητικών και πρακτικών αναγκών της εποχής μας.

Γι' αυτό ο Όμιλος Επαναστατικής Θεωρίας Αθήνας οργανώνει κύκλο 12 απλών μαθημάτων Ιστορίας της Επαναστατικής Θεωρίας (του Μαρξισμού). Έναρξη Πέμπτη 13 Οκτωβρίου, ώρα 18:30, αμφιθέατρο Μ318 της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Ε.Μ.Π. – τ. πτέρυγα των Ηλεκτρολόγων προς την οδό Μπουμπουλίνας, 3ος όρ. (είσοδος από οδό Στουρνάρη).

Τα μαθήματα θα έχουν την εξής μορφή: Διάλεξη με ανάπτυξη της βασικής προβληματικής (εισηγητής αν. καθηγητής φιλοσοφίας Δημήτρης Πατέλης) και την επόμενη εβδομάδα, συλλογικό σεμινάριο βάσει της σχετικής βιβλιογραφίας που θα προτείνεται.

Θερμή παράκληση: η προσέλευση να γίνεται έγκαιρα, δεδομένου ότι το αμφιθέατρο κλείνει ώρα 21:00.

Συνοπτική αναφορά στο πλαίσιο, τις βασικές θεματικές των μαθημάτων και βιβλιογραφία.

Για να παρακολουθήσετε τα 12 απλά μαθήματα μαρξισμού πατήστε εδώ.

Δημήτρης Πατέλης. Για τη διαλεκτική και συγκεκριμένη-ιστορική σχέση μεταξύ ταξικού, εθνικού (εθνικοαπελευθερωτικού, αντιιμπεριαλιστικού, πατριωτικού) & διεθνικού στους αγώνες της εποχής μας.

Για τη διαλεκτική και συγκεκριμένη-ιστορική σχέση μεταξύ ταξικού, εθνικού (εθνικοαπελευθερωτικού, αντιιμπεριαλιστικού, πατριωτικού) & διεθνικού στους αγώνες της εποχής μας.
Α' μέρος:


Β' μέρος:


Στην Εστία Ανομίας (plateiaradio 19.9.2016) με τον Παπαδομανωλάκη Παναγιώτη, ο αναπλ. καθηγητής Φιλοσοφίας του Πολυτεχνείου Κρήτης,

Δημήτρης Πατέλης, σε μια συζήτηση με έμφαση στη σχέση μεταξύ ταξικού, εθνικού (εθνικοαπελευθερωτικού, αντιιμπεριαλιστικού, πατριωτικού) & διεθνικού στους αγώνες της εποχής μας.

Το δίπολο “εθνικό – διεθνικό” και η προοπτική επαναστατικής ενοποίησης της ανθρωπότητας.

Το δίπολο “εθνικό – διεθνικό” και η προοπτική επαναστατικής ενοποίησης της ανθρωπότητας.

Μια πρόκληση ζωής ή θανάτου για το κίνημα, πέρα από φραστικές υπεκφυγές.

Του Δημήτρη Πατέλη

http://vathikokkino.gr/archives/106429

Το θέμα της συσχέτισης του διπόλου “εθνικό – διεθνικό” με την επαναστατική προοπτική, με την κομμουνιστική ενοποίηση της ανθρωπότητας, δεν προσφέρεται για αφορισμούς, επιφανειακή συνθηματολογία και εντυπωσιασμό με όρους εξαρτημένων αντανακλαστικών.

Η όποια αναφορά στη θέση και το ρόλο του εθνικού ζητήματος και των συνδεόμενων με αυτό θεωρητικών και πρακτικών (ιδεολογικοπολιτικών) ζητημάτων, είναι αφηρημένη και ανεδαφική, στο βαθμό που δεν εκκινεί από:

1.       τη συγκεκριμένη διερεύνηση του σύγχρονου σταδίου της κεφαλαιοκρατίας όπως κι αν το αποκαλούμε (ολοκληρωτικό καπιταλισμό, ιμπεριαλιστική παγκοσμιοποίηση κ.ο.κ.) και της νέας εποχής,

2.       τη διακρίβωση της  κοινωνικοοικονομικής ιστορίας και της δομής (επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, επίπεδα και μορφές των σχέσεων παραγωγής, ταξική διάρθρωση κ.ο.κ.) της κοινωνίας στην οποία γίνεται αναφορά.,

3.       τη διακρίβωση της θέσης και του ρόλου της σε περιφερειακό και σε παγκόσμιο επίπεδο, το είδος και το βαθμό της συμμετοχής της σε ιμπεριαλιστικές ολοκληρώσεις, συνασπισμούς κ.ο.κ. και στον παγκόσμιο μηχανισμό απόσπασης υπεραξίας-εκμετάλλευσης, το εάν στην περιφερειακή ιμπεριαλιστική ολοκλήρωση και στο παγκόσμιο σύστημα έχει -λόγω ανισoμέρειας- εξαρτημένη σχέση έναντι των ισχυρότερων ως προς το κεφάλαιο χωρών (άρα: α. υπόκειται η ίδια σε εκμετάλλευση σε διακρατικό επίπεδο από τις πλέον ισχυρές ως προς το κεφάλαιο χώρες και β. συμμετέχει η ίδια και ως υποκείμενο διακρατικής εκμετάλλευσης στο παγκόσμιο σύστημα μέσω της ιμπεριαλιστικής ολοκλήρωσης στην οποία συμμετέχει και της ειδικής θέσης της σε αυτήν, μέσω του μεριδίου υπερεκμετάλλευσης μεταναστευτικών ροών εργασιακής δύναμης που της αντιστοιχεί κ.ο.κ.).,

4.       το χαρακτήρα, τις κινητήριες δυνάμεις της δεδομένης ιστορικής εποχής και συγκυρίας (π.χ. το συγκεκριμένο στάδιο του καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού, την ύπαρξη δομικής κρίσης και πολέμου) και τα διακυβεύματα σε “εθνικό”, διεθνές και παγκόσμιο επίπεδο,

5.       το καθεστώς εκτάκτου ανάγκης ενός εν εξελίξει παγκοσμίου ιμπεριαλιστικού πολέμου με πολλά μέτωπα (μόνο σε αυτά της Συρίας και της Αν. Ουκρανίας εμπλέκονται ήδη πάνω από 80 χώρες), οργανικό στοιχείο του οποίου είναι και η διακρατική επιβολή καθεστώτος “αποικίας χρέους” και επιτροπείας (με κοινωνικοοικονομικές, δημογραφικές κλπ. επιπτώσεις για την εργ. τάξη συγκρίσιμες με αυτές της άμεσης εμπλοκής σε εμπόλεμη σύρραξη),

6.       τα επίπεδα, τους τρόπους, τα μέσα τις μορφές αντανάκλασης των παραπάνω στη συνείδηση, στην ιδεολογία, στις διαθέσεις και στα πολιτικά προτάγματα-προγράμματα κοινωνικών τάξεων και στρωμάτων του πληθυσμού και τις αντίστοιχες μετατοπίσεις-αλλαγές (στην ιδεολογία, στα προβαλλόμενα ιδεολογήματα, στην κοσμοαντίληψη των ανθρώπων) σε “εθνικό”, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο,

7.       τη θέση και το ρόλο όλου του φάσματος του εποικοδομήματος και τη δυναμική του συσχετισμού δυνάμεων σε αυτό, τις διαθεσιμότητες, την ύπαρξη ή την απουσία συγκροτημένων υποκειμένων, πολιτικών φορέων -με αντίστοιχη της εποχής και της συγκυρίας οργάνωση, υλικά & ιδεατά μέσα επενέργειας των κυρίαρχων και των κυριαρχούμενων κ.ο.κ. σε “εθνικό”, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο,

8.       τους παγκόσμιους συσχετισμούς δυνάμεων, την ύπαρξη ενός ιμπεριαλιστικού πόλου (των 3 κέντρων του ιμπεριαλισμού – κληροδοτημάτων του 20ου αι. με τη μορφή του “ευρωατλαντικού” άξονα υπό την ηγεμονία των ΗΠΑ) με αξιώσεις επιβολής και εδραίωσης παγκόσμιας κυριαρχίας και διακυβέρνησης με κάθε μέσο και τρόπο, την ανάδυση άλλου (άλλων) πόλου (πόλων) που αντιπαρατίθενται σε αυτόν, τη θέση και το ρόλο διεθνικών θεσμικών και εξωθεσμικών παρεμβάσεων, επιβολής κ.ο.κ.,

9.       την προβληματική της αναζήτησης του “ασθενούς κρίκου” στο περιφερειακό και παγκόσμιο κεφαλαιοκρατικό σύστημα,

10.   την αναζήτηση-διακρίβωση εκείνου του κρίκου (της δέσμης μέτρων σε επαναστατική κατεύθυνση, του μεταβατικού προγράμματος) που θα μπορέσει να συσπειρώσει το εργατικό και ευρύτερα λαϊκό κίνημα σε κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο αγώνα, ικανό να επιφέρει ρήξη και ανατροπή,

11.   τον εξ υπαρχής διεθνιστικό χαρακτήρα αυτού του αγώνα και

12.   την ανίχνευση δυνατοτήτων εναλλακτικών οικονομικών κλπ. συνεργασιών και ολοκληρώσεων σε ισότιμη βάση, μεταξύ χωρών με παρόμοιο επίπεδο ανάπτυξης και με αξιοποίηση των παγκόσμιων αντιθέσεων και συσχετισμών.  

Η επιστημονική διερεύνηση των παραπάνω, είναι προαπαιτούμενο για τη θεμελίωση προγραμματικού λόγου (στρατηγικής και τακτικής), ικανού να εντάξει οργανικά-διαλεκτικά τη σχέση εθνικού – διεθνικού στους πρακτικούς αγώνες του επαναστατικού κινήματος.

Ας υποθέσουμε π.χ. ότι ισχύει ο αφορισμός: “Στις ανεπτυγμένες κεφαλαιοκρατικές κοινωνίες, όπου η σχέση και η σύγκρουση κεφαλαίου –εργασίας έχει ωριμάσει και διαπερνά όλες τις πλευρές της κοινωνικής ζωής”, η όποια προοπτική ορίζεται με καθαρά ταξικούς όρους (αν και αυτό επίσης θέλει απόδειξη) και ότι σε αυτές που έχουν “ανεπτυγμένες –ώριμες κεφαλαιοκρατικές σχέσεις τα «εθνικά ζητήματα και συμφέροντα», οι πατριωτικές ιδεολογίες και τα πατριωτικά μέτωπα βρίσκονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο πάντα στην υπηρεσία των κυρίαρχων κεφαλαιοκρατικών σχέσεων, της μιας ή της άλλης πτέρυγας του αστικού στρατοπέδου”. Ερώτημα: ποιές είναι αυτές οι χώρες; Η Ελλάδα συγκαταλέγεται σε αυτές, είναι δηλαδή με μαρξιστικά κριτήρια πολιτικής οικονομίας ίδια η κατάσταση της εργατικής τάξης σε Ελλάδα και Γερμανία και τις λοιπές ισχυρότερες ως προς το κεφάλαιο ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (τη στιγμή π.χ. που μεσούσης της δομικής κρίσης, στη Γερμανία υπογράφονται συλλογικές συμβάσεις εργασίας με αυξήσεις 4,7%); Είναι ίδια η θέση και ο ρόλος τους στην Ε.Ε. και στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα; Και αν υποθέσουμε ότι είναι, από πια ιστορική περίοδο και πέρα εντάσσεται η χώρα σε αυτή τη “λέσχη των ισχυρών” και με ποιά κριτήρια; 

Η θέση και ο ρόλος εννοιών όπως “έθνος”, “πατρίδα” δεν είναι και δεν μπορεί να είναι ταυτόσημη, ενιαία και στατική για διάφορες κοινωνικές τάξεις και τους ιδεολογικοπολιτικούς φορείς τους (καθεστωτικούς σοσιαλδημοκράτες, νεοφιλελεύθερους ακροδεξιούς, φασιστικούς ή αυτούς που συγκροτούν κομμουνιστές-διεθνιστές επαναστάτες), σε διάφορες εποχές, συγκυρίες, χώρες και περιοχές. Δεν προσδίδει σε αυτές το ίδιο περιεχόμενο η αστική τάξη, τα μικροαστικά στρώματα, οι εκπίπτοντες από αυτά λόγω κρίσης και η εργατική τάξη, ιδιαίτερα σε συνθήκες όξυνσης της ανισομέρειας, δομικής κρίσης, διακρατικομονοπωλιακής επιβολής μακροχρόνιου καθεστώτος νεοαποικιοκρατίας (“αποικίας χρέους”), κοινωνικοοικονομικού ταξικού πολέμου, και εν εξελίξει Γ' Παγκόσμιου Ιμπεριαλιστικού Πολέμου.

Ακόμα και εντός της ιμπεριαλιστικής ληστρικής ολοκλήρωσης της Ε.Ε., το εθνικό και το διεθνικό δεν έχουν και δεν μπορούν να έχουν ταυτόσημο φορτίο στις χώρες του πυρήνα και της περιφέρειας, τη στιγμή που η άρχουσα τάξη των χωρών του πυρήνα έχει την ευχέρεια να μπουκώνει επιλεκτικά την εργατική τάξη της με μέρος των μονοπωλιακών υπερκερδών που απομυζά.

Αλλά και εντός μιας χώρας με μέσο επίπεδο ανάπτυξης, το ίδιο δίπολο δεν μπορεί να ταυτίζεται στις διεκδικήσεις και στην προπαγάνδα μεταξύ των αυτοχθόνων εργαζομένων και των προσφύγων και μεταναστών (ανάγκη για ίσα εργασιακά δικαιώματα κλπ). Αυτό απαιτεί διαφοροποίηση των διεκδικήσεων του κινήματος σε διάφορες χώρες, στο βαθμό που έχουν διαφορετική θέση και ρόλο στο μηχανισμό διακρατικομονοπωλιακής εκμετάλλευσης και καταπίεσης, κυριαρχίας και υποταγής, αλλά και στο εσωτερικό κάθε χώρας. Κάθε αντίθετη άποψη είναι μάλλον ανιστορική και μεταφυσική.

Είναι καθήκον των κομμουνιστών η συγκεκριμένη-ιστορική προσέγγιση αυτών των εννοιών και η ένταξή τους στο οπλοστάσιο απεύθυνσής τους στην εργατική τάξη και ευρύτερα στο λαό, στη βάση 1. της επιστημονικής διάγνωσης της κατάστασης, του συσχετισμού δυνάμεων και των στόχων του ταξικού αντιπάλου σε “εθνικό”, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, 2. της διάγνωσης των σχετικών προσλαμβανουσών παραστάσεων των ανθρώπων και κυρίως 3. της επαναστατικής τακτικής και στρατηγικής τους.

Για τους κομμουνιστές-διεθνιστές το δίπολο “εθνικό – διεθνικό” δεν είναι και δεν μπορεί να είναι αποκομμένο από την στρατηγική προοπτική της επαναστατικής κομμουνιστικής ενοποίησης της ανθρωπότητας. Η ενότητα της παγκόσμιας εργατικής τάξης δεν γίνεται με όρους μεταφυσικής τύπου Προυντόν, δηλ. εάν από το δίπολο “εθνικό – διεθνικό” απαλείψουμε αυθαίρετα την “κακή” πλευρά, το “εθνικό” και υπερδιογκώσουμε την “καλή”, το “διεθνικό”, κλίνοντας το διεθνισμό σε όλες τις πτώσεις...

Εάν σε μια χώρα ή ομάδα χωρών, στο νυν στάδιο, εποχή και συγκυρία, επιβάλλεται για ένα και πλέον αιώνα διακρατικομονοπωλιακός μηχανισμός άντλησης υπεραξίας όχι μόνο με τη μορφή του συσσωρευμένου πλούτου, όχι μόνο με την καταλήστευση των νυν εργαζομένων, ανέργων και συνταξιούχων, όχι μόνο με τη μορφή της “αφαίμαξης εγκεφάλων” της νέας γενιάς, αλλά και της μελλοντικής υπεραξίας που θα παραχθεί με όρους αύξουσας απόλυτης εξαθλίωσης από τις  επόμενες τουλάχιστον 5 γενεές, μπορεί ο αγώνας για τη χειραφέτηση της εργατικής τάξης να στερείται εθνικοαπελευθερωτικών, αντι(νεο-)αποικιοκρατικών χαρακτηριστικών; Μπορεί άραγε ο ταξικός διεθνιστικός αγώνας να αποσπαστεί από τον αγώνα για λαϊκή κυριαρχία, για το τσάκισμα της διακρατικομονοπωλιακής φυλακής λάων, της Ε.Ε., του ΝΑΤΟ κ.ο.κ. χάριν της “ταξικής” και “διεθνιστικής” “καθαρότητας”;

Υπενθυμίζω ότι και προ εκατονταετίας, κάποιοι “αριστεροί” κατηγορούσαν το Λένιν και τους μπολσεβίκους για οππορτουνισμό, επειδή αυτοί προέτασσαν το δικαίωμα των εθνών για αυτοδιάθεση κ.ο.κ... “Από μαρξιστική άποψη ...τέτοιοι γενικοί και αφηρημένοι ορισμοί, όπως ο «μη πατριωτισμός», δεν έχουν καμιά απολύτως αξία. Η πατρίδα, το έθνος είναι ιστορικές κατηγορίες. Αν σε καιρό πολέμου πρόκειται για την υπεράσπιση της δημοκρατίας ή για αγώνα ενάντια στο ζυγό που καταπιέζει ένα έθνος, εγώ δεν είμαι καθόλου ενάντια σ' έναν τέτοιο πόλεμο και δε φοβάμαι τις λέξεις «υπεράσπιση της πατρίδας» όταν αναφέρονται σ' έναν τέτοιου είδους πόλεμο ή εξέγερση. Οι σοσιαλιστές τάσσονται πάντοτε με το μέρος των καταπιεζόμενων και συνεπώς δεν μπορούν να είναι αντίπαλοι των πολέμων που έχουν σκοπό τη δημοκρατική ή σοσιαλιστική πάλη ενάντια στην καταπίεση” (Β.Ι.Λένιν. ΑΝΟΙΧΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣ τον ΜΠΟΡΙΣ ΣΟΥΒΑΡΙΝ, Δεκ. 1916. Άπαντα, τ. 30, σ.262).  

Με αυτή την έννοια, είναι άκρως μεταφυσική η πρόσληψη παρόμοιων εννοιών ως εξ υπαρχής απολύτως εχθρικών προς τον κομμουνισμό και την επανάσταση. Επιπλέον, εκ των πραγμάτων, αυτή η πρόσληψη λειτουργεί υπονομευτικά για τον πραγματικό επαναστατικό διεθνισμό της εργατικής τάξης, με δύο βασικούς αλληλένδετους τρόπους: 1. με τη μετάθεση της σύγκρουσης με το μηχανισμό διακρατικομονοπωλιακής επιβολής-εκμετάλλευσης (Ε.Ε., ΔΝΤ, ΝΑΤΟ κλπ) στο απροσδιόριστο μέλλον, “όταν ωριμάσουν οι συνθήκες για καθαρή ταξική μετάβαση στο σοσιαλισμό” (ή και ...μετά από αυτή τη μετάβαση), γεγονός που συνιστά εξαιρετική υπηρεσία στους πιο ισχυρούς και επιθετικούς κύκλους της αστικής τάξης προπαντός του πολυεθνικού κεφαλαίου και 2. αφήνοντας τη διαχείριση των διαθέσεων εθνικής ταπείνωσης, πρωτίστως της ίδιας της εργατικής τάξης της χώρας (που είναι πάνω από το 60% του πληθυσμού) στην αποκλειστική δικαιοδοσία ποικίλων μορφών εθνικισμού (αστικού & μικροαστικού), πατριδοκαπηλείας, σοβινισμού, φασισμού, ρατσισμού, ξενοφοβίας κ.ο.κ., παρέχοντας δηλ. πάλι στους πιο επιθετικούς κύκλους του κεφαλαίου εξαιρετικά πολύτιμη δύναμη κρούσης με όρους μαζικού κινήματος, για το τσάκισμα της εργατικής τάξης σε κρατικό, διακρατικό και παρακρατικό επίπεδο.

Κατ' αυτό τον τρόπο, κάποιοι, βαυκαλιζόμενοι με μεταφυσικής-ανιστορικής κοπής “επαναστατικά” συνθήματα τύπου «όποιος κοιμάται πατριώτης ξυπνάει φασίστας», ίσως επιλέγουν για τον εαυτό τους τον ύπνο του δικαίου (δικαίωμά τους), αλλά μπορεί να συμβάλλουν στην πράξη στο να πιαστεί στον ύπνο η εργατική τάξη από την αντίδραση και το φασισμό.    

Πραξικόπημα στην Τουρκία, Brexit, ιμπεριαλιστική Εξάρτηση, κρίση και πόλεμος, Αντιιμπεριαλιστικό Αντιμονοπωλιακό Δημοκρατικό Μέτωπο μάχης & επαναστατική προοπτική, αναγκαιότητα εξόδου από ΕΕ κα. Εκπομπή Π. Παπαδομανωλάκη 17.07.2016

Πρωτοβουλία υπέρ του κοινωνικού και πολιτικού Μετώπου, ή μία απ' τα ίδια;

Πρωτοβουλία υπέρ του κοινωνικού και πολιτικού Μετώπου, ή μία απ' τα ίδια;

Του Δημήτρη Πατέλη*

«Βαθύ Κόκκινο» 8.7.2016 http://vathikokkino.gr/archives/105508

Την Κυριακή 3.6.2016 πραγματοποιήθηκε η ιδρυτική συνέλευση της «Πρωτοβουλίας «διΕΕξοδος»» http://www.pandiera.gr/%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B5%CE%BE%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%B1-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF-%CE%B1%CF%80%CF%8C/.

Στο ενδιαφέρον κείμενο υπογραφών (βλ. https://dieexodos.wordpress.com/2016/06/14/%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CE%B1%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%B4%CE%AD%CF%83%CE%BC%CE%B5%CF%85%CF%83/) καταδεικνύεται ότι τα Μνημόνια είναι συνώνυμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανασκευάζονται τα βασικά ιδεολογήματα του καθεστώτος περί Ε.Ε., δηλώνεται ότι «Όσοι και όσες υπογράφουμε αυτό το κείμενο, αρχίζουμε τη συγκρότηση μιας Πρωτοβουλίας που θα συμβάλλει ώστε μέσα στο μαζικό εργατικό και λαϊκό κίνημα να δυναμώσει η αντίληψη ότι «υπάρχει εναλλακτική, έξω από το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση»» και προτείνονται δράσεις σε αυτή την κατεύθυνση.

Θα μπορούσε κανείς να διατυπώσει σειρά προτάσεων, αλλαγών σε διατυπώσεις και κριτικών παρατηρήσεων. Άλλωστε, η αναζήτηση, ανεύρεση και απολυτοποίηση πραγματικών ή/και φανταστικών διαφορών, είναι μια συνηθισμένη και εύκολη πρακτική, που τροφοδοτεί και αναπαράγει το τόσο βολικό για το καθεστώς «διαίρει και βασίλευε», μαζί με ένα κακοφορμίζον πλέον κλίμα αμοιβαίων προκαταλήψεων, γενικευμένης δυσανεξίας και απέχθειας μεταξύ ατόμων και ομάδων της αριστεράς. Το κλίμα επιτείνεται με την παγιωμένη εν πολλοίς εκφυλιστική πρακτική μηχανισμών και ανθρώπων με θητεία σε αυτούς, άλλα να δηλώνουν-διακηρύσσουν, άλλα να εννοούν-επιδιώκουν και άλλα τελικά να πράττουν...

Για να λυθούν οι όποιες παρεξηγήσεις, χρειάζεται η μέγιστη ειλικρίνεια και αποσαφήνιση θέσεων και επιδιώξεων. Η ενότητα των επαναστατικών δυνάμεων της αριστεράς είναι αναγκαία σε συνθήκες κρίσης, πολέμου και ανόδου του φασισμού. Ωστόσο, η ενότητα αυτή δεν μπορεί να βασίζεται στη συγκάλυψη σοβαρών θεωρητικών και πρακτικών προβλημάτων, στο κουκούλωμα διαφορετικών, αντίθετων και αντιφατικών προγραμματικών θέσεων, απόψεων, στάσεων και συμπεριφορών. Ισχυρή ενότητα δράσης με προοπτική επιτυγχάνεται μόνον εκεί που συμμετέχουν σε αυτήν άνθρωποι και συλλογικότητες με συναντίληψη στα βασικά, με κοινούς σκοπούς και ενδιαφέροντα. Αυτό προϋποθέτει σαφή διαχωρισμό των θέσεων με όσους/-ες δεν εκπληρώνουν αυτούς τους όρους και άρα, εκ των πραγμάτων, υπονομεύουν αυτή την ενότητα. «Προτού ενωθούμε και έτσι ώστε να ενωθούμε -έγραφε ο Λένιν σε διακήρυξη της συντακτικής επιτροπής της εφημερίδας «Ίσκρα» το 1900- πρέπει πρώτα αποφασιστικά και προσδιορισμένα να διαχωρίσουμε τις θέσεις μας. Διαφορετικά, η ένωσή μας θα ήταν μόνο πλασματική, θα συγκάλυπτε τις διαφορές που υπάρχουν και θα εμπόδιζε τη ριζική τους εξάλειψη» (Β. Ι. Λένιν: Άπαντα, τ. 4ος, σ. 362-363 -μικρές παρεμβάσεις με βάση το ρωσικό πρωτότυπο για την ακρίβεια της μετάφρασης -Δ.Π.).

Εκείνο που είναι ζωτικής σημασίας σήμερα, δεν είναι ούτε η απολυτοποίηση, ούτε και η συγκάλυψη των διαφορών και των αντιθέσεων στο κίνημα, αλλά η ανάδειξή τους με σαφή, ορθολογικό και συντροφικό, άρα – εποικοδομητικό τρόπο. Ο Σύλλογος διάδοσης της μαρξιστικής σκέψης «Γ. Κορδάτος» έχει τοποθετηθεί σχετικά (http://www.kordatos.org/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%BA%CE%AE/tabid/4213/Post/24018/%CE%A4%CE%9F%CE%A0%CE%9F%CE%98%CE%95%CE%A4%CE%97%CE%A3%CE%97-%CE%A3%CE%A4%CE%97%CE%9D-%CE%99%CE%94%CE%A1%CE%A5%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%97-%CE%A4%CE%97%CE%A3-%CE%91%CE%9D%CE%A4%CE%99-%CE%95%CE%95-%CE%9A%CE%99%CE%9D%CE%97%CE%A3%CE%97%CE%A3 ). Η «Συλλογικότητα αγώνα για την Επαναστατική ενοποίηση της Ανθρωπότητας» θεωρεί κατ' αρχήν θετική κάθε ενωτική προσπάθεια και πρωτοβουλία. Ως προς το πλαίσιο των διεκδικήσεων, επισημαίνει ότι στο κείμενο της Πρωτοβουλίας δεν τίθεται το θέμα της εθνικής ανεξαρτησίας και της λαϊκής κυριαρχίας σε διεθνιστική βάση και κατεύθυνση, γεγονός που αφήνει περιθώρια στο φασισμό, την ακροδεξιά και κάθε είδους πατριδοκάπηλους να καπηλεύονται προνομιακά το αίσθημα εθνικής ταπείνωσης που κυριαρχεί στη χώρα με την μετατροπή της σε αποικία χρέους, με όρους ωμών εκβιασμών και παρεμβάσεων. Σε συνθήκες που η ακραία ανισομέρεια εντός της ιμπεριαλιστικης ολοκλήρωσης της Ε.Ε. παίρνει τη μορφή αποικίας χρέους και βάναυσης επιτροπείας, ο αγώνας αποκτά και αντιιμπεριαλιστικά - εθνικοαπελευθερωτικά χαρακτηριστικά. Οπότε, «δεν μπορεί το επαναστατικό κίνημα να αφήνει το εθνικό ζήτημα και τα πατριωτικά αισθήματα του λαού βορά στη φασιστική κτηνωδία. Τουναντίον, οφείλει σε όλα τα μέτωπα και επίπεδα, να συμβάλλει στην επαναστατική διαπαιδαγώγηση των εργαζομένων, προσδίδοντας στις υγιείς πατριωτικές διαθέσεις σαφή αντιιμπεριαλιστικό προσανατολισμό, και στον κλιμακούμενο εθνικοαπελευθερωτικό και αντιαποικιοκρατικό αγώνα, όλο και πιο συνεπή ταξικά και διεθνιστικά χαρακτηριστικά, πείθοντάς τους πως «Θέλουμε ελεύθερη εμείς πατρίδα και πανανθρώπινη τη λευτεριά!»».

Θεωρεί επίσης ότι μετά το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, που δρομολογεί τη διάλυση της Ε.Ε., χρειάζεται αντεπίθεση με Αντιιμπεριαλιστικό Δημοκρατικό Κοινωνικό και Πολιτικό Μέτωπο Αγώνα, με άμεση διεκδίκηση Δημοψηφίσματος τώρα, για την Έξοδο απ' την Ε.Ε.-φυλακή λαών (βλ. http://epanastatikienopoiisi.blogspot.gr/2016/06/blog-post_29.html). Όπως υπογραμμίζεται στην τοποθέτηση του Συλλόγου «Γ. Κορδάτος», «Χωρίς το δημοψήφισμα να είναι πανάκεια, στην παρούσα φάση μπορεί και πρέπει αν αποτελέσει μία αφορμή για να γίνει συζήτηση για το χαρακτήρα της ΕΕ, να συγκρουστούν οι διαφορετικές γραμμές και σε κάποιες περιπτώσεις το αποτέλεσμά τους να δημιουργήσει από τριχοειδείς ρωγμές ως και σεισμικές δονήσεις στο ευρωενωσιακό οικοδόμημα. Έχει σημασία σε αυτό το σημείο να διευκρινίσουμε ότι το δημοψήφισμα το απεύχονται οι περισσότερες συντηρητικές δυνάμεις τόσο γιατί πολλά από τα ήδη πραγματοποιηθέντα δημοψηφίσματα έκρυβαν δυσάρεστα αποτελέσματα για αυτές (Δανία, Γαλλία και Βρετανία), όσο και γιατί η γενική τάση είναι η συρρίκνωση των δημοκρατικών δικαιωμάτων. Δε συμφωνούμε καθόλου με την άποψη που λέει πως το αποτέλεσμα ενός δημοψηφίσματος που επικυρώνει την έξοδο μιας χώρας δεν έχει καμία σημασία». Ωστόσο, τα προβλήματα που εγείρονται με αυτή την πρωτοβουλία δεν περιορίζονται στη διατύπωση θέσεων και προταγμάτων.   

Στο ιδρυτικό κείμενο αναφέρεται ότι η Πρωτοβουλία «θα προσπαθήσει να συνδέσει το αίτημα της αποδέσμευσης από ευρώ και ΕΕ με την πάλη ενάντια στα παλιά και νέα μνημόνια, ενάντια στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και όποια άλλη κυβέρνηση τα εφαρμόζει, με την πάλη για τη μονομερή διαγραφή του χρέους, για εθνικοποιήσεις των τραπεζών και των στρατηγικών τομέων της οικονομίας κάτω από εργατικό και λαϊκό έλεγχο, για την άμεση βελτίωση της ζωής των εργαζομένων και την ικανοποίηση των στόχων του εργατικού και λαϊκού κινήματος, με την πάλη ενάντια στην Ευρώπη-Φρούριο, με τον αγώνα ενάντια στον πόλεμο και τον ιμπεριαλισμό, με την υπεράσπιση των δημοκρατικών δικαιωμάτων των λαών, με την πάλη ενάντια στον φασισμό». Σωστοί γενικά αυτοί οι στόχοι, που συνδέονται με το μεταβατικό πρόγραμμα σε συνθήκες κρίσης και πολέμου. Ωστόσο, αυτοί οι κομβικής σημασίας στόχοι πάλης για να προωθηθούν με όρους μαζικής επαναστατικής πολιτικής και ριζικής αλλαγής του συσχετισμού των δυνάμεων (και όχι ενός ακόμα κύκλου ενημερωτικών εκδηλώσεων), προϋποθέτουν την ύπαρξη του αντίστοιχου κοινωνικοπολιτικού υποκειμένου: Ενός Αντιιμπεριαλιστικού Δημοκρατικού Μετώπου. Η συγκρότηση αυτού του μετώπου είναι εφικτή μόνο με την «καταλυτική συμβολή εκείνων των κομμουνιστικών δυνάμεων, που συνδέουν με συνέπεια και συνέχεια κάθε βήμα με την ανάγκη κλιμάκωσης του αγώνα, με τη σοσιαλιστική προοπτική, που αντιλαμβάνονται τα καθήκοντα της εποχής και της συγκυρίας, ανταποκρινόμενες με σεμνότητα, ανιδιοτέλεια και αυταπάρνηση σε αυτά. Ωστόσο, οι δυνάμεις αυτές θα αυτοακυρώνονταν εάν έθεταν ως προαπαιτούμενο για τη σύμπηξη του Μετώπου και την προώθηση των διεκδικήσεών του την κομμουνιστική προοπτική, εάν μετέτρεπαν την τελευταία σε κραυγαλέα προμετωπίδα αριστερής, αντικαπιταλιστικής, σοσιαλιστικής, κομμουνιστικής κ.ο.κ. «καθαρότητας»» (http://epanastatikienopoiisi.blogspot.gr/2014/02/blog-post_7734.html). Δυστυχώς, στο κείμενο της «Πρωτοβουλίας» δεν υπάρχουν συγκεκριμένα (πρακτικά, οργανωτικά κ.ά.) βήματα για την σύμπηξη αυτού του ζωτικής σημασίας μετώπου. Δεν υπάρχει καν ο όρος «μέτωπο»! Δηλαδή, τίθενται (όπως τίθενται) κάποιοι στόχοι σε γενικά σωστή κατεύθυνση, οι οποίοι ακυρώνονται, στο βαθμό που δεν προσδιορίζεται και δεν προωθείται πρακτικά το μόνο υποκείμενο που είναι ικανό να τους πραγματώσει: το κοινωνικοπολιτικό Μέτωπο.

Το ερώτημα λοιπόν δεν είναι εάν έχουν καλές προθέσεις οι έχοντες την εν λόγω πρωτοβουλία ή αν οι διακηρύξεις τους είναι ωραίες. Το μείζον ερώτημα είναι: Συμβάλλει αυτή η πρωτοβουλία στη συγκρότηση του αναγκαίου κοινωνικού και πολιτικού Μετώπου με το βέλτιστο για τη συγκυρία τρόπο ή όχι;     

Μήπως είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό; Κάθε άλλο. Υπάρχει «πλούσια» προϊστορία... Βλ. ενδεικτικά:

1. Πρωτοβουλία Οικονομολόγων – Πανεπιστημιακών για την κρίση (εκδήλωση – συζήτηση 17.6.2010) http://stoforos.blogspot.gr/2010/06/blog-post_3824.html Το Κείμενο της Πρωτοβουλίας: http://www.gopetition.com/petition/36271.html. Ήταν μια εξαιρετικά πολυσυλλεκτική κίνηση που διαλύθηκε εκ των πραγμάτων, όταν η συγκυρία απαιτούσε συγκεκριμενοποίηση στόχων και διάφοροι συνυπογράψαντες διασκορπίστηκαν σε επιμέρους πολιτικά μορφώματα και εκλογικά σχήματα.

2. «Πρωτοβουλία κατά του Ευρώ και της Ε.Ε» 16.7.2011
https://stopeuroee.wordpress.com/%CE%B7-%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B9%CE%B1/ και https://stopeuroee.wordpress.com/%cf%84%ce%b1%cf%85%cf%84%ce%bf%cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b1/ Στη γενική συνέλευση της «Πρωτοβουλίας κατά του Ευρώ και της ΕΕ» (21/09/2012, αίθ. Γκίνη ΕΜΠ) είχαν ληφθεί συγκεκριμένες αποφάσεις σε μετωπική κατεύθυνση. Στη συνέχεια, άλλαξε αυθαίρετα η σύνθεση του συντονιστικού της, αγνοήθηκαν οι αποφάσεις και πρακτικά διαλύθηκε...

3. Το 2014 στήθηκε άλλη μία με παρόμοια ονομασία και περιεχόμενο: «Πρωτοβουλία Αγώνα 2014 για την Έξοδο από το Ευρώ και την ΕΕ» (24.1.2014, βλ. διακήρυξη: http://www.narnet.gr/articles/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE%CF%81%CF%85%CE%BE%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%B1%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B1-2014-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%AD%CE%BE%CE%BF%CE%B4%CE%BF-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%8E-%CE%B5%CE%B5). Εξέπνευσε άδοξα μετά τις κινητοποιήσεις 1-2 Απρίλη του 2014 (συνεδρίαση Εκοφίν στην Αθήνα)...

4. 11.2.2015 δημοσιοποιείται το κείμενο της «Πρωτοβουλίας για Διαγραφή του Χρέους Τώρα!» http://www.pandiera.gr/%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%87%CF%81%CE%AD%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%84/ , ενώ 4.3.2015 πραγματοποιείται η η ιδρυτική συνέλευση της πρωτοβουλίας «Διαγραφή του Χρέους Τώρα» (http://www.pandiera.gr/%ce%bf%ce%bb%cf%8c%ce%ba%ce%bb%ce%b7%cf%81%ce%b7-%ce%b7-%ce%b9%ce%b4%cf%81%cf%85%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%ad%ce%bb%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%80%cf%81%cf%89/). Η τύχη της παραμένει άγνωστη.

5. 28.7.2015 συγκλήθηκε η Πρωτοβουλία «ΟΧΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ»
(http://www.pandiera.gr/%CE%B4%CE%B5%CE%BB%CF%84%CE%AF%CE%BF-%CF%84%CF%8D%CF%80%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%85%CE%B3%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%84%CE%AE%CE%B8%CE%B7%CE%BA%CE%B5-%CE%B7-%CF%80%CF%81%CF%8 9%CF%84%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CF%85/). Η μαζικότατη πρώτη και τελευταία συνέλευση (Οικονομικό Πανεπ. Αθηνών 28.7.2015), με τη συμμετοχή κόσμου της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς και ανθρώπων από το «Αριστερό Ρεύμα» που τότε παρέμεναν στο ΣΥΡΙΖΑ, κατέληξε και σε αποφάσεις: 1.Δημιουργία ενωτικών λαϊκών συνελεύσεων και επιτροπών του «Όχι μέχρι τέλους», σε γειτονιές και πόλεις, χώρους εργασίας και σπουδών. Επιτροπές που θα πρέπει να πρωτοστατήσουν στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και της νεολαίας στην οργάνωση και ανάπτυξη κινητοποιήσεων και αγώνων. Πρώτος σταθμός, και μέσα στον Αύγουστο, η διοργάνωση συλλαλητηρίων όταν ανακοινωθεί και κλείσει η βάρβαρη συμφωνία για το 3ο μνημόνιο. Επόμενος σταθμός, οι διαδηλώσεις με αφορμή τη ΔΕΘ. 2.Δημιουργία ιστοσελίδας και μέσων κοινωνικής δικτύωσης της Πρωτοβουλίας, ώστε να είναι δημόσια γνωστές οι πρωτοβουλίες, τα καλέσματα και οι θέσεις της. 3.Συγκρότηση Συντονιστικού. Οι αποφάσεις αυτές έμειναν στο σύνολό τους στα χαρτιά. Η πρωτοβουλία αυτή εξέπνευσε τάχιστα στη βουή της προεκλογικής εκστρατείας, συνέχειας του ιουλιανού πραξικοπήματος του 2015...

Έτσι, η Πρωτοβουλία «διΕΕξοδος» είναι τουλάχιστον η 6η στη σειρά των ομοίων της (κατά μέσο όρο έχουμε τουλάχιστον μία παρόμοια πρωτοβουλία κάθε χρόνο)... Οι άνθρωποι επαναλάμβαναν το κάθε επόμενο εγχείρημα σαν να μην είχε υπάρξει προηγούμενο! Έχουμε αλλεπάλληλες επανεκκινήσεις πανομοιότυπων διαδικασιών-ακτιβισμών με τελετουργική χροιά: κινητικότητα, δημοσιότητα, εκδηλώσεις και τελικά εξαφάνιση...

Είναι ευρέως γνωστό το τι σημαίνει «να κάνει κάποιος ξανά και ξανά το ίδιο πράγμα και να περιμένει διαφορετικά αποτελέσματα». Που οφείλεται λοιπόν αυτή η πρακτική; Εάν εξαιρέσουμε την αποκλειστικά ψυχοδιανοητική ερμηνεία του φαινομένου, δύο πράγματα μπορούν να έχουν συμβεί: 1. να έχουν επιτευχθεί στο ακέραιο όλοι οι στόχοι που είχαν θέσει οι προγενέστερες πρωτοβουλίες, γεγονός που καθιστά πλέον περιττή την συνέχεια της ύπαρξης και λειτουργίας τους, ή 2. να είναι τόσο αποτυχημένη και άστοχη η όλη δράση μιας εκάστης των προγενεστέρων πρωτοβουλιών, που καθίσταται περιττή η συνέχεια όχι μόνο της ύπαρξης και λειτουργίας τους, αλλά και η όποια περαιτέρω αναφορά σε αυτές. Στην πρώτη περίπτωση, οι ιθύνοντες θα πρέπει να καταδείξουν το σύνολο των εκπληκτικών κινηματικών κεκτημένων που οδήγησαν στην υπέρβασή τους, μιας και έχουν εκπληρώσει την ιστορική τους αποστολή. Στη δεύτερη – να αναδείξουν συστηματικά, κριτικά και αυτοκριτικά τα αντικειμενικά ή/και υποκειμενικά αίτια της παταγώδους αποτυχίας τους, ώστε να αποφευχθεί κάθε εν μέρει ή εν συνόλω επανάληψή τους στο εξής. Επειδή δεν έπεσε στην αντίληψή μου η παραμικρή εξήγηση ή λογοδοσία των ιθυνόντων για τα παραπάνω, λογικά, μάλλον αλλού πρέπει να αναζητηθούν τα αίτια αυτής της μορφής ακτιβισμού.

Κοινή διαπίστωση από την ιστορία των παραπάνω αλλεπάλληλων πρωτοβουλιών (με εξαίρεση μάλλον την πρώτη από αυτές) είναι η εξής: τελικά κάποιοι από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ αποφάσιζαν ερήμην των υπολοίπων να «θάψουν» αυτές τις κινήσεις-πρωτοβουλίες, ιδιαίτερα όταν οι ιθύνοντες διαπίστωναν ότι αυτές αποκτούσαν μετωπική δυναμική που δεν εγγραφόταν στις στοχεύσεις τους. Κατά τα φαινόμενα, οι στοχεύσεις αυτών των ιθυνόντων ανάγονταν μάλλον σε συγκυριακή προβολή (μέσω κύκλου εκδηλώσεων) της ΑΝΤΑΡΣΥΑ με κάποια ευρύτερη απεύθυνση (ως «άνοιγμα σε λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις» κατά την παράδοση του μεταπολιτευτικού ΚΚΕ). Αυτή η εργαλειακή πρακτική των ιθυνόντων εκφράζει τις νομοτελείς διαθέσεις κάθε (μικρής ή μεγάλης, επαγγελματικής ή ερασιτεχνικής) γραφειοκρατίας έναντι φαινομένων που δεν μπορεί να ελέγχει ή/και να καθυποτάσσει πλήρως στη δομή και στις λειτουργίες της συντήρησης-αναπαραγωγής του κύρους της.

Η πρακτική αυτή συνδέεται με μια διάχυτη σε αυτούς τους κύκλους αντίληψη, κατά την οποία αντιδιαστέλλεται μεταφυσικά το «Πολιτικό Μέτωπο» στο (στα) «κοινωνικό» («κοινωνικά»)! Βάσει αυτής της άκρως αντιδιαλεκτικής «αντίληψης», θεωρείται εν πολλοίς ότι «Ευρύ λαϊκό κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο δεν χρειάζεται. Μέτωπο πολιτικό είναι η ΑΝΤΑΡΣΥΑ». Άρα, για να αποφύγουμε τη ρετσινιά του σεχταρισμού, «στήνουμε» κατά καιρούς κάποια επιμέρους μονοθεματικά ή εν πάσει περιπτώσει, πάντα επιμέρους «κοινωνικά» μέτωπα και τα εκφυλίζουμε-καταργούμε εν κρυπτώ στην πορεία... Αυτό γινόταν έτσι σιωπηλά, κατά παράβαση των όποιων ανοικτών διαδικασιών και συνελεύσεων και των αποφάσεών τους, χωρίς καν ενημέρωση των μη στελεχών της ΑΝΤΑΡΣΥΑ που έπαιρναν στα σοβαρά τις διακηρύξεις αυτών των πρωτοβουλιών. Επειδή λοιπόν η στατιστικά σημαίνουσα επαναληπτικότητα του φαινομένου κάτι δηλώνει, επειδή κάποιοι αρέσκονται να παίζουν καιροσκοπικά εν ου παικτοίς, και δεδομένου ότι οι καιροί πλέον δεν αφήνουν περιθώρια για καιροσκοπισμούς και εμπαιγμούς, καλό θα ήταν να δούμε εάν και κτά πόσον υπάρχουν όροι ικανοί να επιφυλάξουν τουλάχιστον στην τελευταία πρωτοβουλία τύχη διαφορετική απ' αυτήν που είχαν οι προηγούμενες. Είναι ανάγκη λοιπόν να τεθούν όλα αυτά ανοικτά, δεδομένου και ότι σύντροφοι που δεν έχουν εικόνα για την προϊστορία παρόμοιων πρακτικών, έχουν επενδύσει ειλικρινά ελπίδες στο τελευταίο εγχείρημα.

Παρά την παρουσία πολλών από τους ιθύνοντες, των προγενέστερων εγχειρημάτων στην ιδρυτική του τελευταίου, δεν δόθηκε η παραμικρή συγκεκριμένη απάντηση στα παραπάνω καίρια ερωτήματα. Το μόνο που επικαλούνταν αυτοί οι ιθύνοντες ήταν κάποια «αλλαγή των συνθηκών» σήμερα. Σύμφωνοι! Οι συνθήκες έχουν αλλάξει άρδην επί τα χείρω τα χρόνια που μεσολάβησαν (βλ. και την ανακοίνωσή μας Εν όψει των πραξικοπηματικών εκλογών της 20ης Σεπτεμβρίου 2015). Μόνο που οι αλλαγές που έχουν επέλθει καθιστούν ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη σύγκλισης κάθε αγωνιστικού εγχειρήματος στην κατεύθυνση του μετώπου, την ανάγκη υπέρβασης  λογικών και πρακτικών ανακύκλωσης και άκριτης επανάληψης αποτυχημένων και χρεοκοπημένων ενεργειών. Η όξυνση των συνθηκών καθιστά άκρως επικίνδυνη μια «λογική επιμέρους κινημάτων που δε συνδέονται με ένα συνεκτικό ιστό, σε μία λογική όπου τα ρυάκια θα κυλάνε το καθένα στη δική του κατεύθυνση χωρίς, όμως, να συγκλίνουν, τότε δεν πρόκειται να δούμε κανένα ορμητικό ποτάμι που στο διάβα του θα σαρώσει ό,τι συρρικνώνει τις ζωές μας» (τοποθέτηση «Γ. Κορδάτου»).  Μετά την «πρώτη φορά αριστερά», το άθλιο ιουλιανό πραξικόπημα του 2015 και τη «δεύτερη φορά αριστερά» (ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ), η ολιγαρχία του κεφαλαίου πέτυχε σημαντική επέκταση και παράταση του μηχανισμού απόσπασης μελλοντικής υπεραξίας μέσω της αποικίας χρέους, αλλά και μακροχρόνια ηθικοπολιτική ηγεμονία, μέσω της ακύρωσης, του ριζικού εξευτελισμού κάθε έννοιας αριστεράς και εναλλακτικής προοπτικής.

Δυστυχώς, για άλλη μια φορά, ότι απέμεινε απ' τις δυνάμεις της αριστεράς επέδειξε αναντίστοιχες των περιστάσεων στάσεις και συμπεριφορές, ανικανότητα ανάληψης προληπτικής-αποτρεπτικής δράσης, οργάνωσης νικηφόρου κινήματος αντίστασης και αντεπίθεσης στην κλιμάκωση του διακρατικού πραξικοπήματος. Οι κινήσεις των στελεχών που αποχώρησαν από το ΣΥΡΙΖΑ και συγκρότησαν τη ΛΑΕ, εκ των πραγμάτων φέρουν το στίγμα του πολιτικού χώρου προέλευσης αυτών των στελεχών (αρχηγικές κινήσεις από τα πάνω, παραγοντισμοί, τετελεσμένα, εμμονή στην θεσμική-κοινοβουλευτική λογική της ιεραρχίας και της «επετηρίδας», κ.ο.κ.). Μάλιστα, ακόμα και μετά το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, αρνούνται να θέσουν με σαφήνεια ως στόχο την έξοδο απ' την Ε.Ε. Σαν να επιδιώκουν μια νεκρανάσταση της πεπατημένης, ένα ΣΥΡΙΖΑ Νο 2! Παρόμοια χαρακτηριστικά έχει εν πολλοίς και η «Πλεύση ελευθερίας», εγκλωβισμένη σε έναν αφηρημένο θεσμολάγνο λόγο περί δημοκρατίας.

Το ΚΚΕ εμμένει στην απομονωτική του τακτική, παραπέμποντας τα πάντα στη λαϊκή εξουσία, δηλ. στο σοσιαλισμό, τον οποίο θέτει ως προαπαιτούμενο ακόμα και για την έξοδο από το ευρώ και την ΕΕ.

Η υπόλοιπη, η εξωκοινοβουλευτική αριστερά αδυνατεί έως σήμερα να πρωτοστατήσει στη δημιουργία κοινωνικο-πολιτικού μετώπου, άγεται και φέρεται από τις εξελίξεις που καθορίζουν άλλοι, ενεργώντας ως ατυχήσασα να γίνει κοινοβουλευτική. Επιπλέον, δοκιμάζεται από διαλυτικές τάσεις που επιτείνονται σε κάθε προεκλογική διαδικασία. Οι τάσεις αυτές, εκδηλώθηκαν και στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ και στη ΜΑΡΣ. Στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ ουσιαστικά απέμεινε το ΝΑΡ και το τονικλιφικό ΣΕΚ, με κάποιες ακόμα συλλογικότητες και ανένταχτους/-ες. Διαλύθηκε η ΜΑΡΣ, εντός της οποίας μέχρι πρότινος συνυπήρχαν ΑΡΑΣ, ΑΡΑΝ (ταυτόχρονα με την ύπαρξή τους στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ), «Παρέμβαση...» και «Σχέδιο Β'», παρά το γεγονός ότι ο σκοπός για τον οποίο συγκροτήθηκε (το αναγκαίο κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο) δεν έχει επιτευχθεί. Οι τελευταίες συλλογικότητες προσχώρησαν στη ΛΑΕ. Κάποιοι άλλοι (επαν-)επέλεξαν τη συνεργασία με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ.

Μεσολάβησε λοιπόν κλιμάκωση της αποικιοποίησης και εξαθλίωσης του λαού, με παράλληλη κλιμάκωση της αποσυσπείρωσης-αποσύνθεσης του αριστερού και επαναστατικού κινήματος. Το 71% του λαού στρέφεται κατά της στρατηγικής επιλογής του καθεστώτος, κατά της Ε.Ε. Οι διαθέσεις αυτές εντείνονται μετά το βρετανικό δημοψήφισμα. Ωστόσο, δεν υπάρχει ακόμα ένα κοινωνικοπολιτικό μέτωπο να εκφράσει, να συντονίσει, να οργανώσει και να προωθήσει τη ριζοσπαστικοποίηση του λαού σε επαναστατική κατεύθυνση.

Σύντροφοι και συναγωνιστές που πλαισιώνουν πρώτη φορά παρόμοια πρωτοβουλία, στις αλλαγές συνθηκών που επικαλούνται ως διαφοροποιητικές του τελευταίου εγχειρήματος έναντι των άδοξων προγενέστερων, συμπεριλαμβάνουν και το γεγονός της ίδιας της δικής τους συμμετοχής. Αυτό θα μπορούσε να ισχύει εάν άλλες δυνάμεις, με δικούς τους μηχανισμούς και συσχετισμούς δεν έδιναν τον τόνο στην πορεία του εγχειρήματος.

Όπως υπογραμμίζει και η σχετική τοποθέτηση του Συλλόγου «Γ. Κορδάτος» ένα τέτοιο εγχείρημα «για να μην είναι θνησιγενές, για να συνεγείρει ευρύτατα λαϊκά τμήματα, για να μην είναι μία από τα ίδια σκορπώντας για άλλη μια φορά απογοήτευση και αποστράτευση» θα έπρεπε να τηρεί ορισμένες προϋποθέσεις: «Μία σημαντική προϋπόθεση είναι ο τρόπος λειτουργίας του. Η παθογένεια του καπελώματος πρέπει να λάβει τέλος και τη θέση της να πάρει η δημοκρατική λειτουργία και η μέγιστη δυνατή συναίνεση. Πρόκειται για όρο επιβίωσης και ελκτικής ικανότητας μίας τέτοιας συσπείρωσης όπως αυτής που συζητάμε».

Τι είδαμε στην Ιδρυτική συνέλευση της «Πρωτοβουλίας «ΔιΕΕξοδος»» ως προς αυτή την προϋπόθεση; Δυστυχώς, καταθλιπτική ομοιότητα του τελευταίου εγχειρήματος με ότι προηγήθηκε... Πέρα από τους παράλληλους μονολόγους, δεν επιδείχθηκε στοιχειώδης δημοκρατική ευαισθησία. Ενδεικτικά αναφέρω τον τρόπο με τον οποίο χειρίσθηκαν οι ιθύνοντες την πρόταση που στήριξαν στη συνέλευση πολλοί ομιλητές και ομιλήτριες, αλλά και μέλη του προσωρινού συντονιστικού, αναφορικά με την αναγκαιότητα συμπερίληψης στα καθήκοντα της πρωτοβουλίας και της διεκδίκησης δημοψηφίσματος για την έξοδο απ' την Ε.Ε. Η στοιχειώδης δημοκρατική λειτουργία και εντιμότητα μιας ιδρυτικής συνέλευσης, θα απαιτούσε να τεθεί το θέμα επιτόπου σε ψηφοφορία. Ωστόσο, το αυτονόητο δεν έγινε. Ακολούθησε ένας τραγέλαφος. Ορισμένοι έμπειροι σε χειρισμούς, προσπάθησαν να θέσουν το θέμα αφηρημένα προς μελλοντική εξέταση στο συντονιστικό και στα όργανα της «Πρωτοβουλίας». Η τονικλιφική συνιστώσα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, με «μαχητικές» παρεμβάσεις απέρριπτε μετά βδελυγμίας την πρόταση για δικούς της λόγους, με το πρόσχημα ότι «δεν είχε συζητηθεί»! Τελικά η διαδικασία εκφυλίστηκε σε φωνές και αντεγκλήσεις, χωρίς να ληφθεί καμία απόφαση και χωρίς να συγκροτηθεί-εκλεγεί συντονιστικό όργανο. Επομένως, τα προαποφασισμένα, το καπέλωμα “σε στενό κύκλο” προτάσσονται και πάλι έναντι των ανοικτών, ειλικρινών, ισότιμων και δημοκρατικών λειτουργιών στη βάση. Είδαμε λοιπόν εξ υπαρχής ξανά όλες τις γνωστές εκφυλιστικές παθογένειες.

Διαπιστώνουμε λοιπόν με θλίψη, μαζί με τους/τις σσ. του «Γ. Κορδάτου» και άλλους/-ες συναγωνιστές/-ίστριες, ότι επί του παρόντος το εγχείρημα αυτό δεν πληρεί κάποιους θεμελιώδεις όρους (δημοκρατική λειτουργία, πρόταση για διεξαγωγή δημοψηφίσματος, περιεχόμενο επικεντρωμένο στη σύνδεση εθνικής ανεξαρτησίας, λαϊκής κυριαρχίας και διεθνισμού, συγκεκριμένη στόχευση στη δημιουργία του ζωτικά αναγκαίου κοινωνικοπολιτικού μετώπου, ευρύτητα ως προς τη συμμετοχή δυνάμεων).

Η συγκυρία που διανύουμε δεν παρέχει την πολυτέλεια για αέναη επανάληψη φαύλων πρακτικών που σκορπούν απογοήτευση και ενισχύουν την αντίληψη ότι «όλοι ίδιοι είναι» και «δεν γίνεται τίποτε». Η όποια σοβαρή πρωτοβουλία σε αυτές τις συνθήκες, για να έχει προοπτική, θα πρέπει να συμβάλλει με το βέλτιστο τρόπο στη συγκρότηση του κοινωνικοπολιτικού μετώπου. Εάν δεν το κάνει αυτό, εκ των πραγμάτων υπονομεύει το μέτωπο και την επαναστατική προοπτική.

Θα ήταν ευχής έργο η Πρωτοβουλία «ΔιΕΕξοδος», μαζί με άλλες κινήσεις και προσπάθειες, να συμβάλλει γόνιμα στην ταχεία συγκρότηση του κοινωνικοπολιτικού μετώπου.

---

*           αναπληρωτή καθηγητή Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης, μέλους της Συλλογικότητας αγώνα για την ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ. dpatelis@science.tuc.gr

Δημοψήφισμα τώρα: Έξω απ' την Ε.Ε.-φυλακή λαών. Τώρα που άρχισε η διάλυση της Ε.Ε. - αντεπίθεση με Αντιιμπεριαλιστικό Δημοκρατικό Κοινωνικό και Πολιτικό Μέτωπο Αγώνα.

Συλλογικότητα αγώνα για την ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ.

Δημοψήφισμα τώρα: Έξω απ' την Ε.Ε.-φυλακή λαών. Τώρα που άρχισε η διάλυση της Ε.Ε. - αντεπίθεση με Αντιιμπεριαλιστικό Δημοκρατικό Κοινωνικό και Πολιτικό Μέτωπο Αγώνα.

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο (Η.Β.) σηματοδοτεί μια ριζική αλλαγή στην παγκόσμια και ευρωπαϊκή τάξη πραγμάτων. Η τελευταία είχε κάποιους θεμελιώδεις πυλώνες, οι οποίοι θεωρούνταν αδιασάλευτοι όροι της ύπαρξης των λαών και ιδιαίτερα όσων βρίσκονται κάτω από την κυριαρχία του ευρωατλαντικού άξονα. 

Ο «ευρωπαϊσμός», η πρόσδεση στην ιμπεριαλιστική ολοκλήρωση της Ε.Ε. είναι η τελευταία «Μεγάλη Ιδέα» της χρηματιστικής ολιγαρχίας των ισχυρότερων χωρών της Δυτικής Ευρώπης που υιοθετήθηκε αναφανδόν ως το κεφαλαιώδες στοιχείο της ταυτότητας και της ιδεολογίας της άρχουσας τάξης της Ελλάδας, ως η μετεξέλιξη του δόγματος «ανήκομεν εις την Δύσιν». Το δόγμα αυτό ξεφτίζει και εξευτελίζεται στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, ιδιαίτερα τα τελευταία 6 χρόνια των μνημονίων και των δανειακών συμβάσεων αποικιοποίησης της χώρας. Η οραματική διάσταση της «Ενωμένης Ευρώπης», συνθλίβεται με τον εφιάλτη της γενικευμένης δομικής κρίσης και των καταστροφικών αντιλαϊκών πολιτικών διαχείρισής της.

Η ιμπεριαλιστική ολοκλήρωση της Ε.Ε. είναι θεμελιώδης πυλώνας της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας τάξης πραγμάτων. Η Ε.Ε. αποκαλύπτει στην κρίση και στον εν εξελίξει παγκόσμιο πόλεμο τον ληστρικό χαρακτήρα της, ως μηχανισμός διακρατικομονοπωλιακής επιβολής των συμφερόντων του πλέον επιθετικού διεθνικού μονοπωλιακού κεφαλαίου. Γινόμαστε μάρτυρες ραγδαίας κλιμάκωσης τόσο της ανισομέρειας και των μορφών εκμετάλλευσης με όρους δημογραφικής καταστροφής, όσο και των μορφών επιβολής θεσμικής και εξωθεσμικής δικτατορίας και καταστολής (έξωθεν επιτροπεία, εγκαθίδρυση εκτάκτων καθεστώτων «αποικίας χρέους», δημιουργία ενιαίων ανεξέλεγκτων κατασταλτικών οργάνων, εκφασισμός κ.ο.κ.). Η ανισομέρεια εκδηλώνεται και στις ενδοϊμπεριαλιστικές συγκρούσεις μεταξύ των ισχυρότερων ως προς το πολυεθνικό μονοπωλιακό κεφάλαιο χωρών για το μοίρασμα της λείας και την ηγεμονία (μεταξύ Η.Β., γαλλογερμανικού άξονα κ.ο.κ.). Φαίνεται πλέον ξεκάθαρα ότι ως προς την ουσία της, η Ε.Ε. δεν συνιστά «οικογένεια» ισότιμων και αλληλέγγυων εταίρων, αλλά μια ιμπεριαλιστική ληστρική φυλακή λαών.

Όσοι απαρτίζουν τη χρηματιστική ολιγαρχία της Ε.Ε. και το πολιτικό προσωπικό της (κεντρικό και στις χώρες που την απαρτίζουν) είναι αποκομμένοι απ' τους λαούς και τα προβλήματά τους και χαρακτηρίζονται από γραφειοκρατική αλαζονεία. Έτσι μεθοδεύτηκε και το δημοψήφισμα στο Η.Β., με δεδομένο ότι θα λειτουργούσε σαν μια τελετουργική κίνηση ρουτίνας υπό πλήρη έλεγχο, ως μηχανισμός εκτόνωσης και ενσωμάτωσης ποικίλων τάσεων και διαθέσεων και ως διαπραγματευτικό χαρτί για την ενίσχυση του ούτως ή άλλως ειδικού καθεστώτος του Η.Β. εντός Ε.Ε.

Παρά τη μαζική χειραγώγηση, παρά τη σχεδόν σύσσωμη τοποθέτηση των ηγεσιών των βασικών πολιτικών δυνάμεων υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε., παρ' όλη την ιδεολογική (και όχι μόνο) τρομοκρατία-καταστροφολογία στην περίπτωση εξόδου, το 52% των ψηφοφόρων τάχθηκε υπέρ της εξόδου του Η.Β. απ' την Ε.Ε. Η ψήφος αυτή ήταν -όπως δείχνουν τα στοιχεία- κυρίως ταξική. Ωστόσο, σημαντική μερίδα του κεφαλαίου του Η.Β. είχε επενδύσει στην έξοδο από την Ε.Ε. για τα δικά της συμφέροντα, συμβάλλοντας ηγεμονικά στο ιδεολογικό στίγμα της προεκλογικής εκστρατείας. Επιπλέον, υπάρχουν συγκεκριμένοι ιστορικοί και οικονομικοί λόγοι, που οδήγησαν στην προβολή και αναγνώριση κυρίως συντηρητικού και αντιδραστικού περιεχομένου στο λόγο, στην ιδεολογία και στα συνθήματα των αντι-Ε.Ε. διαθέσεων της πλειοψηφίας. Αυτό συνέβη παρά τις προσπάθειες του κινήματος για την έκφραση των συμφερόντων και των διεκδικήσεων των «από κάτω», για μια αριστερή έξοδο από την Ε.Ε. (LEXIT). Δεν υπάρχει συγκροτημένος ενιαίος ιδεολογικοπολιτικός προσανατολισμός που να εκφράζει αυτό το 52%. Οι όποιες ιδεολογικές αναφορές του, συνδέονται στον ένα ή στον άλλο βαθμό με ποικίλα στοιχεία: με τις ιστορικές αυτοκρατορικές-αριστοκρατικές παραδόσεις της χώρας, με την αποστροφή στην «ηπειρωτική» Ε.Ε. υπό γερμανική ηγεσία, με την ειδική γεωστρατηγική σχέση με τις ΗΠΑ, αλλά και τη μερίδα εκείνη της χρηματιστικής ολιγαρχίας του Η.Β. που επιδιώκει αξιοποίηση του City ως κέντρου της παγκόσμιας κεφαλαιαγοράς για διεκδίκηση μιας άλλης θέσης και ρόλου στην Ε.Ε. και παγκόσμια.

Το πληβειακό στοιχείο των χαμένων από τη σχέση με την Ε.Ε. και την νεοφιλελεύθερη «παγκοσμιοποίηση» εξέφρασε με την ψήφο του την αποστροφή του για τις επί δεκαετίες ασκούμενες πολιτικές λιτότητας και αυταρχισμού με τη σφραγίδα της Ε.Ε. Χωρίς να υποτιμούνται και εθνικιστικές τάσεις που εκφράστηκαν, είναι αναγκαίο να επισημανθεί ότι πολλοί ψηφοφόροι κατέληξαν στην αντι-Ε.Ε. ψήφο έχοντας υπ' όψιν τις ανάλγητες πολιτικές καταστροφής και γενοκτονίας που επιβάλλει η Ε.Ε. στην Ελλάδα και στις άλλες χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης και της Ε.Ε., έχοντας δηλαδή αυθόρμητα διεθνιστικά κίνητρα αλληλεγγύης. Οι διαθέσεις αυτές υπήρχαν σε λανθάνουσα μορφή και εντείνονταν εδώ και χρόνια. Με το δημοψήφισμα τους δόθηκε εκ των πραγμάτων μοναδική ευκαιρία να εκφραστούν δημόσια.

Επί δεκαετίες είχε επιβληθεί ως βασικό στοιχείο της Ε.Ε. η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία του μονόδρομου, του θατσερικών καταβολών δόγματος της «απουσίας εναλλακτικής προοπτικής» “There is no alternative” (TINA). Κάθε νέο αντεργατικό-αντιλαϊκό μέτρο σε επίπεδο Ε.Ε. παρουσιαζόταν ως επιβεβλημένο χάριν της «ενιαίας Ευρώπης», σαν να ήταν αναπόδραστο, μη αναστρέψιμο, οριστικό και αμετάκλητο, στο πνεύμα της «μοναδικής επιτρεπτής αλήθειας», όπως αυτή εκφράζεται από τους «προφήτες των αγορών»... Όποιος τολμούσε να δει κριτικά, να αμφισβητήσει αυτά τα μέτρα και τους θεσμούς, αντιμετώπιζε αποκλεισμό, περιθωριοποίηση και τη χλεύη των «ειδικών και ιθυνόντων». Αντιμετωπιζόταν με όρους ιδεολογικής τρομοκρατίας και αδυσώπητης προπαγάνδας από τα μίσθαρνα όργανα του κεφαλαίου και τα ελεγχόμενα ΜΜΕ, ως «μη σοβαρός», «εκτός πραγματικότητας» και εν τέλει «γραφικός». Χαρακτηριστική του ιδεοληπτικού λόγου που αρθρώνουν πολιτικοί και ΜΜΕ είναι και η ταύτιση της Ευρώπης, ως γεωγραφικής, ιστορικής και πολιτισμικής πραγματικότητας με την φυλακή λαών της Ε.Ε. και τις πολιτικές της, ώστε να εμπεδώνεται και υποσυνείδητα η αθλιότητά τους ως «φυσική κατάσταση».

Σε αυτό συνέβαλλαν και συμβάλλουν στρατιές «διανοουμένων» και πολιτικών φορέων της αριστεράς, που ανέλαβαν εργολαβικά την εγχάραξη, επιβολή και υποβολή αυτών των μέτρων, θεσμών και δογμάτων, σαν να ήταν πεπρωμένο ή φυσικό φαινόμενο. Αυτό έγινε με δύο αλληλένδετες μορφές: μια απροκάλυπτη και μια συγκαλυμμένη. Η απροκάλυπτη συμβολή προήλθε από τον εκφυλισμό των σοσιαλδημοκρατικών και πάλαι ποτέ ευρωκομμουνιστικών τάσεων, που κατέληξαν σε πλήρη και απροσχημάτιστη συστράτευση με το νεοφιλελευθερισμό της Ε.Ε., με ιδεολογήματα περί δήθεν δυνατότητας «αλλαγής από τα μέσα της Ε.Ε.», μετατροπής της σε «Ευρώπη των λαών», με υποκατάσταση του διεθνισμού με τον αστικό κοσμοπολιτισμό της ιμπεριαλιστικής ολοκλήρωσης κ.ο.κ. Η συγκαλυμμένη μορφή συνδέεται με εκδοχές πλειοδοσίας σε επαναστατική (αντικαπιταλιστική, κομμουνιστική κ.ο.κ.) ρητορική, όσο αφορά τους απώτερους σκοπούς, οι οποίοι ενδέχεται να τεθούν σε κίνηση «εάν και όταν θα έχουν ωριμάσει οι συνθήκες». Μέχρι τότε, ανεξαρτήτως εποχής και συγκυρίας (δομικής κρίσης, καθεστώτος αποικίας χρέους, παγκοσμίου πολέμου κ.ο.κ.), στο βαθμό που οι όποιοι στρατηγικοί σκοποί δεν συνδέονται οργανικά με τακτικούς-μεταβατικούς, καλλιεργείται παθητικοποίηση, που καταλήγει πρακτικά σε μοιρολατρική αποδοχή του δόγματος του μονόδρομου, της «ανυπαρξίας εναλλακτικής διεξόδου». Πρόκειται για νεκρανάσταση του μηχανιστικού υλισμού και του οικονομισμού της Β' Διεθνούς, που έβλεπε την κοινωνική νομοτέλεια υπό το πρίσμα της «φυσικής εξέλιξης» και του εξελικτισμού. Εδώ η όποια επανάσταση εκλαμβάνεται ως φυσικό εξελικτικό φαινόμενο, ως «διαδικασία χωρίς υποκείμενο». Ωστόσο, όταν ένας απώτερος σκοπός αποκόπτεται από την ζωντανή ιστορική διαδικασία, από τις ζωτικές ανάγκες των δοκιμαζομένων στην κρίση και στον πόλεμο ανθρώπων, από τη διαδικασία προσδιορισμού, διαμόρφωσης και ανάπτυξης του υποκειμένου, των μέσων και των ενδιάμεσων μεταβατικών κρίκων, των δρόμων και των τρόπων επίτευξής του, ο σκοπός αυτός αποκτά ανιστορικά μεταφυσικά χαρακτηριστικά, κινείται στη σφαίρα των «καθαρών ιδεών» και των αφηρημένων «ονειρικών οραμάτων».

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στο Η.Β. (ανεξαρτήτως προθέσεων και ιδεολογίας των ψηφοφόρων) εκ των πραγμάτων συντρίβει τον πυρήνα του όλου οικοδομήματος της Ε.Ε. και των συνακόλουθων δογμάτων-ιδεολογημάτων. Συντρίβει τα όρια του επιτρεπτού, του εφικτού και του αδιανόητου που είχαν επιβληθεί επί δεκαετίες, αναστρέφει το «μη αναστρέψιμο», καταδεικνύει ως ιστορικά παροδικό και παρωχημένο, τρωτό και ευάλωτο, αυτό που προβαλλόταν και εκλαμβανόταν ως το «μοναδικό σύγχρονο», ανυπέρβλητο και αιώνιο. Είναι μια καμπή που ανατρέπει όρους και όρια που λειτουργούσαν ως πολιτισμικοί και ψυχολογικοί φραγμοί. Η δεδομένη «αρραγής ενότητα της Ε.Ε.» είναι πλέον παρελθόν. Οι λανθάνοντες τριγμοί, γίνονται πλέον πραγματικές φυγόκεντρες τάσεις και διαδικασίες διάλυσης-αποσύνθεσης. Κλονίζεται η πίστη των ανθρώπων στις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις, στα ΜΜΕ και στην προβεβλημένη καθεστωτική «διανόηση». Αυτό δεν είναι από μόνο του μια επαναστατική πράξη. Είναι όμως μια ιστορικής σημασίας καμπή, που δρομολογεί απρόβλεπτες διαδικασίες τόσο σε αντιδραστική-αντεπαναστατική όσο και σε προοδευτική-επαναστατική κατεύθυνση. Έτσι συμβαίνει σε όλες τις κρίσιμες καμπές της ιστορίας. Εκ πρώτης όψεως άσχετα με την επανάσταση γεγονότα, δρομολογούν διαδικασίες που συντείνουν και σε επαναστατική προοπτική. Όταν π.χ. διασαλεύτηκε η ευρωπαϊκή και παγκόσμια τάξη πραγμάτων με το ξέσπασμα του Α' ιμπεριαλιστικού Παγκόσμιου Πολέμου και τη διάλυση αυτοκρατοριών, ελάχιστοι ήταν εκείνοι που διέκριναν σε αυτή την αναταραχή το σπέρμα της επανάστασης. 

Το μόνο σίγουρο είναι ότι μετά από αυτό το δημοψήφισμα, δεν θα μπορούν να αγνοούνται και να χλευάζονται πλέον εναλλακτικές προτάσεις, προγράμματα και προοπτικές. Ανοίγουν δρόμοι για ευρεία αναζήτηση και ζύμωση.

Η προσπάθεια των κυρίαρχων πολιτικών και ιδεολογικών μηχανισμών να παρουσιάσουν απαξιωτικά τη πλειοψηφία του δημοψηφίσματος ως «λάθος» κάποιων ψηφοφόρων που λοιδορούνται συλλήβδην ως γηραιοί, αμόρφωτοι, παρωχημένοι, αντιδραστικοί, ακροδεξιοί, ξενοφοβικοί κ.ο.κ., είναι ενδεικτική του πανικού που προκάλεσε το αποτέλεσμα και της ελιτίστικης αλαζονείας των ιθυνόντων. Οι δυνάμεις του ευρωατλαντικού άξονα, που εδώ και δεκαετίες δέχονται τη ρεβανσιστική αποκατάσταση και αναρρίχηση στην εξουσία νοσταλγών των ναζί στις πρώην σοβιετικές χώρες της Βαλτικής, που με τις ευλογίες τους έχει επιβληθεί καθεστώς απαρτχάιντ («μη πολιτών») σε σημαντικό μέρος του εκεί πληθυσμού, που έχουν τα χέρια τους βαμμένα στο αίμα των λαών, που στηρίζουν, ενισχύουν και καθοδηγούν απροκάλυπτα τη χούντα του Κιέβου με τα ναζιστικά τάγματα εφόδου, έχουν το θράσος να αποκαλούν ακροδεξιό το λαό που δεν ψήφισε κατά τις επιταγές τους! Σε αυτό το πνεύμα προετοιμάζουν το έδαφος για υποβάθμιση ή και ακύρωση της λαϊκής ετυμηγορίας και για ποικίλες χειραγωγήσεις. Όλοι θυμούνται το πως διαχειρίστηκαν στην Ελλάδα το 61,3% του ΟΧΙ με το ιουλιανό πραξικόπημα του 2015. Βέβαια, το ερώτημα στο δημοψήφισμα του Η.Β. (σε αντιδιαστολή με τα καθ' ημάς) έχει τεθεί με σαφήνεια.

Ωστόσο, εδώ τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Δεν γίνεται λόγος για μια μικρή χώρα της περιφέρειας της Ευρωζώνης υπό καθεστώς επιτροπείας. Το Η.Β. είναι η 5η οικονομική δύναμη στον κόσμο, παγκόσμιας εμβέλειας βιομηχανικό και χρηματοπιστωτικό κέντρο, ισχυρή στρατιωτική και πυρηνική δύναμη, μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με παγκόσμια πολιτισμική επιρροή. Το City του Λονδίνου είναι ένα κέντρο κεφαλαιαγορών. Ο βαθμός διεθνοποίησης της βρετανικής οικονομίας είναι εξαιρετικά υψηλός: σχέσεις με Ε.Ε., με την αμερικανική οικονομία και με την Κοινοπολιτεία-κατάλοιπο της βρετανικής αποικιοκρατίας (53 χώρες με περί τα 2 δις. κατοίκους).

Μετά τον πρώτο αιφνιδιασμό, αρχίζουν να διαφαίνονται οι τάσεις και προθέσεις των ιθυνόντων της Ε.Ε. Ψέλλισαν κάποια λόγια περί «ανανέωσης της Ε.Ε.» και του «κοινωνικού κράτους». Ωστόσο, η κρίση και ο πόλεμος επιτάσσουν άλλες μεθόδους κυριαρχίας. Γι' αυτό οι ιθύνοντες έσπευσαν να θέσουν στο τραπέζι σενάρια ακύρωσης των επιπτώσεων του Brexit, μακροχρόνιας διαπραγμάτευσης και διευθέτησης της εξόδου του Η.Β., απειλές διάλυσης του ίδιου του Η.Β. Κίνησαν ήδη εκστρατεία δυσφήμισης έως και απαγόρευσης στο εξής των δημοψηφισμάτων κ.ο.κ. Το κύριο που τους απασχολεί είναι η αποτροπή ενός ντόμινο εξόδου χωρών από την Ε.Ε. Το πιο πιθανό είναι να επιδιώξουν αυταρχική περιφρούρηση-περιχαράκωση της εναπομείνασας Ε.Ε. βάσει σχεδίων αυταρχικής ομοσπονδοποίησης με συγκεντροποίηση των οικονομικών λειτουργιών (των φορολογικών συμπεριλαμβανομένων) σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης της Ε.Ε., παρακάμπτοντας και υποσκελίζοντας τις ολοένα συρρικνούμενες λειτουργίες των αστικών «εθνικών» κυβερνήσεων κοινοβουλίων (ιδιαίτερα στην περιφέρεια). Οι τάσεις αυτές απαιτούν και περαιτέρω ενίσχυση συγκεντροποιημένων αστυνομικών, κατασταλτικών και στρατιωτικών μηχανισμών. Η ενίσχυση της ανισομέρειας σε αυτό το πλαίσιο, θα οδηγεί σε σχήματα εντός Ε.Ε. πολλών ταχυτήτων, με έντονο τον κίνδυνο άμεσων κατασταλτικών και στρατιωτικών παρεμβάσεων, σε κλίμα «εμφυλίων» μεταξύ πυρήνα και περιφέρειας εντός Ε.Ε. Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, θα αντιμετωπίζεται και η διαδικασία επιβολής της ζοφερής «Διατλαντικής Εμπορικής και Επενδυτικής Εταιρικής Σχέσης» (TTIP), σε συντονισμό με το ρόλο του ΝΑΤΟ στον κλιμακούμενο Γ' Θερμό Ιμπεριαλιστικό Παγκόσμιο Πόλεμο.  

Σημαντικό μέρος των εργαζομένων στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες δεν είδε απλώς ως ευχάριστη έκπληξη το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, αλλά και ως έναυσμα για τη δρομολόγηση αντίστοιχων διαδικασιών και σε άλλες χώρες.

Άσχετα με το πως θα το διαχειριστούν τα θεσμικά και εξωθεσμικά όργανα, το ρεύμα του Brexit ήδη έχει εκ των πραγμάτων δρομολογήσει διαδικασίες κλονισμού της ληστρικής ιμπεριαλιστικής ολοκλήρωσης της Ε.Ε. και της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων. Δύο ημέρες μετά το δημοψήφισμα, στην συνάντηση κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης στην Τασκένδη, δρομολογήθηκε η ένταξη στον Οργανισμό της Ινδίας και του Πακιστάν, με το Ιράν, την Αίγυπτο, την Συρία κ.ά. χώρες σε αναμονή. Δρομολογείται δηλαδή η συγκρότηση ενός πόλου που θα περιλαμβάνει το 48% του παγκόσμιου πληθυσμού και 4 πυρηνικές δυνάμεις.  

Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη ακριβώς σε αυτή τη συγκυρία που κλονίζεται το τερατώδες οικοδόμημα της Ε.Ε. να τεθεί το αίτημα για τη διενέργεια άμεσα δημοψηφίσματος στην Ελλάδα και στις χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης και της Ε.Ε. για την έξοδο από την Ε.Ε. αυτή την Ιμπεριαλιστική-ληστρική φυλακή λαών.

Εάν στις χώρες του πυρήνα της Ε.Ε. το πρόβλημα της ολοκλήρωσης τίθεται υπό την ηγεμονία μερίδων της άρχουσας τάξης (εξ ου και η κατ' εξοχήν συντηρητική έως ακροδεξιά επίσημη ιδεολογική έκφραση των αντι-Ε.Ε. τάσεων), στην περιφέρεια και ιδιαίτερα στη χώρα μας, οι αντι-Ε.Ε. διαθέσεις εκφράζουν εκ των πραγμάτων τους από κάτω, έχουν αντιιμπεριαλιστικό και δημοκρατικό χαρακτήρα, κινούνται κατ' εξοχήν σε αριστερή-προοδευτική κατεύθυνση.

Τώρα φαίνεται πόσο βολική για το καθεστώς είναι η θεωρησιακή ή/και παθητική-ενατενιστική στάση αναμονής για την «ωρίμανση των συνθηκών»... Εν αντιθέσει προς το καθεστώς και τους εκάστοτε «πρόθυμους» πολιτικούς υπαλλήλους του, το 71% των Ελλήνων τάσσεται κατά της ληστρικής ιμπεριαλιστικής ολοκλήρωσης που λέγεται Ε.Ε. Και όμως, δεν υπάρχει πολιτικός φορέας που να θέτει στόχο άμεσα -χωρίς περιστροφές και προαπαιτούμενα- την έξοδο από Ε.Ε., Ευρώ, Δανειακές συμβάσεις κ.ο.κ. Κάποιοι μάλιστα κάνουν τα πάντα ώστε να μη συγκροτηθεί μέτωπο με τέτοιους στόχους... Τυχαίο;

Είναι λοιπόν σήμερα μοναδική ευκαιρία να διεκδικήσουμε δημοψήφισμα με σαφές ερώτημα: «Παραμονή στην Ε.Ε. ή έξοδος από αυτήν;». Μόνο έτσι θα δοθεί συνέχεια με σαφήνεια και αγωνιστική κλιμάκωση στο μεγαλειώδες 62% του ΟΧΙ (5.7.2015) που φαλκιδεύτηκε με το ιουλιανό πραξικόπημα. Το ερώτημα αυτό θέτει στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης τον πυρήνα των στρατηγικών επιλογών της άρχουσας τάξης που έχουν οδηγήσει το λαό σε συνθήκες γενοκτονίας. Οι ιδεολογικοπολιτικές ζυμώσεις γύρω από αυτό θα θέσουν επιτακτικά καθήκοντα επιστημονικής επεξεργασίας του μεταβατικού προγράμματος. Θα προσφέρουν τη δυνατότητα για τη συγκρότηση ενός Αντιιμπεριαλιστικού Δημοκρατικού Μετώπου που θα πλαισιώσει αυτό το αίτημα, κατά του Ευρωατλαντικού άξονα, που θα προωθεί τα προτάγματα ενός μεταβατικού εναλλακτικού προγράμματος κομβικών στόχων αποτροπής της καταστροφής, που θα συσπειρώσει την πλειοψηφία του λαού σε ριζοσπαστική-προοδευτική κατεύθυνση με σοσιαλιστική προοπτική. Έτσι, ώστε να αποτινάξει το ζυγό του Ευρώ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Δ.Ν.Τ., να κατακτήσει διαγραφή του χρέους, των μνημονίων και των δανειακών συμβάσεων, λαϊκή κυριαρχία, εθνικό έλεγχο με σχεδιασμό βάσει των λαϊκών αναγκών στη νομισματική και οικονομική πολιτική, εθνικοποίηση των τραπεζών και των τομέων στρατηγικής σημασίας, αναδιανομή του εισοδήματος υπέρ των εργαζόμενων και ριζικό εκδημοκρατισμό όλης της κοινωνίας.

Η ανατροπή των στρατηγικών κατευθύνσεων του καθεστώτος, δεν μπορεί να κινείται σε λογικές διαχείρισης εντός του κεφαλαιοκρατικού συστήματος. Τουναντίον, υπονομεύει τα θεμέλιά του, ανατρέπει την κυριαρχία της πλέον ισχυρής και επιθετικής χρηματιστικής ολιγαρχίας. Δρομολογεί επαναστατικές διαδικασίες με προοπτική το σοσιαλισμό. Αυτή η εναλλακτική προοπτική σωτηρίας του λαού δεν συνιστά στροφή σε έναν πρωτόγονο εθνικό απομονωτισμό, αλλά τουναντίον ανάπτυξη διεθνούς συντονισμού του αγώνα και διεθνούς οικονομικής συνεργασίας σε ισότιμη βάση, -ιδιαίτερα με χώρες που βρίσκονται σε αντίστοιχο επίπεδο- και με την αξιοποίηση των παγκόσμιων αντιθέσεων. Η διεκδίκηση τέτοιου τύπου λαϊκής εξουσίας-κυριαρχίας, είναι σήμερα καθήκον φιλολαϊκό, πατριωτικό, επαναστατικό και διεθνιστικό ταυτόχρονα.

Επομένως, η διεκδίκηση έκφρασης λαϊκής ετυμηγορίας πρέπει να γίνει κομβικό αίτημα του κινήματος, συστατικό στοιχείο άμεσης παρέμβασης για τη ριζοσπαστικοποίηση του λαού σε επαναστατική κατεύθυνση, πάγιο αίτημα του πολιτικού υποκειμένου-μετώπου που θα αναλάβει την πραγμάτωση του μεταβατικού προγράμματος. Είναι ζωτικής σημασίας η σύμπηξη Αντιιμπεριαλιστικού Δημοκρατικού Μετώπου Αγώνα τώρα! Χωρίς διχαστικά προαπαιτούμενα, χωρίς (αυτ-)απάτες περί δήθεν αναγκαιότητας αποδέσμευσης από Ε.Ε. μετά την οικοδόμηση του σοσιαλισμού, πέρα από αλλεπάλληλες αναλώσιμες «πρωτοβουλίες» ως άλλοθι για την πρακτικά αντιμετωπική στάση και λοιπά υπονομευτικά προσχήματα...

Μια άλλη Ευρώπη είναι αναγκαία και θα γίνει εφικτή μόνο με τον αγώνα των λαών, σε ριζικά διαφορετική κοινωνική και οικονομική βάση.

Η επαγγελία «μιας άλλης Ε.Ε., της αλληλεγγύης, της δημοκρατίας» είναι μια ανέφικτη οπισθοδρομική απάτη.

Η δικτατορική Ε.Ε. της χρηματιστικής ολιγαρχίας του κεφαλαίου δεν μπορεί να αλλάξει, να μεταρρυθμιστεί. Μόνο να συντριβεί μπορεί από την πάλη των λαών!

Τα καθήκοντα αυτά καθιστούν ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη συντονισμού των κομμουνιστικών δυνάμεων για συνεπή και πρωτοπόρο μετωπική δράση βάσει αρχών, που θα επεξεργάζεται και θα μπολιάζει τα άμεσα τακτικά καθήκοντα με την στρατηγική προοπτική του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού. Για να μη πορεύεται το εργατικό και ευρύτερα λαϊκό κίνημα κάτω από ξένες σημαίες, πρέπει να δημιουργήσει τη δική του, και υποκείμενο ικανό να την υψώσει στις μάχες. Αν δεν κινηθούν άμεσα σε αυτή την κατεύθυνση οι κομμουνιστικές, πραγματικά αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις, θα φέρουν την ιστορική ευθύνη για την δρομολόγηση ενός ακροδεξιού αντι-Ε.Ε. ρεύματος που θα καπηλεύεται τα αισθήματα εθνικής ταπείνωσης και για τον επικείμενο γενικευμένο εκφασισμό.

Συνέντευξη του Δημήτρη Πατέλη για το BREXIT στην ΕΡΤ Χανίων

Δημοψήφισμα τώρα: Έξω απ' την Ε.Ε. - φυλακή λαών

Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των συντακτών.

Δημήτρης Πατέλης*

Επιτακτική η ανάγκη να συγκροτηθεί Αντιιμπεριαλιστικό Δημοκρατικό Κοινωνικό και Πολιτικό Μέτωπο Αγώνα που θα εκφράσει και θα προωθήσει τις αντι-Ε.Ε. διαθέσεις.

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο (Η.Β.) δεν είναι μια πολιτική είδηση ρουτίνας. Σηματοδοτεί μια ριζική αλλαγή στην παγκόσμια και ευρωπαϊκή τάξη πραγμάτων. Διενεργήθηκε με δεδομένο ότι θα λειτουργούσε σαν μια τελετουργική κίνηση ρουτίνας υπό πλήρη έλεγχο, ως μηχανισμός εκτόνωσης και ενσωμάτωσης ποικίλων τάσεων και διαθέσεων και ως διαπραγματευτικό χαρτί για την ενίσχυση του ούτως ή άλλως ειδικού καθεστώτος του Η.Β. εντός Ε.Ε. 

Ωστόσο, παρά τη μαζική χειραγώγηση, παρά τη σχεδόν σύσσωμη τοποθέτηση των ηγεσιών των βασικών πολιτικών δυνάμεων υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε., παρ' όλη την ιδεολογική (και όχι μόνο) τρομοκρατία, το 52% των ψηφοφόρων τάχθηκε υπέρ της εξόδου του Η.Β. απ' την Ε.Ε. Η ψήφος αυτή ήταν -όπως δείχνουν τα στοιχεία- κυρίως ταξική, ως αποστροφή του για τις επί δεκαετίες ασκούμενες πολιτικές λιτότητας και αυταρχισμού με τη σφραγίδα της Ε.Ε. στο πνεύμα του θατσερικού δόγματος της “απουσίας εναλλακτικής προοπτικής” (TINA). Κάθε νέο αντεργατικό-αντιλαϊκό μέτρο σε επίπεδο Ε.Ε. παρουσιαζόταν ως διακρατικά επιβεβλημένο χάριν της “ενιαίας Ευρώπης”, σαν να ήταν αναπόδραστο, μη αναστρέψιμο, οριστικό και αμετάκλητο, στο πνεύμα της “μοναδικής επιτρεπτής αλήθειας”, όπως αυτή εκφράζεται από τους νεοφιλελεύθερους προφήτες “των αγορών”... Όποιος τολμούσε να δει κριτικά ή/και να αμφισβητήσει αυτά τα μέτρα και τους θεσμούς, αντιμετώπιζε αποκλεισμό, περιθωριοποίηση και τη χλεύη των “ειδικών και ιθυνόντων”.

Αντιμετωπιζόταν με όρους ιδεολογικής τρομοκρατίας και αδυσώπητης προπαγάνδας από τα μίσθαρνα όργανα του κεφαλαίου και τα ελεγχόμενα ΜΜΕ, ως “ανεδαφικός”, “μη σοβαρός”, “εκτός πραγματικότητας” ή/και “γραφικός”...

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στο Η.Β. (ανεξαρτήτως προθέσεων και ιδεολογίας των ψηφοφόρων) εκ των πραγμάτων συντρίβει τον πυρήνα του όλου οικοδομήματος της Ε.Ε. και των συνακόλουθων δογμάτων-ιδεολογημάτων. Συντρίβει τα όρια μεταξύ επιτρεπτού, εφικτού και  αδιανόητου που είχαν επιβληθεί επί δεκαετίες, αναστρέφει το “μη αναστρέψιμο”, καταδεικνύει ως ιστορικά παροδικό και παρωχημένο, τρωτό και ευάλωτο, αυτό που προβαλλόταν και εκλαμβανόταν ως το “μοναδικό σύγχρονο”, ανυπέρβλητο και αιώνιο. Η πάγια “αρραγής ενότητα της Ε.Ε.” είναι πλέον παρελθόν φέρνοντας στην επιφάνεια φυγόκεντρες τάσεις και διαδικασίες διάλυσης-αποσύνθεσης. Κλονίζεται και η πίστη των ανθρώπων στις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις, στα ΜΜΕ και στην προβεβλημένη καθεστωτική “διανόηση”. Αυτό δεν είναι από μόνο του μια επαναστατική πράξη. Είναι όμως μια ιστορικής σημασίας καμπή, που δρομολογεί απρόβλεπτες διαδικασίες τόσο σε προοδευτική όσο και σε αντιδραστική κατεύθυνση. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μετά από αυτό το δημοψήφισμα, δεν θα μπορούν να αγνοούνται και να χλευάζονται πλέον εναλλακτικές προτάσεις, προγράμματα και προοπτικές. Ανοίγουν δρόμοι για ευρεία αναζήτηση και ζύμωση.

Η προσπάθεια των κυρίαρχων πολιτικών και ιδεολογικών μηχανισμών να παρουσιάσουν απαξιωτικά τη πλειοψηφία του δημοψηφίσματος ως “λάθος” κάποιων ψηφοφόρων που λοιδορούνται συλλήβδην ως γηραιοί, αμόρφωτοι, παρωχημένοι, αντιδραστικοί, ακροδεξιοί, ξενοφοβικοί κ.ο.κ., είναι ενδεικτική τόσο του πανικού που προκάλεσε το αποτέλεσμα, όσο και της ελιτίστικης αλαζονείας των ιθυνόντων. Σε αυτό το πνεύμα προετοιμάζουν το έδαφος για υποβάθμιση ή και ακύρωση της λαϊκής ετυμηγορίας και για ποικίλες χειραγωγήσεις. Όλοι θυμούνται το πως διαχειρίστηκαν στην Ελλάδα το 61,3% του ΟΧΙ με το ιουλιανό πραξικόπημα του 2015. Βέβαια, το ερώτημα στο δημοψήφισμα του Η.Β. (σε αντιδιαστολή με την ασάφεια του περυσινού ελληνικού) έχει τεθεί με οριακή σαφήνεια. 

Ωστόσο, εδώ τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Το Η.Β. δεν είναι μια μικρή χώρα της περιφέρειας της Ευρωζώνης υπό καθεστώς επιτροπείας. Είναι η 5η οικονομική δύναμη στον κόσμο, παγκόσμιας εμβέλειας βιομηχανικό και χρηματοπιστωτικό κέντρο, ισχυρή στρατιωτική και πυρηνική δύναμη, μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με παγκόσμια πολιτισμική επιρροή. 

Σημαντικό μέρος των εργαζομένων στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες δεν είδε απλώς ως ευχάριστη έκπληξη το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, αλλά και ως έναυσμα για τη δρομολόγηση αντίστοιχων διαδικασιών και σε άλλες χώρες. 

Μετά τον πρώτο αιφνιδιασμό, αρχίζουν να διαφαίνονται οι τάσεις και προθέσεις των ιθυνόντων της Ε.Ε. Ψέλλισαν κάποια λόγια περί “ανανέωσης της Ε.Ε.”, θέτουν στο τραπέζι σενάρια ακύρωσης των επιπτώσεων, μακροχρόνιας διαπραγμάτευσης και διευθέτησης της εξόδου του Η.Β., απειλές διάλυσης του ίδιου του Η.Β., κίνησαν ήδη εκστρατεία δυσφήμισης έως και απαγόρευσης των δημοψηφισμάτων κ.ο.κ. Το κύριο που τους απασχολεί είναι η αποτροπή ενός ντόμινο εξόδου χωρών από την Ε.Ε. Το πιο πιθανό είναι να επιδιώξουν αυταρχική περιφρούρηση-περιχαράκωση της εναπομείνασας Ε.Ε.

Άσχετα με το πως θα το διαχειριστούν στο εσωτερικό της χώρας και στην Ε.Ε. τα θεσμικά και εξωθεσμικά όργανα, το ρεύμα του Brexit ήδη έχει εκ των πραγμάτων δρομολογήσει διαδικασίες κλονισμού της ληστρικής ιμπεριαλιστικής ολοκλήρωσης της Ε.Ε. και της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων. Δύο ημέρες μετά το δημοψήφισμα, στην συνάντηση κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης στην Τασκένδη, δρομολογήθηκε η ένταξη στον Οργανισμό της Ινδίας και του Πακιστάν, με το Ιράν, την Αίγυπτο, την Συρία κ.ά. χώρες σε αναμονή. Δρομολογείται δηλαδή η συγκρότηση ενός πόλου που θα περιλαμβάνει το 48% του παγκόσμιου πληθυσμού και 4 πυρηνικές δυνάμεις.   

Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη ακριβώς σε αυτή τη συγκυρία που κλονίζεται το οικοδόμημα της Ε.Ε. να τεθεί το αίτημα για τη διενέργεια άμεσα δημοψηφίσματος στην Ελλάδα και στις χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης και της Ε.Ε. για την έξοδο από την Ε.Ε.-Ιμπεριαλιστική-ληστρική φυλακή λαών. 

Στις χώρες του πυρήνα της Ε.Ε. το πρόβλημα της ολοκλήρωσης τίθεται υπό την ηγεμονία μερίδων της άρχουσας τάξης (εξ ου και η κατ' εξοχήν συντηρητική έως ακροδεξιά επίσημη ιδεολογική έκφραση των αντι-Ε.Ε. τάσεων). Στην περιφέρεια και ιδιαίτερα στη χώρα μας, οι αντι-Ε.Ε. διαθέσεις εκφράζουν εκ των πραγμάτων τους από κάτω, έχουν αντιιμπεριαλιστικό και δημοκρατικό χαρακτήρα, κινούνται κατ' εξοχήν σε αριστερή-προοδευτική κατεύθυνση. 

Εν αντιθέσει προς το καθεστώς και τους εκάστοτε "πρόθυμους" πολιτικούς υπαλλήλους του, το 71% των Ελλήνων τάσσεται κατά της ληστρικής ιμπεριαλιστικής ολοκλήρωσης, κατά της Φυλακής Λαών που λέγεται Ε.Ε. Και όμως, δεν υπάρχει πολιτικός φορέας που να θέτει στόχο άμεσα -χωρίς περιστροφές και προαπαιτούμενα- την έξοδο από Ε.Ε., Ευρώ, Δανειακές συμβάσεις κ.ο.κ. Κάποιοι μάλιστα κάνουν τα πάντα ώστε να μη συγκροτηθεί μέτωπο με τέτοιους στόχους... Τυχαίο; 

Είναι λοιπόν σήμερα μοναδική ευκαιρία να διεκδικήσουμε δημοψήφισμα με σαφές ερώτημα: “Παραμονή στην Ε.Ε. ή έξοδος από αυτήν;”. Μόνο έτσι θα δοθεί συνέχεια με σαφήνεια και αγωνιστική κλιμάκωση στο μεγαλειώδες 62% του ΟΧΙ (5.7.2015) που φαλκιδεύτηκε με το ιουλιανό πραξικόπημα. Το ερώτημα αυτό θέτει στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης τον πυρήνα των στρατηγικών επιλογών της άρχουσας τάξης που έχουν οδηγήσει το λαό σε συνθήκες γενοκτονίας. Οι ιδεολογικοπολιτικές ζυμώσεις γύρω από αυτό θα θέσουν επιτακτικά καθήκοντα επιστημονικής επεξεργασίας του μεταβατικού προγράμματος. Θα προσφέρουν τη δυνατότητα για τη συγκρότηση ενός Αντιιμπεριαλιστικού Δημοκρατικού Μετώπου που θα πλαισιώσει αυτό το αίτημα και (χωρίς διχαστικά προαπαιτούμενα) θα στρέφεται κατά του Ευρωατλαντικού άξονα και θα προωθεί τα αιτήματα ενός μεταβατικού εναλλακτικού προγράμματος κομβικών στόχων αποτροπής της καταστροφής, που θα συσπειρώσει την πλειοψηφία του λαού σε ριζοσπαστική-προοδευτική κατεύθυνση με σοσιαλιστική προοπτική.

Έτσι, ώστε να αποτινάξει το ζυγό του Ευρώ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Δ.Ν.Τ., να κατακτήσει διαγραφή του χρέους, των μνημονίων και των δανειακών συμβάσεων, λαϊκή κυριαρχία, εθνικό έλεγχο με σχεδιασμό βάσει των λαϊκών αναγκών στη νομισματική και οικονομική πολιτική, εθνικοποίηση των τραπεζών και των τομέων στρατηγικής σημασίας, αναδιανομή του εισοδήματος υπέρ των εργαζόμενων και ριζικό εκδημοκρατισμό όλης της κοινωνίας. Αυτή η εναλλακτική προοπτική σωτηρίας του λαού δεν συνιστά στροφή σε έναν πρωτόγονο εθνικό απομονωτισμό, αλλά τουναντίον ανάπτυξη διεθνούς συντονισμού του αγώνα και διεθνούς οικονομικής συνεργασίας σε ισότιμη βάση, -ιδιαίτερα με χώρες που βρίσκονται σε αντίστοιχο επίπεδο- και με την αξιοποίηση των παγκόσμιων αντιθέσεων. Είναι σήμερα καθήκον φιλολαϊκό, πατριωτικό, επαναστατικό και διεθνιστικό ταυτόχρονα. 

Η διεκδίκηση έκφρασης λαϊκής ετυμηγορίας πρέπει γίνει κομβικό αίτημα του κινήματος, συστατικό στοιχείο άμεσης παρέμβασης για τη ριζοσπαστικοποίηση του λαού σε επαναστατική κατεύθυνση. Είναι ζωτικής σημασίας η σύμπηξη Αντιιμπεριαλιστικού Δημοκρατικού Μετώπου Αγώνα τώρα! Χωρίς διχαστικά, παρελκυστικά, “αντικαπιταλιστικά” κλπ προαπαιτούμενα, χωρίς (αυτ-)απάτες περί δήθεν αναγκαιότητας αποδέσμευσης από Ε.Ε. μετά την οικοδόμηση του σοσιαλισμού, πέρα από αλλεπάλληλες αναλώσιμες “πρωτοβουλίες” ως άλλοθι για την πρακτικά αντιμετωπική στάση και λοιπά υπονομευτικά προσχήματα...

Αν δεν κινηθούν άμεσα σε αυτή την κατεύθυνση οι κομμουνιστικές, πραγματικά αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις, θα δώσουν την ευκαιρία να σηκώσει τη σημαία των αντι-Ε.Ε. διαθέσεων η ακροδεξιά, καπηλευόμενη τα αισθήματα εθνικής ταπείνωσης. Σε αυτή την περίπτωση, θα φέρουν ιστορική ευθύνη και για τον επικείμενο γενικευμένο εκφασισμό.

*Αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης, μέλος της Συλλογικότητας Αγώνα για την ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ της Ανθρωπότητας.

Δημήτρης Πατέλης. Άνδρας ή γυναίκα και γεννιέσαι και γίνεσαι.//συνέντευξη στο Δημοτικό Ραδιόφωνο Ιωαννίνων (09/06/2016)

Τι είναι οι αυτόκλητοι «φίλοι του λαού», και πως ψαρεύουν στα θολά νερά της «αποϊδεολογικοποίησης»...

Τι είναι οι αυτόκλητοι «φίλοι του λαού», και πως ψαρεύουν στα θολά νερά της «αποϊδεολογικοποίησης»...

Του Πατέλη Δημήτρη. 08.02.2016

Είναι γεγονός ότι η σημερινή φάση της κρίσης έχει οδηγήσει και σε πρωτοφανή υποβάθμιση του επιπέδου του ιδεολογικού και πολιτικού διαλόγου. Δεν αναφέρομαι στο θεωρητικό-επιστημονικό διάλογο, διότι είναι μάλλον ανύπαρκτος. Η οργή και η αγανάκτηση του λαού από αλλεπάλληλες απάτες και χειραγωγήσεις, με κορυφαία αυτήν της «1ης & 2ης φοράς αριστεράς» και του ιουλιανού πραξικοπήματος του 2015 (όπου το μεγαλειώδες ΟΧΙ του δημοψηφίσματος μετετράπη σε ΝΑΙ παράδοσης άνευ όρων στον ευρωατλαντικό άξονα) στρέφεται κατά του συνόλου του πολιτικού φάσματος. Όπως και κατά τις προηγούμενες δεκαετίες με το ΠΑΣΟΚ, έτσι και σήμερα με το ΣΥΡΙΖΑ, η άρχουσα τάξη έχει κάθε λόγο να προβάλλει το πολιτικό προσωπικό που εξυπηρετεί το καθεστώς αποικίας χρέους του ευρωατλαντικού άξονα με όρους συστηματικής εξαπάτησης του λαού ως «αριστερά». Η χρεοκοπία-απαξίωση των εν λόγω απατεώνων παρουσιάζεται και εκλαμβάνεται ως χρεοκοπία-απαξίωση κάθε αριστερού κοινωνικού και πολιτικού εγχειρήματος. Σε αυτό το κλίμα επανεμφανίζονται απόψεις, κατά τις οποίες αμφισβητούνται και απορρίπτονται ως δήθεν μη επιστημονικές, ξεπερασμένες, στερούμενες πλέον νοήματος κ.λπ. οι έννοιες δεξιά και αριστερά και οι αντίστοιχοι όροι-λέξεις. Όπως έχω δείξει σε πρόσφατα δημοσιεύματά μου, το πρόβλημα που παρουσιάζεται ως «κρίση πολιτικής εκπροσώπησης» έχει βαθύτερες ρίζες που απαιτούν συστηματική έρευνα. Οργανικό στοιχείο αυτού του προβλήματος είναι και το όλο πλέγμα χρεοκοπίας-εκφυλισμού δυνάμεων και των μορφωμάτων που αυτοχαρακτηρίζονταν ή κατατάσσονταν στην αριστερά. Η επιστημονική, συστηματική και ορθολογική κριτική και αυτοκριτική της σημερινής κατάστασης της αριστεράς (επαναστατικής-κομμουνιστικής και ευρύτερα σοσιαλιστικής, σοσιαλδημοκρατικής κ.ο.κ.) είναι εκ των ων ουκ άνευ όρος για την υπέρβαση αυτής της κρίσης και την αναγέννηση του επαναστατικού κομμουνιστικού κινήματος.

Υπάρχουν όμως και προσεγγίσεις, οι οποίες, λόγω του θεμελιωδώς ανορθολογικού χαρακτήρα τους, είναι παρελκυστικές και άκρως επικίνδυνες για το κίνημα. Σε πρόσφατο άρθρο του (26.1.16) με τίτλο «Η αριστερά υπάρχει μόνο και μόνο για να υπάρχει δεξιά», ο κ. Δ. Καζάκης αναφέρει εν κατακλείδι: «Η αλήθεια είναι ότι η αριστερά επινοήθηκε από τον κοινοβουλευτισμό μόνο και μόνο για να υπάρχει η δεξιά. Πώς αλλιώς θα ξεγελαστεί ο κόσμος ότι έχει επιλογές, ενώ δεν έχει; Πώς αλλιώς θα μπορεί να διασώζει η ολιγαρχία την εξουσία για τον εαυτό της, αν όποτε γλυστράει από το δεξί της χέρι δεν την πιάνει με το αριστερό;»! Προς υπεράσπιση του «φυσικού ηγέτη» του ο κ. Δ. Φιτσάλος (fb «Πόλος μαρξιστικου προβληματισμού» 1.2.16) συνεχίζει το «επιχείρημα», αποδίδοντας σε «εξάψεις αριστερίστικου πολιτικού αυτισμού... μια κοσμοαντίληψη που συνοψίζεται στο «αριστερός = προοδευτικός»», θεωρεί «αστική επινόηση την αριστερά» καθώς και το δίπολο δεξιά-αριστερά, «που σκοπός του είναι η διάσπαση της λαϊκής ενότητας», για να καταλήξει στην ηθικοπλαστική διδαχή του «φυσικού ηγέτη», «ότι ο διαχωρισμός δεξιάς – αριστεράς δεν πρέπει να αφορά το λαό, καθότι πρόκειται για προϊόν του αστικοκοινοβουλευτισμού» (παραβλέπω σκοπίμως τους αμετροεπείς υβριστικούς χαρακτηρισμούς του κ. Φιτσάλου εις βάρος μου, επικεντρώνοντας σε ότι -έστω κατ' ευφημισμόν- μπορεί να συνιστά επιχείρημα). Παραπέμπει μάλιστα σε άλλο ένα «κλασικό» κείμενο του κ. Δ. Καζάκη («Τι είναι αριστερά;», 4.3.13), το οποίο καταλήγει στο απόφθεγμα: [ο μεταπολεμικός αστικός κοινοβουλευτισμός] «βάφτισε τις δυνάμεις που μέχρι τότε κυνηγούσε αλύπητα και τις κρατούσε στο περιθώριο, σε αυτοτελή πολιτική παράταξη μόνο και μόνο για να πάψουν να παλεύουν ώστε οι ίδιοι οι εργάτες και ο ίδιος ο λαός να αναδειχθούν ως αυτοτελή υποκείμενα της πολιτικής. Κι έτσι αυτές οι δυνάμεις ευνουχίστηκαν, τα επαναστατικά τους προγράμματα μετατράπηκαν σε σλόγκαν χωρίς αντίκρισμα, μόνο και μόνο για να αποκοιμίζουν τους αφελείς και από επαναστατικές δυνάμεις, δυνάμεις ανατροπής, μεταβλήθηκαν σε νομιμοποιητικό μηχανισμό της αστικής εξουσίας. Για να κυβερνά η δεξιά ήσυχα και χωρίς κίνδυνο επινόησε και μια αριστερά ως νομοταγή αντιπολίτευση»! Έτσι, δεν έχουμε μόνο βαφτίσια και επινοήσεις εκ μέρους του υπερ-υποκειμένου «αστικού κοινοβουλευτισμού», αλλά σε αυτά ακριβώς τα καταστατικά-κατασκευαστικά ενεργήματα του τελευταίου οφείλεται η μετατροπή των επαναστατικών δυνάμεων «σε νομιμοποιητικό μηχανισμό της αστικής εξουσίας»! Εδώ η μεταφυσική μεταμοντέρνα πολιτική θεολογία-θεογονία απογειώνεται... Ο αστικός κοινοβουλευτισμός αναγορεύεται σε απόλυτο υποκείμενο με βουλησιαρχική παντοδυναμία, υπεράνω αντικειμενικών και υποκειμενικών όρων του ιστορικού γίγνεσθαι...  

Το φαινόμενο δεν είναι νέο. Από το 2011, κάποιοι στο ΕΠΑΜ έσπευσαν να υιοθετήσουν την εναντίωση σε κάθε ιδεολογία, την άθλια και δόλια μεταμοντέρνα αξίωση για το «τέλος των ιδεολογικοπολιτικών διαχωριστικών γραμμών» μεταξύ δεξιάς-αριστεράς, για «αποϊδεολογικοποίηση» (κατά R. Aron, D. Bell κ.ά.), κατά τα κελεύσματα της ιμπεριαλιστικής «Νέας Τάξης», της επιδίωξης του σημερινού Χρηματοπιστωτικού Άξονα για «Παγκόσμια Διακυβέρνηση» ως συστατικό στοιχείο χειραγώγησης, μέσω της αποπολιτικοποίησης-παθητικοποίησης των λαών. Στη θέση αυτών των επικίνδυνων ιδεολογημάτων, που υιοθετούνται πρόθυμα, τόσο από τα θεσμικά και εξωθεσμικά κέντρα των πιο επιθετικών κύκλων του παγκόσμιου και ντόπιου χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και των εγκάθετων «τεχνοκρατών» του -οικονομικών δολοφόνων κ.λπ.-, όσο και από το νεοφασισμό που σηκώνει κεφάλι, απαιτείται σαφής, ειλικρινής και απροκατάληπτη αναζήτηση-αποκατάσταση της αλήθειας, μέχρι να αποκτήσουν οι έννοιες το πραγματικό τους νόημα στην εποχή μας, με τις ριζικές μεταβολές του κοινωνικού υποκειμένου, και να ωριμάσουν οι νέες, οι αντίστοιχες της εποχής έννοιες και αντιλήψεις, πέρα από δογματικές αγκυλώσεις και καιροσκοπικές ιδεολογικές κυβιστήσεις.

Ας δούμε ενδεικτικά ποιοι εκφράζουν παρόμοιες απόψεις. «Δεν υπάρχει πλέον Δεξιά και Αριστερά», διατείνεται ο τέως κομμουνιστής και νυν ακροδεξιός Alain Soral. Πέραν του διπόλου δεξιά-αριστερά τοποθετείται και ένα από τα απροκάλυπτα φερέφωνα ενός ακραίου νεοφιλελεύθερου κατασκευάσματος κρατικοδίαιτων εργολάβων και ΜΜΕ: «Το Ποτάμι ...Δεν είναι ούτε στη δεξιά, ούτε στην αριστερά. Είναι μετριοπαθές, προσανατολισμένο στην Ευρώπη και προτάσσει τη συνεννόηση ως βασικό μέσο για την έξοδο από την κρίση» (Στ. Θεοδωράκης 3.4.14 http://www.westnews.gr/el/dimotika/xaadari/st_8eodorakis_oute_dexia_oute_aristera.html ). Η κ. Ντ. Μπακογιάννη δηλώνει: «Το δίλημμα δεν είναι δεξιά-αριστερά αλλά Ευρώπη ή απομόνωση» (26.5.12,  http://www.skai.gr/news/politics/article/203956/d-bakogianni-den-epithumo-na-do-ti-hora-piso-sti-drahmi-kai-tin-exathliosi/#ixzz3zZlurSii). Μεγαλειώδης είναι και η θέση επί του θέματος του επικεφαλής του καθ' ημάς ναζιστικού μορφώματος Ν. Μιχαλολιάκου: «Οι έννοιες Δεξιά και Αριστερά είναι εντελώς σχηματικές. Είμαστε ένα κίνημα λαϊκό και αντικαπιταλιστικό, υπό αυτήν την έννοια είμαστε αριστερό. Όμως, σε καμία περίπτωση δεν δεχόμαστε τις θεωρίες του Κ. Μαρξ» (18.9.15 http://www.xryshaygh.com/enimerosi/view/n.-g.-michaloliakos-sthn-efhmerida-dhmokratia-prepei-na-kataggeiloume-thn-s#ixzz3zZnS47LX ). Στέλεχος του ίδιου φασιστικού μορφώματος δηλώνει: «Δεν υπάρχει πλέον Δεξιά και Αριστερά στην Ελλάδα, παρά μόνο υπηρέτες ξένων και εγχώριων οικονομικών συμφερόντων με διαφορετικές ταμπέλες» (Η. Κασιδιάρης 16.1.15 http://paspartoy.blogspot.gr/2015/01/elnews.html).

Τα κελεύσματα «αποϊδεολογικοποίησης» που λανσάρονται, είναι οργανικά στοιχεία ενός καιροσκοπικού εγχειρήματος σύστασης ιδεολογικού στίγματος εκ του προχείρου, με καθαρά χειραγωγική στόχευση, που επιχειρεί να κερδοσκοπήσει στη βάση της καπηλείας των αγοραίων διαθέσεων του συρμού, της αγανάκτησης από τον εκφυλισμό της αριστεράς. Το εγχείρημα αυτό, εκκινεί από μια ανορθολογική μεταμοντέρνα αντίληψη περί «κατασκευής» κοινωνικοπολιτικών μορφωμάτων, στάσεων, κινημάτων κ.ο.κ., όπου «τα ρητορικά παιχνίδια, τα παιχνίδια των λέξεων, οι πολλαπλοί τρόποι κατασκευής της πραγματικότητας, που αποτελούν αδιαμφισβήτητα προνομιακό πεδίο της μετανεωτερικής σοφίας, αντικαθιστούν την αναζήτηση της αλήθειας» (βλ. Μ. Δαφέρμος. Κοινωνικός κονστρουκτσιονισµός και ανάλυση λόγου. Ελεύθερνα, 2007, τ.4, 67-90 http://www.ilhs.tuc.gr/gr/39SocConstMDafFVII.pdf.). Κατά την αντίληψη αυτή, δεν υπάρχουν αντικειμενικές ανάγκες, τάσεις, νόμοι, συμφέροντα κοινωνικά, συσχετισμοί δυνάμεων κ.ο.κ. που βρίσκουν ιδεολογικοπολιτική έκφραση και οργάνωση, αλλά, τουναντίον, κάποιο δόλιο και παντοδύναμο υποκείμενο-χειραγωγός, αποφασίζει αυτοβούλως, τα «επινοεί» και τα «κατασκευάζει» κατά το δοκούν. Εδώ έχουμε μια εκδοχή αγοραίας «κοινωνικής φιλοσοφίας και φιλοσοφίας της ιστορίας», τυπική περίπτωση υποκειμενικού ιδεαλισμού. Τα νομοτελή δίπολα του κοινωνικού γίγνεσθαι (τάξεις, συμφέροντα, πολιτικές συγκρούσεις δεξιάς-αριστεράς κ.ο.κ.) είναι «επινοήσεις-κατασκευές» κάποιου υπερυποκειμένου που δρα εξ ονόματος των «εχθρών του λαού». Λογικό επακόλουθο παρόμοιας «φιλοσοφίας» είναι και το να θεωρεί ο φορέας της, ότι για την αντιπαράθεση σε αυτά τα «κακά» δίπολα, αρκεί ένα «καλό» υπερυποκείμενο με λαό στη δούλεψή του να «επινοεί-κατασκευάζει» και να προωθεί αδιαμεσολάβητα άλλες καταστάσεις εξ ονόματος των αυτόκλητων «φίλων του λαού»! Πράγματι, πολύ βολική εξήγηση για έναν εξ αποκαλύψεως «φυσικό ηγέτη» και την αυλή του, για όλες τις καιροσκοπικές αυθαιρεσίες του.  

Θα ήταν αφελές βέβαια να πιστεύει κανείς ότι δεν έχουν παρόμοιες επιδιώξεις οι ιθύνοντες της άρχουσας τάξης. Εξ' ίσου αφελής θα ήταν και η αγνόηση της λειτουργίας ενσωμάτωσης και του συνακόλουθου «κοινοβουλευτικού κρετινισμού» μέσα από μακροχρόνια ειρηνική συμβίωση και των πλέον ριζοσπαστικών κινημάτων-μορφωμάτων με τους αστικούς θεσμούς και τις λειτουργίες τους. Άλλωστε, με τα παραπάνω συνδέεται και η νομοτελής βαθμιαία καθεστωτική μετάλλαξη πάλαι ποτέ επαναστατικών μορφωμάτων (όπως έδειξε κλασικά και ο Β. Ι. Λένιν στην χρεοκοπία της Β' Διεθνούς, όπως το βλέπουμε και σήμερα). Επιπλέον, βορβορώδη κατασκευάσματα όπως το καθ' ημάς διαβόητο «Ποτάμι» της διαπλοκής, και άλλα παρεμφερή κατά καιρούς δεκανίκια και αναχώματα του καθεστώτος, επιβεβαιώνουν αυτές τις προθέσεις και επιδιώξεις των αστών.

Ωστόσο, όσο αποτελεσματικές κι αν φαίνονται πρόσκαιρα παρόμοιες χειραγωγικές πρακτικές, δεν μπορούν να έχουν ιστορικά σημαντικό βάθος, μαζική απήχηση και συνέχεια, εάν δεν εκφράζουν έστω και έμμεσα πραγματικές ανάγκες και διαθέσεις της κοινωνίας. Ως εκ τούτου, το δίπολο δεξιά-αριστερά δεν είναι και δεν μπορεί να είναι προϊόν της «κατασκευαστικής απάτης» κάποιων. Έρχεται από πολύ μακρυά και έχει ακόμα πολύ μακρύ ιστορικό δρόμο να διανύσει. Βεβαίως, η συνωμοσιολογική ερμηνεία και προβολή παρόμοιων αντιλήψεων (περί «επινόησης-κατασκευής» του διπόλου δεξιά-αριστερά) παρέχει στο εγχείρημα μιαν επίφαση «αντισυστημικού ριζοσπαστισμού» (δήθεν πέραν του «στημένου» διπόλου του συστήματος), με στόχευση σε κοινό ορμώμενο από αγανάκτηση κατ' εξοχήν στο θυμικό επίπεδο, χωρίς ιδιαίτερη ιδεολογικοπολιτική παιδεία και συγκρότηση. Μάλιστα, τυχόν ταύτιση αυτού του κοινού με παρόμοιο «στίγμα», δεν συνιστά αναβαθμό της ριζοσπαστικοποίησης-συνειδητοποίησής του σε επαναστατική κατεύθυνση, αλλά μάλλον εγκλωβισμό σε αστικά κατά βάση ιδεολογήματα ψευδοκοινότητας.   

 Ο κ. Δ. Φιτσάλος με καλεί να διευκρινίσω «πού και με ποιόν τρόπο ο Μαρξ διαχώριζε τη δεξιά από την αριστερά ως πολιτικές παρατάξεις;». Η απάντηση είναι μονοσήμαντη: σ' όλο το θεωρητικό και πρακτικό-πολιτικό του έργο. Στο Μαρξ οφείλει η ανθρωπότητα την πρώτη ανακάλυψη σε επιστημονική βάση της νομοτελούς διάρθρωσης-δομής και ιστορικής ανάπτυξης της κοινωνίας. Ο Μαρξ ανέδειξε την ιστορική νομοτέλεια ως τάση στην ανάπτυξη της δομής και της ιστορίας της κοινωνίας, που κλιμακώνεται διαλεκτικά, μέσα από ποσοτικές αλλαγές και ποιοτικά άλματα, μέσα από κλιμάκωση αντιφατικών διπόλων, μέσα από την άρνηση της άρνησης. Η έκβαση αυτής της τάσης εξαρτάται από τον εκάστοτε συσχετισμό δυνάμεων που διαμορφώνει η δραστηριότητα των ανθρώπων, που έχει κίνητρο τα μεν η τα δε κοινωνικά & οικονομικά συμφέροντα (στο βαθμό που αυτά συνειδητοποιούνται), και κατατείνει στη μεν ή την δε προοπτική. Ακριβώς με τις προοπτικές και τα συμφέροντα των διαφόρων ανθρώπων, κοινωνικών ομάδων, τάξεων κ.ο.κ. συνδέεται και το εκάστοτε φάσμα των ιδεολογικοπολιτικών δυνάμεων, οι οποίες εκ των πραγμάτων εγγράφονται και επανεγγράφονται στο δίπολο δεξιά-αριστερά. 

Τρεις είναι οι εκάστοτε πιθανές προοπτικές: 1. Συντήρηση κατά βάση (διαχείριση, ψιλοβελτίωση κ.ο.κ.) του καθεστώτος που υπάρχει, της κυρίαρχης τάξης πραγμάτων. 2. Οπισθοδρόμηση, αντιδραστική στροφή σε εξιδανικευμένες κοινωνικές μορφές του παρελθόντος (όπως π.χ. το διαβόητο «πίσω ολοταχώς» είτε η «καθαρότητα» των δουλοκτητών «αρχαίων ημών προγόνων», ή στη χούντα...) και 3. Προοδευτική διέξοδος σε ένα μέλλον, απαλλαγμένο από τα καταστροφικά αδιέξοδα και τη σήψη παρελθόντος και παρόντος. Προοδευτική ανάπτυξη συνιστά κάθε βήμα ή άλμα αναβάθμισης των υλικών και πνευματικών όρων ύπαρξης όχι κάποιας μικρής μερίδας, κάποιας ελίτ προνομιούχων, αλλά της πλειονότητας του πληθυσμού, μέσω της ικανοποίησης των βαθύτερων πραγματικών (όχι επίπλαστων) αναγκών της ανθρωπότητας, στην κατεύθυνση της ενοποίησής της. Όσο πιο βαθιά είναι η κρίση, τόσο πιο πολύ περιπλέκονται οι δύο πρώτες πιθανές προοπτικές, ως ουτοπικά αδιέξοδες εκδοχές συντήρησης ή/και αναβίωσης δομών ενός χρεοκοπημένου και σάπιου καθεστώτος. Επιπλέον, τόσο πιο επιτακτική γίνεται η ανάγκη επιβίωσης της κοινωνίας, μέσω της προοπτικής διεξόδου από τα αδιέξοδα και τη σήψη.

Αντίστοιχες είναι οι κοινωνικές κινητήριες δυνάμεις που συντάσσονται με κάθε μια από τις παραπάνω προοπτικές, βάσει ποικίλων βαθμών συνειδητοποίησης των συμφερόντων τους. Υπάρχουν άρχουσες κοινωνικές ομάδες, στρώματα και τάξεις, τα παρασιτικά συμφέροντα των οποίων είναι συνυφασμένα με το κυρίαρχο καθεστώς. Γι' αυτό και πασχίζουν να το διατηρήσουν πάση θυσία, επιχειρώντας να πείσουν την πλειοψηφία των κατ' εξοχήν υποζυγίων και θυμάτων της καταστροφικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης που ασκούν, ότι δήθεν «δεν υπάρχει εναλλακτική προοπτική» και μόνον έτσι «οι θυσίες του λαού θα πιάσουν τόπο»!

Τέλος, οι άνθρωποι που με τις σωματικές και πνευματικές τους δυνάμεις παράγουν τον κοινωνικό πλούτο (κυρίως μισθωτοί αλλά και αυτοαπασχολούμενοι), αυτοί που υφίστανται την εκμετάλλευση και την καταπίεση, ως προς την κοινωνική θέση και το ρόλο τους, ως προς τα ζωτικά τους συμφέροντα (στο βαθμό που μπορούν να τα διαγνώσουν και να τα συνειδητοποιήσουν), συντάσσονται με την προοδευτική κοινωνική προοπτική.

Η τοποθέτηση των πολιτικών δυνάμεων δεν είναι θέμα δήλωσης, γούστου ή υποκειμενικής ονοματοδοσίας-ταμπέλας. Δεν είσαι ότι δηλώσεις στην κοινωνία και στην πολιτική. Ο Μαρξ μας έχει κληροδοτήσει αξιόπιστα κριτήρια όσο αφορά και την πολιτική σε μεταβατικές φάσεις και μετασχηματισμούς. «Όταν μελετάμε τέτοιους μετασχηματισμούς, πρέπει πάντα να διακρίνουμε ανάμεσα στον υλικό μετασχηματισμό των οικονομικών όρων της παραγωγής, που μπορεί να καθοριστεί με την ακρίβεια της φυσικής επιστήμης, και τις νομικές, πολιτικές, θρησκευτικές, καλλιτεχνικές ή φιλοσοφικές μορφές, κοντολογίς, τις ιδεολογικές μορφές, με τις οποίες οι άνθρωποι συνειδητοποιούν αυτή τη σύγκρουση και τη διεξάγουν. Όπως δεν κρίνουμε ένα άτομο από την ιδέα που έχει για τον εαυτό του, έτσι δεν μπορούμε να κρίνουμε και μια εποχή μετασχηματισμού από τη συνείδησή της, αλλά, απεναντίας, αυτή η συνείδηση πρέπει να εξηγηθεί από τις αντιφάσεις της υλικής ζωής, από τη σύγκρουση που υπάρχει ανάμεσα στις κοινωνικές παραγωγικές δυνάμεις και στις παραγωγικές σχέσεις» (Κ. Μαρξ. Συμβολή στην Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας. Εισαγωγή. Ελληνικό ΜΙΑ https://www.marxists.org/ellinika/archive/marx/works/1859/01/kritiki_politiki_oikonomia_karl_marx.html). Όποιος δεν μπορεί ή/και δεν θέλει να προβεί σε διάκριση του υλικού μετασχηματισμού των οικονομικών όρων της παραγωγής, που μπορεί να καθοριστεί με την ακρίβεια φυσιοδίφη, από  τις πολιτικές, ιδεολογικές κ.ο.κ. μορφές, με τις οποίες οι άνθρωποι συνειδητοποιούν και διεξάγουν αυτή τη σύγκρουση, δεν εξηγεί τη συνείδηση, τις ιδέες από τις αντιφάσεις της υλικής ζωής, από τη σύγκρουση που υπάρχει ανάμεσα στις κοινωνικές παραγωγικές δυνάμεις και στις παραγωγικές σχέσεις, αλλά, τουναντίον, θεωρεί τόσο τις ιδέες, τις παρατάξεις κ.ο.κ. όσο και την υλική ζωή ως δήθεν γέννημα κάποιου αγίου ή δαιμονίου πνεύματος, εν πάσει περιπτώσει, ενός «επινοητικού νου»!

Αυτά τα αυστηρά κριτήρια εισάγουν και εφαρμόζουν οι κλασικοί της επαναστατικής θεωρίας στις κοινωνικοπολιτικές αναλύσεις τους. Έτσι, το δίπολο δεξιά-αριστερά δεν κατασκευάζεται κατά το δοκούν. Προσλαμβάνει εξαιρετικά ευμετάβλητες μεν, πλην όμως ιστορικά συγκεκριμένες-προσδιορισμένες μορφές και οριοθετήσεις. Στις μέρες μας περιπλέκεται με τις ραγδαίες αλλαγές που επιφέρει στη σύνθεση και στο χαρακτήρα του παγκόσμιου κοινωνικού υποκειμένου της επαναστατικής προοπτικής η αυτοματοποίηση σημαντικού μέρους της παραγωγής, η εντεινόμενη ανισομέρεια, τα διαθέσιμα μορφώματα κοινωνικοπολιτικής έκφρασης κ.ο.κ. Επομένως, το δίπολο αυτό προσδιορίζεται και αναπροσδιορίζεται αντικειμενικά, βάσει του τι κάνει στην πράξη ο καθείς στο συσχετισμό δυνάμεων, βάσει του τι πρακτικά προτάσσει ως προοπτική για την κοινωνία (από την οπισθοδρόμηση-συντήρηση, μέχρι την επαναστατική προοδευτική προοπτική) και των συμφερόντων των αντίστοιχων κοινωνικών-ταξικών δυνάμεων που πρεσβεύει (από την άρχουσα σήμερα παγκόσμιας κλίμακας χρηματιστική ολιγαρχία εκμεταλλευτών των πολυεθνικών ομίλων και τους κατά τόπους εκπροσώπους της, μέχρι τους μισθωτούς εργαζόμενους και τους ανέργους που υφίστανται την εκμετάλλευση): Δεξιά, «κέντρο» και Αριστερά.

Από τη Μεγάλη Γαλλική Αστική Επανάσταση, καθιερώνεται η αντίστοιχη χωροταξική διάταξη στο κοινοβούλιο: εξ αριστερών προς τα δεξιά ενώπιον του προεδρείου, ευθέως αναλόγως του βαθμού αντίθεσης προς την καθεστηκυία τάξη πραγμάτων ή εκ δεξιών -ευθέως αντίστοιχη του βαθμού εναντίωσης σε κάθε αλλαγή, νεωτερισμό και πρόοδο, πάντα σε συνάρτηση με τα κοινωνικά-ταξικά συμφέροντα που πρεσβεύουν αυτές οι δυνάμεις (βλ. και Γ. Θ. Μαυρογορδάτος. Αριστερά και Δεξιά: Η γένεση μιας διάκρισης. https://www.academia.edu/2582910/%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%94%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%AC_%CE%97_%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%83%CE%B7_%CE%BC%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B7%CF%82 , Ν. Μουζέλης. Η διάκριση Αριστερά- Δεξιά- Μπόμπιο, Μάρσαλ, Γκίντενς 5.5.14, http://metarithmisi.gr/%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B7-%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B1-%CE%B4%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CF%80%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CE%BC%CE%B1%CF%81/). Αντίστοιχη διάταξη μελετά και ο νεαρός Μαρξ, ως συντάκτης και στη συνέχεια αρχισυντάκτης της «Εφημερίδας του Ρήνου», στην «ανθρωπογεωγραφία» των βουλευτών-εκπροσώπων διαφόρων κατεστημένων και κοινωνικών τάξεων,  στην τοπική δίαιτα του κρατιδίου της Ρηνανίας Βεστφαλίας.

Οι έννοιες «Δεξιά και Αριστερά» θα χάσουν τη σημασία τους όταν θα έχει πλέον περάσει οριστικά στο παρελθόν η πάλη των κοινωνικών τάξεων και συμφερόντων, η συνακόλουθη σύγκρουση προοπτικών και η πολιτική ως έκφραση των παραπάνω. Στους κλασικούς, η προβληματική αυτή συνδέεται ευθέως με την απονέκρωση της πολιτικής και του κράτους. Κάθε αντίθετος ισχυρισμός είναι ανόητος ή/και εξυπηρετεί σκοπιμότητες συγκάλυψης και διαιώνισης των παραπάνω. Στην κρίση οι έννοιες αυτές επαναπροσδιορίζονται ποικιλοτρόπως, μιας και αποκαλύπτεται ότι πάλαι ποτέ ριζοσπαστικά ή και επαναστατικά μορφώματα και πρόσωπα, μεταλλάσσονται βαθμηδόν επί «δεξιά» ενσωματούμενα, μέχρι την πλήρη ένταξή τους στην καθεστηκυία τάξη πραγμάτων. Και αυτό δεν συνιστά απλώς εκτέλεση «κατασκευαστικού σεναρίου» συνωμοσιολογικού χαρακτήρα, αλλά επέρχεται ως αποτέλεσμα περίπλοκων ιστορικών διεργασιών. Επί παραδείγματι, το κόμμα που ίδρυσαν ουσιαστικά οι θεμελιωτές της κομμουνιστικής θεωρίας, Κ.Μαρξ και Φ.Ένγκελς, είναι σήμερα το νυν συγκυβερνόν στη Γερμανία SPD, ενώ στελέχη ενός μορφώματος που απαρτίστηκε αφετηριακά από δυνάμεις ευρωκομμουνιστικής, τριτοδιεθνιστικής κ.ο.κ. προέλευσης (ο ΣΥΡΙΖΑ) έγιναν κορμός μιας διακυβέρνησης αποικίας χρέους...

Η προβληματική αυτή κλιμακώνεται από το νεανικό έργο των Μαρξ και Ένγκελς, μέχρι να βρει την παραπάνω εννοιολογική θεμελίωση, με τα δύο κριτήρια που προαναφέραμε. Από τις απαρχές της ιδεολογικοπολιτικής τους αναζήτησης, οι θεμελιωτές της επαναστατικής θεωρίας βρέθηκαν αντιμέτωποι με το δίπολο συντήρηση (έως και αντίδραση)-πρόοδος, δεξιά-αριστερά. Και δεν τήρησαν ουδέτερη στάση. Μήπως όμως έχουμε εδώ απλώς μια περιφραστική εννοιολόγηση, χωρίς την αντίστοιχη ορολογία; Όταν οι φιλοσοφικές και πολιτικές διαμάχες οδήγησαν σε σχίσμα τους μαθητές και επίγονους του Γκ. Φ. Χέγκελ («Νεαρούς Εγελιανούς») βγήκε στο προσκήνιο η σύγκρουση μεταξύ δεξιάς και αριστερής πτέρυγας. Οι Μαρξ και Ένγκελς, στις αρχές της δεκαετίας 1840-1850, προσχώρησαν κριτικά αλλά θαρρετά στην αριστερή πτέρυγα των Νεαρών Εγελιανών με τον πλέον αντικαθεστωτικό προσανατολισμό, για να άρουν την προσέγγισή τους σε ανώτερο επίπεδο. Μας λέει π.χ. ο Ένγκελς εξηγώντας αυτή την επιλογή τους: «[...] το χεγκελιανό θεωρητικό οικοδόμημα διέθετε άπλετο χώρο για την ανάπτυξη των πιο διαφορετικών πρακτικών [...]. Στα τέλη της δεκαετίας του τριάντα, το εσωτερικό σχίσμα της σχολής γινόταν όλο και πιο φανερό. Η αριστερή πτέρυγα, οι επονομαζόμενοι Νέοι Χεγκελιανοί, παλεύοντας με τους πιετιστές[1] και τους αντιδραστικούς φεουδάρχες, εγκατέλειπαν σιγά σιγά την εκλεπτυσμένη φιλοσοφική επιφυλακτικότητα απέναντι στα φλέγοντα καθημερινά ζητήματα [...]. Ο αγώνας [...] προσανατολίστηκε άμεσα στην καταστροφή της παραδοσιακής θρησκείας και του συγκεκριμένου πολιτικού καθεστώτος» (Κ. Μαρξ. Θέσεις για τον Φόυερμπαχ. Φ. Ένγκελς. Ο Λ. Φόυερμπαχ και το τέλος της κλασικής γερμανικής φιλοσοφίας. Μετ. Γ. Μπλάνας. Εκδ. ΕΡΑΤΩ, Αθήνα 2004. Σελ. 162-163). 

Παρ' όλα αυτά, τι απεφάνθη ο καθ' ημάς «θεωρητικός» κατασκευαστής της συνωμοσιολογικής «θεωρίας» περί «επινόησης & κατασκευής» του διπόλου δεξιά-αριστερά; Μα φυσικά, ότι ο ίδιος -εκτός όλων των λοιπών ιδιοτήτων του- είναι μεταξύ των ελαχίστων, αν όχι και ο μοναδικός «που πιστεύει στ' αλήθεια στις καλύτερες παρακαταθήκες και στις ιστορικές προσδοκίες που γέννησε το πάλαι ποτέ κομμουνιστικό, σοσιαλιστικό και εργατικό κίνημα [...]. Οι υπόλοιποι είναι στην καλύτερη περίπτωση παλαιοημερολογίτες που αρνούνται να αντιληφθούν ότι τους έχει ξεβράσει ο καιρός και η ιστορία και λειτουργούν μόνο σαν θλιβερά ερείπια μιας άλλης εποχής, υποχείρια των παθών τους, αντιμέτωποι με την δίκαιη καχυποψία και τον οίκτο του λαού. Χαρακτηριστικό αυτού του παλαιοημερολογιτισμού είναι η θεοποίηση της Αριστεράς, ή του Κόμματος, που πάντα αποτυπώνονται με αρχικό γράμμα κεφαλαίο - όπως στα θεολογικά γραπτά αποτυπώνονται τα θεία» (Δ. Καζάκης. Στο εξ' αποκαλύψεως πόνημα: «Τι είναι αριστερά;», 4.3.13). Στον αντίποδα της θεοποίησης της αριστεράς, έχουμε εδώ την δαιμονοποίηση όχι μόνο της έννοιας της αριστεράς, αλλά και της χρήσης του σχετικού όρου...

Δεδομένης και αυτής της εμβριθούς απόφανσης, μήπως όλα αυτά ήταν «νεανικές τρέλες» ενώ ο πιο ώριμος Μαρξ αποφεύγει τόσο την εννοιολόγηση, όσο και τους όρους «Δεξιά» και «Αριστερά»; Επ' ουδενί λόγω. Ενδεικτικά αναφέρω, ότι στη φλόγα των επαναστατικών γεγονότων του 1848, στο έργο του «Η αστική τάξη και η αντεπανάσταση», αναφέρεται στη «στενομυαλιά της Αριστεράς [με κεφαλαίο στο πρωτότυπο – Δ.Π.]», που απέτρεψε την εφαρμογή των προτάσεων Hansemman για την άρση των φοροαπαλλαγών και την επιβολή φόρου εισοδήματος στη γαιοκτησία της Πρωσίας, με τη δικαιολογία: «Θα έπρεπε τάχα η Αριστερά να ανοίξει για την κυβέρνηση της «ενισχυμένης κρατικής εξουσίας» νέες δημοσιονομικές πηγές πριν από την κατάρτιση και την ορκωμοσία του Συντάγματος;» (Κ. Μαρξ. Κείμενα από τη δεκαετία του 1840. Μετ. Θ. Γκιούρα. Κ.Ψ.Μ., Αθήνα 2014, σελ. 531). Συνεχίζοντας την ανάλυση των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων στην επανάσταση (από έργα όπως «Οι ταξικοί αγώνες στη Γαλλία» και «Η δεκάτη ογδόη Μπρυμέρ του Δουδοβίκου Βοναπάρτη»), σε επιστολή του στον Ferdinand Freiligrath (Παρίσι 31.7.1849)   αναφέρει «Η Δεξιά διχάζεται στους καθαρούς Φιλιππιστές, στους Νομιμόφρονες, οι οποίοι ψηφίζουν μαζί με τους Φιλιππιστές, και στους καθαρούς Νομιμόφρονες, οι οποίοι τις τελευταίες ημέρες ψήφιζαν μαζί με την Αριστερά [και πάλι με κεφαλαίο στο πρωτότυπο – Δ.Π.]» (Κ. Μαρξ. Κείμενα από τη δεκαετία του 1840..., σελ. 599). Παλαιοημερολογίτης λοιπόν και ο Μαρξ!... 

Ας μη μιλήσουμε πια για εκείνον τον Βλαντίμιρ Ιλίτς Ουλιάνοφ (Λένιν)... Μια μικρή αναζήτηση στο ευρετήριο πραγμάτων των έργων του, δείχνει ότι χρησιμοποιεί σε πλείστα όσα σημεία, σε ποικίλα συγκείμενα, τόσο την ως άνω εννοιολόγηση, όσο και την αντίστοιχη ορολογία περί δεξιάς-αριστεράς: «Αριστερό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα», «η τακτική του αριστερού συνασπισμού των μπολσεβίκων», «Αριστεροί Ναρόντνικοι (λαϊκιστές)», «Αριστεροί Εσέροι», «οι Αριστεροί στην Β' Διεθνή», «η συσπείρωση των Αριστερών κατά τον Ιμπεριαλιστικό Πόλεμο 1914-1918», «οι Αριστεροί και ο αγώνας τους κατά του οπορτουνισμού στο διεθνές εργατικό κίνημα»,  «Αριστεροί Εγελιανοί», «οι Αριστεροί Κομμουνιστές», «Αριστερός οπορτουνισμός», «Δεξιός οπορτουνισμός», κ.ο.κ. Μάλιστα! Οι Μαρξ, Ένγκελς και Λένιν μιλούν και γράφουν περί δεξιάς και αριστεράς. Δεν χωρά αμφιβολία: κατά τον εξ αποκαλύψεως λόγο του «φυσικου ηγέτη» (ο οποίος συν τοις άλλοις προβάλλει και αξιώσεις δεινού μαρξολόγου), οι τρεις θεμελιωτές της επαναστατικής θεωρίας, είναι τόσο «παλαιοημερολογίτες που αρνούνται να αντιληφθούν ότι τους έχει ξεβράσει ο καιρός και η ιστορία και λειτουργούν μόνο σαν θλιβερά ερείπια μιας άλλης εποχής, υποχείρια των παθών τους, αντιμέτωποι με την δίκαιη καχυποψία και τον οίκτο του λαού». Πολλώ μάλλον ο Λένιν, που τόλμησε και συνέγραψε ολόκληρο έργο: «Αριστερισμός παιδική αρρώστια του κομμουνισμού» (τον Απρίλιο του 1920, εν όψει του 2ου Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς).

Επομένως, το δίπολο δεξιά-αριστερά, δεν μπορεί να συνιστά αυθαίρετη «επινόηση-κατασκευή» συνωμοσιολογικού τύπου. Είναι μια πραγματικότητα του γίγνεσθαι των ταξικών, κοινωνικών και ιδεολογικοπολιτικών αγώνων, που εγγράφεται στον πυρήνα της επαναστατικής θεωρίας και πράξης. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρχει μια μεταφυσική και ανιστορική αντιμετώπιση π.χ. του ίδιου του όρου «Αριστερά», σαν να είναι ιερή αγελάδα, ή μυστικιστική ιδιότητα άπαξ και δια παντός αυτοπροσδιορισμού ατόμων, ομάδων, παρατάξεων και κομμάτων, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που «αριστεροί» απατεώνες έχουν αναλάβει εργολαβικά την εφαρμογή πολιτικών γενοκτονίας κατά του λαού μας, στην υπηρεσία του καθεστώτος αποικίας χρέους. Αλλού έχω αναφερθεί διεξοδικότερα στο πρόβλημα, σε συνάρτηση με το βαθμό ωρίμανσης και συγκρότησης του κοινωνικού και πολιτικού υποκειμένου (Βλ. Πατέλη Δ. Νέο στάδιο, αλλαγές στη σύνθεση της εργατικής τάξης και «κρίση πολιτικής εκπροσώπησης». Εισήγηση στο Συνέδριο του Μαρξιστικού Χώρου Μελέτης και Έρευνας: «Ταξική διάρθρωση της ελληνικής κοινωνίας - ταξική συνείδηση και πολιτική διαπάλη». 21, 22 & 23.11.2014.).

  Ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης και πολέμου, είναι απαραίτητος «ο επαναστατικός δρόμος που ανοίγει ο ίδιος ο λαός, που αναβαθμίζει και συντονίζει τον αγώνα, φτιάχνοντας το δικό του Μέτωπο μάχης, τη δική του κοινωνική και πολιτική συμμαχία, για τη ζωή του, για το μέλλον των επόμενων γενεών. Ο αγώνας αυτός συγκροτείται μετωπικά βάσει ενός εναλλακτικού προγράμματος κομβικών στόχων αποτροπής της καταστροφής, που θα συσπειρώσει την πλειοψηφία του λαού για να αποτινάξει το ζυγό του Ευρώ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Δ.Ν.Τ., να κατακτήσει διαγραφή του χρέους, των μνημονίων και των δανειακών συμβάσεων, λαϊκή κυριαρχία, εθνικό έλεγχο με σχεδιασμό βάσει των λαϊκών αναγκών στη νομισματική και οικονομική πολιτική, εθνικοποίηση των τραπεζών και των τομέων στρατηγικής σημασίας, αναδιανομή του εισοδήματος υπέρ των εργαζόμενων και ριζικό εκδημοκρατισμό όλης της κοινωνίας [...]. Στις μέρες μας είναι επιτακτική ανάγκη η αναβάθμιση της μετωπικής συγκρότησης του αγώνα με καταλυτική συμβολή εκείνων των κομμουνιστικών δυνάμεων, που συνδέουν με συνέπεια και συνέχεια κάθε βήμα με την ανάγκη κλιμάκωσης του αγώνα, με τη σοσιαλιστική προοπτική, που αντιλαμβάνονται τα καθήκοντα της εποχής και της συγκυρίας, ανταποκρινόμενες με σεμνότητα, ανιδιοτέλεια και αυταπάρνηση σε αυτά. Ωστόσο, οι δυνάμεις αυτές θα αυτοακυρώνονταν εάν έθεταν ως προαπαιτούμενο για τη σύμπηξη του Μετώπου και την προώθηση των διεκδικήσεών του την κομμουνιστική προοπτική, εάν μετέτρεπαν την τελευταία σε κραυγαλέα προμετωπίδα αριστερής, αντικαπιταλιστικής, σοσιαλιστικής, κομμουνιστικής κ.ο.κ. «καθαρότητας». Η κλιμάκωση του μετωπικού αγώνα με τη σειρά της, είναι αυτή που θα συμβάλλει οργανικά στην ωρίμανση των όρων για τον αντίστοιχο της εποχής κομμουνιστικό φορέα» (Συλλογικότητα αγώνα για την ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ της ανθρωπότητας. Ιδρυτική διακήρυξη. 9.2.2014, http://epanastatikienopoiisi.blogspot.gr/2014/02/blog-post_7734.html ). 

Το αναγκαίο για την εποχή και τη συγκυρία μέτωπο, για να έχει προοπτική, είναι απαραίτητο να συνδυάζει την πάλη για λαϊκή κυριαρχία σε χώρες που (λόγω της ανισομερούς ανάπτυξης) συνιστούν «ασθενή κρίκο» του παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού συστήματος με τον συνεπή ταξικό διεθνιστικό αγώνα, με την προοπτική του σοσιαλισμού.

Ως εκ τούτου, το μέτωπο αυτό, στο λόγο που αρθρώνει και στην πολιτική πρακτική του, «οφείλει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη την εθνική ταπείνωση που βιώνουν οι λαοί-πειραματόζωα των ασθενών κρίκων με την κλιμακούμενη ιδιότυπη νεοαποικιοποίηση. Υπό αυτούς τους όρους, εκ των πραγμάτων, ο παγκόσμιος ταξικός αγώνας περιπλέκεται με το εθνικό ζήτημα. Η διεκδίκηση λαϊκής κυριαρχίας, εισάγει στο κίνημα και εθνικοαπελευθερωτικά χαρακτηριστικά, σε βαθμό ανάλογο της αδίστακτης υποτέλειας της ντόπιας αστικής τάξης στον άξονα του καθεστώτος διακρατικομονοπωλιακής επιβολής. Έτσι, η άρχουσα τάξη, στην ιδεολογία και στην πολιτική που ασκεί, ωθείται να επιλέγει μεταξύ μορφών επιθετικού κοσμοπολιτισμού (ευρωκεντρισμού κ.ο.κ.), αστικού και μικροαστικού εθνικισμού (ιδιαίτερα στο βαθμό που καταστρέφεται μαζικά και περιθωριοποιείται η μικροαστική τάξη), μεγαλοκρατικού σοβινισμού των πλέον ισχυρών κεφαλαιοκρατικών χωρών, φυλετισμού-ρατσισμού (όπως στο ιδεολόγημα των PIIGS) και φασισμού-νεοφασισμού. Κατά τα φαινόμενα, στο βαθμό που θα ενισχύονται τα αντεπαναστατικά χαρακτηριστικά της διεθνούς και ντόπιας αστικής τάξης με την κλιμάκωση της ωμής βίας και των εμπόλεμων μορφών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, επίκειται επέκταση και εδραίωση ζοφερών εκδοχών ιδεολογίας και πράξης φασιστικού χαρακτήρα από τα επάνω και από τα κάτω. Δεν αποκλείονται εκδοχές τερατωδών μορφών επιθετικού κοσμοπολιτισμού και σοβινισμού, τύπου «ευρωπαϊκού (Ε.Ε.) φασισμού» ή/και φασισμού του πυρήνα της Ευρωζώνης ή/και της Ε.Ε. έναντι της περιφέρειας είτε/και άλλων ολοκληρώσεων και πόλων-συνασπισμών. Εδώ γίνεται καταφανής η εγκληματική ευθύνη ορισμένου τύπου εκφυλιστικής αριστεράς, που συνέβαλλε μακροχρόνια στην υποκατάσταση του επαναστατικού προλεταριακού διεθνισμού με τον ευρωκεντρικό κοσμοπολιτισμό, δηλαδή, με την ιδεολογία του πλέον επιθετικού κεφαλαίου της Ε.Ε. Εξ’ ίσου εγκληματική και συμπληρωματική προς την ευρωλάγνο κοσμοπολίτικη διολίσθηση, είναι και εκείνη η «υπεραριστερή» δήθεν διεθνιστική εκδοχή ιδεολογημάτων και νοοτροπιών, που σπεύδει ανιστορικά, αντιδιαλεκτικά και αντιεπιστημονικά να ταυτίζει κάθε αναφορά στο εθνικό ζήτημα και στην πατρίδα με τον αστικό εθνικισμό και με το φασισμό, παρέχοντας πολύτιμη υπηρεσία στον τελευταίο.

Σε αυτές τις συνθήκες παγκόσμιας ταξικής πάλης στη βάση της εντεινόμενης ανισομέρειας, δεν μπορεί το επαναστατικό κίνημα να αφήνει το εθνικό ζήτημα και τα πατριωτικά αισθήματα του λαού βορά στη φασιστική κτηνωδία. Τουναντίον, οφείλει σε όλα τα μέτωπα και επίπεδα, να συμβάλλει στην επαναστατική διαπαιδαγώγηση των εργαζομένων, προσδίδοντας στις υγιείς πατριωτικές διαθέσεις σαφή αντιιμπεριαλιστικό προσανατολισμό, και στον κλιμακούμενο εθνικοαπελευθερωτικό και αντιαποικιοκρατικό αγώνα, όλο και πιο συνεπή ταξικά και διεθνιστικά χαρακτηριστικά, πείθοντάς τους πως «Θέλουμε ελεύθερη εμείς πατρίδα και πανανθρώπινη τη λευτεριά!»» (Τι είναι και τι επιδιώκει η Συλλογικότητα αγώνα για την ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ 9.2.14, http://epanastatikienopoiisi.blogspot.gr/2014/02/blog-post_9.html ).

Άρα, λύση στο πρόβλημα της εποχής και της συγκυρίας δεν είναι (ούτε και μπορεί να είναι) μια μικρογραφία ή/και υποκατάστατο του μετώπου, ένα κακέκτυπο που επικαλείται στα λόγια την επική παράδοση του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, ενώ στην πράξη δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ένα αρχηγικό κομματίδιο της πλέον παλαιοκομματικής κοπής, με αυλή, αυλικούς, αυταρχική δομή, ανεξέλεγκτα κέντρα λήψης αποφάσεων, χειραγωγήσεις και τυχοδιωκτικούς καιροσκοπισμούς. Από τον Απρίλιο του 2012 προειδοποιούσα για μορφώματα τύπου ΕΠΑΜ: «Το ίδιο το ΕΠΑΜ δεν φέρεται πλέον και δεν εκλαμβάνεται ως ενιαίο και παλλαϊκό μέτωπο, αλλά ως παλαιάς κοπής αρχηγικό κομματίδιο, ως μία απ' τα ίδια, ως γκρουπούσκουλο ακροδεξιάς αναφοράς... Οι ακροδεξιές γέφυρες, μπορεί να αποβούν ακόμα πιο επικίνδυνες σε συνθήκες ανόδου του ακραιφνούς νεοφασισμού. Η υιοθέτηση των ιδεολογημάτων της αποϊδεολογικοποίησης, σε συνδυασμό με την αντιαριστερή και αντικομουνιστική ρητορική ρίχνει νερό στο μύλο του ανερχόμενου φασισμού. Η ιστορία των μετωπικών κινημάτων σε κρισιακές και εμπόλεμες συγκυρίες, δείχνει ότι αυτά δεν μεγαλούργησαν ως αυτοαναφορικά μέτωπα σχημάτων της αριστεράς, αλλά ως παλλαϊκά κινήματα άμεσης σωτηρίας του λαού με προοπτική που συνδύαζε διαλεκτικά τα προβλήματα λαϊκής κυριαρχίας με αυτά της ταξικής πάλης και της κοινωνικοπολιτικής χειραφέτησης, το δημοκρατικό πατριωτισμό με το διεθνισμό. Ωστόσο, ουδέποτε ευδοκίμησε τέτοιο μέτωπο χωρίς τον κόσμο (όχι απαραίτητα τις ηγεσίες) της αριστεράς και εναντίον του κόσμου της αριστεράς (με αναγκαίο επαναπροσδιορισμό της έννοιας της τελευταίας). Τα μόνα «μέτωπα» που ευδοκίμησαν χωρίς τον κόσμο της αριστεράς και εναντίον του κόσμου της αριστεράς, ήταν όσα μετεξελίχθηκαν σε φασιστικά...» (Δ. Πατέλης. Ότι απέμεινε από την εκφυλιστική μετάλλαξη του ΕΠΑΜ θέτει εκ των πραγμάτων εαυτόν εκτός της νομοτελούς προοπτικής του μετώπου. 22/04/2012 http://www.ilhs.tuc.gr/gr/dim_22042012.htm ).

Στο πρόσφατο κείμενο της Π.Γ. του ΕΠΑΜ «Επικαιροποίηση Πολιτικού Σχεδιασμού» γίνεται σαφές το χουντικό-φασιστικό στίγμα στο οποίο σαφώς διολισθαίνει η ηγεσία του μορφώματος «οφείλουμε να μιλάμε με λόγο πατριωτικό, με πολιτικό λόγο ήπιο, ενωτικό και με αναφορές στην πατρίδα, τη θρησκεία και την οικογένεια». (Βλ. http://www.epamhellas.gr/2016/01/29/%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D-%CF%83%CF%87%CE%B5%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CF%89%CE%BD/ ).

Βάσει των παραπάνω, είναι εμφανές το πόσο ανεδαφικά είναι τα ρητορικά ερωτήματα που μου απευθύνει ο κ. Φιτσάλος: «Πού και με ποιόν τρόπο το ΕΑΜ διαχώριζε το λαό σε δεξιά και αριστερά; Πόσο «φασίστες» ήταν γι αυτόν, εκείνοι που το ‘42 προέβαλαν ως πατριωτικό καθήκον τη λαϊκή ενότητα ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση του αγώνα για μια ελεύθερη και ανεξάρτητη πατρίδα;».

Επικαλούνται κάποιοι από νυν ΕΠΑΜ τον ιστορικό λόγο του Άρη Βελουχιώτη στη Λαμία 22 Οκτώβρη 1944 «ΠΟΙΟΙ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ» (https://www.marxists.org/…/archi…/velouhiotis/1944/10/22.htm), για να δικαιολογήσουν την ερωτοτροπία τους με την ακροδεξιά αν όχι την φασίζουσα καμπή τους. Ο λόγος αυτός είναι ένα εξαιρετικά διδακτικό ιστορικό κείμενο για όσους ξέρουν στοιχειωδώς ανάγνωση. Ανασκευάζει όλες τις βασικές θέσεις της αστικής προπαγάνδας κατά του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Ανιχνεύει ιστορική συνέχεια στον επαναστατικό εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, σχέση 1821-1940 -αυτό είναι το νόημα της επίκλησης της «αθάνατης ελληνικής φυλής» σε κοινό ανθρώπων αγράμματων ή με μερικές τάξεις δημοτικού-, ανασκευάζει την προπαγάνδα περί «ανθελλήνων» κομμουνιστών, ξεσκεπάζει τη βρωμιά-προδοσία μοναρχικών-ακροδεξιών-καθεστώτος Ι. Μεταξά, δείχνει το δρόμο του ξεσηκωμού, το ρόλο του αντάρτικού στη σωτηρία του λαού με πρωτοπόρους τους κομμουνιστές, ανασκευάζει την τρομοκρατία περί κομμουνιστών που θέλουν να γδάρουν παπάδες και να καταργήσουν τη θρησκεία, κ.ο.κ. Λέει ο δικός μας ο Άρης μεταξύ άλλων: «Μας κατηγορούν ότι είμαστε όλοι κομμουνιστές και ισχυρίζονται, ότι το ΕΑΜ. και ο ΕΛΑΣ είναι σκεπασμένες κομμουνιστικές οργανώσεις. Μα αυτή η κατηγορία μπορεί ν' αποτελέσει ντροπή ή έπαινο;». Ο Άρης δεν αλαλάζει υστερικά «δεν υπάρχει δεξιά, δεν υπάρχει αριστερά». Τουναντίον, θεωρεί έπαινο τον πρωτοπόρο ρόλο των κομμουνιστών στο κίνημα, στο μέτωπο. Τι λέει η δική σας ηγεσία κύριοι του νυν ΕΠΑΜ; Αναρωτηθείτε λοιπόν σοβαρά, λογικά και νηφάλια: τι σχέση έχει ο λόγος του Άρη και του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ με τη «νέα» γραμμή του κειμένου της Π.Γ. του ΕΠΑΜ «Επικαιροποίηση Πολιτικού Σχεδιασμού», και τη νεκρανάσταση του «ΠΑΤΡΙΣ-ΘΡΗΣΚΕΙΑ-ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ» της αλήστου μνήμης χούντας των ταγματασφαλιτών συνταγματαρχών, πρακτόρων της CIA; Ή με τη χούντα ή με τον Άρη! Διαλέξτε στρατόπεδο. 

Ρωτά ο κ. Φιτσάλος: «Πού και πότε οι φασίστες έλεγαν πως η δεξιά και η αριστερά δεν αφορούν το λαό ή ότι «δεν υπάρχουν»;». Απαντώ: παντού και πάντα οι φασίστες, όπου και όποτε ερχόταν η ώρα τους για το καθεστώς (στην κρίση και στον πόλεμο) έλεγαν και λένε για να συγκαλύψουν τον μαχόμενο αστισμό-αντικομμουνισμό τους, ότι «όλοι είναι πουλημένοι, λαμόγια και εκφυλισμένοι», όλοι οι εκπρόσωποι του «παλιού πολιτικού συστήματος», «δεξιά και αριστερά». Αυτοπροβάλλονται ως σωτήρες «αντισυστημικοί», δηλ. πέραν του διπόλου δεξιά-αριστερά... Συχνά αυτοαποκαλούνται «Τρίτη Δύναμη». Όπως αναφέρει και ο Μπ. Μπρέχτ  «ο φασισμός είναι μια καινούργια, τρίτη δύναμη που στέκεται δίπλα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό (και πάνω απ' αυτούς)· όχι μονάχα το σοσιαλιστικό κίνημα, αλλά κι ο καπιταλισμός θα µπορούσε, και µετά τη γένεση του κινήµατος αυτού να συνεχίσει να υπάρχει και χωρίς το φασισµό. Η παραπάνω άποψη είναι βέβαια φασιστική (υπογράμμιση – Δ.Π.), αποτελεί υποχώρηση µπροστά στο φασισµό. Ο φασισµός είναι µια ιστορική φάση όπου µπήκε τώρα ο καπιταλισµός, κι έτσι είναι κάτι το καινούργιο και παλιό µαζί. Ο καπιταλισµός στις φασιστικές χώρες υπάρχει πια µονάχα σαν φασισµός κι ο φασισμός δεν μπορεί να πολεμηθεί παρά σαν καπιταλισμός στην πιο ωμή και καταπιεστική του μορφή, σαν ο πιο θρασύς κι ο πιο δόλιος καπιταλισμός. Πώς λοιπόν τώρα να πει κάποιος αντίπαλος του φασισµού την αλήθεια για το φασισµό όταν δε θέλει να πει τίποτα για τον καπιταλισµό, που τον προκαλεί; Πως να 'χει η αλήθεια αυτή πραχτική σηµασία;» (Μπέρτολτ Μπρεχτ. Πέντε δυσκολίες για να γράψει κανείς την αλήθεια. http://www.o-klooun.com/anadimosiefseis/pente-dyskolies-gia-na-grapsei-kaneis-tin-alitheia ). Ως «τρίτη δύναμη», πέραν του διπόλου δεξιά-αριστερά, καπιταλισμός-σοσιαλισμός καλούσε στις προκηρύξεις του ο ταγματασφαλίτης αποστάτης στρατηγός Βλάσοφ τους σοβιετικούς να προσχωρήσουν στη Βέρμαχτ (βλ. την προκήρυξη από 10.11.1942 https://reibert.info/threads/pervaja-listovka-vlasova.407512/ )... Έχει ιστορία αυτή η παράδοση. Μετά την επανάσταση του 1917, μεταξύ των αντισοβιετικών ηττημένων τσαρικών δυνάμεων της Λευκής Φρουράς, στη Γιουγκοσλαβία και αλλού, δημιουργούνται εθνικιστικές αντικομμουνιστικές οργανώσεις που συγκλίνουν τελικά σε μία:  Λαϊκή-Εργασιακή Ένωση (Народно-Трудовой Союз – НТС) ή «τρίτη δύναμη» πέραν του διπόλου δεξιά-αριστερά (βλ. Александр Казанцев ТРЕТЬЯ СИЛА РОССИЯ МЕЖДУ НАЦИЗМОМ И КОММУНИЗМОМ. http://coollib.com/b/179990/read#t1 ). Αυτή, με την άνοδο του φασισμού στο μεσοπόλεμο, βλέπει το Χίτλερ και τους ναζί ως απελευθερωτές από το μπολσεβικισμό και τίθεται ολοκληρωτικά στην υπηρεσία τους. Ο Βλάσοφ Αντρέι Αντρέγιεβιτς (1901-1946), ήταν ένας σοβιετικός στρατηγός, που τέθηκε επικεφαλής αυτής της «τρίτης δύναμης» και έγινε συνεργάτης των ναζί κατακτητών στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι οποίοι τον έχρισαν Διοικητή του «ρωσικού απελευθερωτικού στρατού» στο πλευρό της Βέρμαχτ.

Έχουν λοιπόν τραγική ιστορική ευθύνη όσοι εκούσια ή ακούσια αναπαράγουν τη ρητορική περί δήθεν κινήματος και μετώπου πέραν του διπόλου δεξιά-αριστερά. Όταν μάλιστα κάποιοι επικεντρώνουν τα πυρά τους εναντίον κάθε αριστεράς ενώ κτίζουν την «αντισυστημική» εικόνα και προπαγάνδα τους παρουσιάζοντας την ίδια την αντίθεση δεξιά-αριστερά ως στημένη «επινόηση» & «κατασκευή», δεν κινούνται μόνο στα θολά νερά, αλλά συμπράττουν στη σύμπηξη του βορβορώδους βάλτου που εκτρέφει την εδραίωση και διάδοση του αληθινού φασισμού. Χαρακτηριστικό είναι το εξής περιστατικό που περιέγραφαν άνθρωποι από Θεσσαλονίκη το 2012. Την περίοδο που κάποιοι φωστήρες της ηγεσίας του ΕΠΑΜ, παρά τις προειδοποιήσεις μας για τον απροκάλυπτα φασιστικό συνειρμό, λάνσαραν ανά την επικράτεια τη μόδα των «λαμπαδηφοριών» με πυρσούς, στις Δυτικές συνοικίες της πόλης, συμπορεύτηκαν με το πυρσοφόρο ΕΠΑΜ και χρυσαυγήτες, ανακράζοντας το κλασικό: «Δεν υπάρχει δεξιά – δεν υπάρχει αριστερά, μόνο κόκκαλα (αίματα) Ελλήνων ιερά»! Τυχαίο; Κάθε άλλο. Λογικό!

Άλλο περιστατικό: το πρώην μέλος της προσωρινής Οργανωτικής Επιτροπής, μέλος στη συνέχεια της Πολιτικής Γραμματείας του ΕΠΑΜ και εξ' απορρήτων της αυλής, Γιώργος Παναγιωτόπουλος, δημοσιεύει στο ιστολόγιό του χυδαίο κείμενο με άθλια και εμετική ναζιστική «ιστορική προβληματική» περί «εβραιομπολσεβικισμού»! (Η Ίσις χωρίς στρινγκάκι. Το κωλομπαρεμένο παραμύθι της αριστερής γεωγραφίας. http://axinosp.blogspot.gr/2012/06/blog-post_5381.html);

Όταν κάποιος με την προπαγάνδα του σε συνθήκες κρίσης και κοινωνικού πολέμου απομονώνει το στοιχείο της ξένης κατοχής-επιβολής από την ταξική του (εθνική, διεθνική και παγκόσμια) διάσταση (δηλ. από την κοινωνικοοικονομική βάση της αντιπαράθεσης δεξιάς-αριστεράς), φυσικό επακόλουθο είναι να συμβάλλει στην τόνωση στοιχείων εθνικής περιχαράκωσης, ανοίγοντας το δρόμο για πάσης φύσεως εθνικισμούς, σωβινισμούς, ξενοφοβίες, κυνήγι «λαθρο-»μεταναστών & προσφύγων κ.ο.κ. Δεν υπάρχει ιδεολογικοπολιτικώς ουδέτερη, γενικώς και αορίστως ισχύουσα «λαϊκή ενότητα». Ιδιαίτερα αν αυτή η «λαϊκή ενότητα» δηλητηριάζεται συστηματικά με λανθάνοντα ή απροκάλυπτο αντικομμουνισμό και εξορκισμούς κατά της αριστεράς, οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια σε φασίζουσα ή/και φασιστική ρότα. Υπενθυμίζω ότι όλα τα φασιστικά κινήματα του μεσοπολέμου, κινούνταν σε τέτοια «μετωπική» κατεύθυνση, ενώ για δημαγωγικούς-χειραγωγικούς λόγους περιελάμβαναν στη ρητορική τους και φιλολαϊκά, «αντικαπιταλιστικά», ακόμα και σοσιαλιστικά συνθήματα, ψαρεύοντας σκόπιμα στα θολά νερά της κρίσης που τα ίδια θόλωναν περαιτέρω συνειδητά για την επιβολή του καθεστώτος τους. Το ίδιο το ναζιστικό κόμμα Γερμανίας ονομαζόταν NSDAP, «Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα των Γερμανών Εργατών»!      

Ο κ. Δ. Φιτσάλος μου προσάπτει επιπλέον: «Ο κ. Πατέλης κατηγορεί το ΕΠΑΜ ως «εθνικιστικό» επειδή επιτάσσει την λαϊκή ενότητα πάνω και πέρα από ιδεολογικές γραμμές.[...]. Αλήθεια αυτό δεν το γνώριζε όταν προσέγγισε το ΕΠΑΜ και εντάχθηκε το ’11; Δεν είχε διαβάσει στην ιδρυτική του διακήρυξη πως «φιλοδοξία του ΕΠΑΜ είναι να συμβάλει καθοριστικά στην ενότητα του λαού πέρα και πάνω από κομματικές, ιδεολογικές και άλλες διαχωριστικές γραμμές. (…)Το ΕΠΑΜ από την ίδια την φύση του είναι μια μεταβατική κοινωνικοπολιτική συμμαχία από ευρύτατες λαϊκές δυνάμεις με κύρια επιδίωξη την επίτευξη των βασικών στόχων και αιτημάτων του. Στις γραμμές του δεν υπάρχουν διαχωρισμοί κομματικής ή ιδεολογικής καταγωγής των μελών του, ούτε αναγνωρίζει εντός του οργανωμένες συνιστώσες και συντεταγμένες. Απηχεί την ενότητα που πρέπει να οικοδομηθεί μέσα στις τάξεις του ίδιου του λαού απέναντι στον κοινό εχθρό.»; Αν τα γνώριζε αυτά και επομένως διαφωνούσε, τότε τι δουλειά είχε σε ένα λαϊκό πατριωτικό μέτωπο; Τι πραγματικά επεδίωκε;».

Τα πράγματα δεν είναι μαύρα ή άσπρα, ή τουλάχιστον, δεν προβάλλουν έτσι απ' την αρχή. Κατ' αρχήν, η επιδίωξη της  λαϊκής ενότητας πάνω και πέρα από ιδεολογικές γραμμές (εξαιρουμένων των φασιστικών θέσεων) σε συνθήκες κρίσης και πολέμου, δεν καθιστά ένα πολιτικό μόρφωμα εθνικιστικό. Πολλώ μάλλον δε, εάν αυτό το μόρφωμα διακηρύσσει ότι συνιστά τον προπομπό-πρόπλασμα του αναγκαίου στη συγκυρία μεγάλου Μετώπου. Περί αυτού γινόταν συζητήσεις και κατά την Ιδρυτική σύσκεψη (Αργυρούπολη, 16/7/2011) στο πρώτο μέρος της οποίας μπόρεσα να παρευρεθώ. Όπως πληροφορήθηκα εκ των υστέρων, κατά τη διάρκεια της απουσίας μου εξελέγην μέλος της προσωρινής «Πολιτικής Επιτροπής». Όσο ήμουν εκεί, δεν διάβασα απλώς το προσχέδιο της Ιδρυτικής Διακήρυξης που είχε συντάξει ο Δ. Καζάκης, αλλά εισηγήθηκα (γραπτά και προφορικά) σημαντικές προσθήκες και αλλαγές, συμβάλλοντας στην τελική μορφή της. Ειλικρινά, το προσχέδιο δεν μου φαινόταν ως η βέλτιστη απεύθυνση για τη συγκρότηση του μετώπου, όπως άλλωστε και πολλά πρόσωπα και καταστάσεις. Ωστόσο, ως κομμουνιστής που συνειδητοποιούσε την ανάγκη του μετώπου, θεωρούσα και θεωρώ υποχρέωσή μου να βρίσκομαι εκεί που το αυθόρμητο δείχνει μαζικά να προσανατολίζεται σε συνειδητές μετωπικές προσπάθειες, να συμβάλλω στο μέτρο των δυνατοτήτων μου στη βελτιστοποίηση κάθε θετικού εγχειρήματος. Στο προσχέδιο, π.χ. υπήρχαν πολλά (5) προτάγματα, όχι και τόσο σωστά ιεραρχημένα και αρκετή φλυαρία για αυτά. Είναι μια πραγματικότητα που αντιμετωπίσαμε και αντιμετωπίζουμε σε πολλά εγχειρήματα. Η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι σε συνθήκες κρίσης και πολέμου, ποτέ δεν συγκροτήθηκαν μαζικά μέτωπα μάχης με 5, 10, 15... στόχους-προτάγματα. Για το μέτωπο και τη μαζική του απεύθυνση, αρκούν 2, 3 το πολύ. Επίσης, στο προσχέδιο υπήρχαν κενά και ασάφειες ως προς το διεθνή-ταξικό χαρακτήρα της κρίσης, την ανάγκη μπολιάσματος του εθνικοαπελευθερωτικού-πατριωτικού στοιχείου με το ταξικό-διεθνιστικό, ως προς αρχές συγκρότησης και λειτουργίας κ.ο.κ. Ωστόσο, αντιλαμβανόμενος ότι είχαν ήδη δρομολογηθεί κάποιες θέσεις και διαδικασίες πριν τη δική μου εμπλοκή, πρότεινα διορθωτικές αλλαγές-προσθήκες. Οι αλλαγές που εισηγήθηκα και έγιναν δεκτές, αφορούσαν:

1.         Προσθήκη της 3ης παραγράφου που συνέγραψα επιτόπου «Όλα αυτά συμβαίνουν εν μέσω μιας μοναδικής ως προς το εύρος, το βάθος και τις καταστροφικές προεκτάσεις παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Μιας κρίσης, η οποία όταν μετατράπηκε σε κρίση χρέους έπληξε ως ασθενείς κρίκους του συστήματος την Ελλάδα και μια σειρά ακόμη χωρών της περιφέρειας της ΕΕ. Τα δεινά που υφίσταται ο λαός, η απώλεια της κυριαρχίας, η διάλυση και η καταστροφή, πηγάζουν από έναν διεθνή μηχανισμό εκμετάλλευσης με αιχμή του δόρατος ένα ολωσδιόλου παρασιτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο». Έκρινα αναγκαία αυτή την προσθήκη, για την κατάδειξη της διεθνούς & παγκόσμιας ταξικής διάστασης της κρίσης και της εκμετάλλευσης, της θέσης και του ρόλου της Ελλάδας και άλλων χωρών σε αυτήν, γεγονός που υπαγορεύει και το διεθνιστικό-ταξικό χαρακτήρα του αναγκαίου μετωπικού αγώνα.

2.         Πρότεινα και έγινε δεκτή απ' το σώμα αναδιάταξη-αλλαγή σειράς των αιτημάτων, λόγω της ιεραρχικής δομής-αλληλουχίας τους. Στο προσχέδιο ήταν: 1.  Πρέπει να ανατραπεί εδώ και τώρα ολόκληρο το οικοδόμημα των συμφωνιών, δεσμεύσεων, παρεμβάσεων και μέτρων που πάρθηκαν από την εποχή του πρώτου μνημονίου..., 2.  Η πρώτη πράξη εξιλέωσης της ελληνικής κοινωνίας από τα ανομήματα των κυβερνώντων της είναι να καθίσει στο εδώλιο το σύνολο των φυσικών και νομικών προσώπων..., 3.  Μη αναγνώριση του δημόσιου χρέους..., 4.  Αναθεώρηση των σχέσεών μας με την ΕΕ..., 5.  Ως έχει.

Με τη δική μου πρόταση, η σειρά στο τελικό κείμενο είχε ως εξής: 1. Μη αναγνώριση του δημόσιου χρέους..., 2. Πρέπει να ανατραπεί εδώ και τώρα ολόκληρο το οικοδόμημα των συμφωνιών, δεσμεύσεων, παρεμβάσεων και μέτρων..., 3. Αναθεώρηση των σχέσεών μας με την ΕΕ..., 4. Η πρώτη πράξη εξιλέωσης της ελληνικής κοινωνίας από τα ανομήματα των κυβερνώντων της είναι να καθίσει στο εδώλιο..., 5. Η διάσωση της χώρας δεν μπορεί να επιτευχθεί με τον λαό στον «γύψο» ούτε με οικουμενικές και υπερκομματικές κυβερνήσεις εκφασισμού της πολιτικής ζωής...

3.         Έγιναν δεκτές προσθήκες & επαναδιατυπώσεις μου επί της τελικής πρότασης του 5ου αιτήματος, που έχει ως εξής: «Μόνο έτσι θα μπορέσει ο λαός να γίνει αφεντικό στον τόπο του, να οικοδομήσει ένα σύστημα διακυβέρνησης που θα βασίζεται σε μια λαϊκή αντιπροσώπευση [με αιρετότητα από τα ανώτερα ως τα κατώτερα όργανα], δεσμευτική εντολή, διαρκή έλεγχο από τα κάτω, [υποχρεωτική λογοδοσία των αιρετών εντεταλμένων προς τους εκλογείς τους], ανακλητότητα [με κάθε αθέτηση εντολής], περιορισμένη θητεία, [θέσπιση της εκ περιτροπής εναλλαγής σε αξιώματα-λειτουργίες].» (σε άγκιστρα οι δικές μου αλλαγές-προσθήκες). Πρότεινα αυτές τις προσθήκες και επαναδιατυπώσεις, όχι μόνο ως διεκδικήσεις για τον εκδημοκρατισμό του όλου πολιτικού και πολιτειακού συστήματος, αλλά και υπό την ιδιότητα αρχών, οι οποίες θα έπρεπε να τηρούνται υποδειγματικά στη δομή και λειτουργία του ίδιου του εν τω γεννάσθαι μετώπου,  γνωρίζοντας ότι μόνον έτσι αυτό θα μπορούσε να έχει προοπτική...

4.         Προς αποφυγή εθνικιστικών παρεκτροπών, πρότεινα παράγραφο με σαφή αναφορά στη διεθνιστική διάσταση, στο διεθνιστικό καθήκον του μετωπικού αγώνα του ελληνικού λαού, που δεν υπήρχε στο προσχέδιο. Στο τελικό κείμενο (που ενσωματώνει και άλλες σχετικού περιεχομένου προτάσεις) υπάρχει η εξής διατύπωση: «Στη μάχη αυτή ο ελληνικός λαός δεν βρίσκεται μόνος του. Δίπλα του βρίσκονται και οι άλλοι λαοί των χωρών της νότιας ευρωζώνης, της ΕΕ και διεθνώς που πλήττονται από αντίστοιχες ληστρικές πολιτικές. Το καθήκον να ξεμπερδέψει με το καθεστώς της δουλοπαροικίας του χρέους πρώτα απ’ όλα στην χώρα του, ο ελληνικός λαός δεν το οφείλει μόνο στον εαυτό του, αλλά και σε όλους τους λαούς που βρίσκονται υπό τα δεσμά της ίδιας διεθνούς ληστοσυμμορίας. Κάθε δικό του απελευθερωτικό βήμα στην Ελλάδα, κάθε καίριο πλήγμα στο καθεστώς κατοχής, θα δώσει πνοή, δύναμη και αποφασιστικότητα σ’ όλους τους μαχόμενους λαούς. Η δική του εθνική και κοινωνική απελευθέρωση θα σηματοδοτήσει μια τέτοια γενικευμένη άνοιξη των λαών στην Ευρώπη, που κανενός είδους αντίδραση δεν θα μπορέσει να αναχαιτίσει».  

5.         Με προτάσεις πολλών συμμετεχόντων και δικές μου, προστέθηκε η τελευταία παράγραφος, που επίσης δεν υπήρχε στο προσχέδιο: «Το ΕΠΑΜ από την ίδια την φύση του είναι μια μεταβατική κοινωνικοπολιτική συμμαχία από ευρύτατες λαϊκές δυνάμεις με κύρια επιδίωξη την επίτευξη των βασικών στόχων και αιτημάτων του. Στις γραμμές του δεν υπάρχουν διαχωρισμοί κομματικής ή ιδεολογικής καταγωγής των μελών του, ούτε αναγνωρίζει εντός του οργανωμένες συνιστώσες και συντεταγμένες. Απηχεί την ενότητα που πρέπει να οικοδομηθεί μέσα στις τάξεις του ίδιου του λαού απέναντι στον κοινό εχθρό. Σαν συμμαχία είναι μεταβατική γιατί με την επίτευξη των κεντρικών στόχων και αιτημάτων του, το ΕΠΑΜ θα περάσει αναπότρεπτα στην ιστορία». Εδώ υπογραμμίζεται ο μεταβατικός και όχι πάγιος-παλαιοκομματικός χαρακτήρας του μετώπου, η αποφυγή κομματικών και ιδεολογικών καπελωμάτων και ο ενωτικός χαρακτήρας του εγχειρήματος.

Αφήνω στην κρίση του αναγνώστη το εάν και κατά πόσο η δράση της νυν ηγεσίας του ΕΠΑΜ τηρεί τις ως άνω αρχές.

Αναφέρω τα παραπάνω, για να καταστεί σαφές το τι επεδίωκα και επιδιώκω με συνέπεια. Επιπλέον, αφ' ενός μεν δεν ήμουν απλός αναγνώστης του εγγράφου και θεατής των διαδικασιών, αφ' ετέρου δε, εξ' υπαρχής κατέβαλλα προσπάθειες ώστε να αποφευχθούν εκτροπές και εκφυλιστικά φαινόμενα που εκδηλώθηκαν ιδιαίτερα έντονα στη συνέχεια. Η δραστηριότητα  ανθρώπων με πεποιθήσεις παρόμοιες με τις δικές μου εκείνη την περίοδο ήταν πολυσχιδής. Ξεκίνησε με κινήσεις όπως το κοινό κείμενο οικονομολόγων και πανεπιστημιακών. Μέρος της για βραχύ διάστημα συνδέθηκε με το ΕΠΑΜ. Όπως προανέφερα, τον Ιούλιο του 2011 παρευρέθηκα σε μέρος των εργασιών της ιδρυτικής στην Αργυρούπολη. Υπέβαλα προτάσεις επί του σχεδίου της ιδρυτικής διακήρυξης, οι οποίες έγιναν δεκτές. Ερήμην μου (όταν είχα φύγει) με εξέλεξαν μέλος της προσωρινής Πολιτικής Επιτροπής. Στις συνεδριάσεις της τελευταίας, που διεξάγονταν στην Αθήνα, συμμετείχα εάν και όποτε ήταν εφικτή σύνδεση με τηλεδιάσκεψη (από τα Χανιά)... Ήδη από τότε ήταν φανερά πολλά φαύλα στοιχεία ως προς τη δομή, τον προσανατολισμό, το ιδεολογικό πλαίσιο, τα καπελώματα, τις άξεστες απόπειρες επιβολής του «φυσικού ηγέτη» και της αυλής, τους ΠΑΣΟΚογενείς αυριανιστές να πρωτοστατούν εδώ κι εκεί κ.ο.κ. Τα περιγράφω αυτά και στο σχετικό άρθρο «Ότι απέμεινε από την εκφυλιστική μετάλλαξη του ΕΠΑΜ θέτει εκ των πραγμάτων εαυτόν εκτός της νομοτελούς προοπτικής του μετώπου». http://www.ilhs.tuc.gr/gr/dim_22042012.htm. Παρ' όλα αυτά, το τότε ΕΠΑΜ, κυρίως ως προς τη σύνθεση του κόσμου που προσήλκυε, αλλά και ως προς τις διαθέσεις των μελών του, δεν είχε την παραμικρή σχέση μ' αυτό που απέμεινε μετά το 1ο συνέδριο. Ποτέ δεν έκρυψα τις αρχές, τις ιδέες και τις επιδιώξεις μου. Τα θέματα αυτά τα έθετα με συνέπεια τόσο στα όργανα που συμμετείχα, στις συζητήσεις που είχα με άλλους συναγωνιστές, αλλά και σε δημόσιο γραπτό και προφορικό λόγο που είναι καταγεγραμμένος εν πολλοίς και διαθέσιμος. Διαθέσιμο είναι και το αρχείο της αλληλογραφίας της τότε Πολιτικής Επιτροπής, αρκούντως διαφωτιστικό για τις τάσεις που οδήγησαν στον πλήρη εκφυλισμό του ΕΠΑΜ. Έθετα τον προβληματισμό μου με έντονο και συστηματικό τρόπο, με ειλικρινή αγωνία παντού και στον ίδιο τον κ. Δ. Καζάκη, ασκώντας έντονη κριτική σε επικίνδυνα φαινόμενα και συμπεριφορές. Αναφέρω ενδεικτικά, ότι από τις αρχές είχα συζητήσει με τον κ. Δ. Καζάκη ότι αφορά την ευθύνη και τον ειδικό πρωτοπόρο-υποδειγματικό ρόλο των κομμουνιστών στη συγκρότηση και ανάπτυξη του μετώπου. Γι' αυτό το λόγο, του είχα προτείνει τη συγκρότηση κομμουνιστικής πλατφόρμας στο Μέτωπο και αυτός είχε συμφωνήσει μαζί μου. Με αυτούς τους όρους είχα ενεργοποιηθεί τότε στο ΕΠΑΜ, ευελπιστώντας αυτό να μετεξελιχθεί σε πραγματικό ενωτικό λαϊκό μέτωπο μάχης... Βέβαια, η μετέπειτα τραγελαφικές εξελίξεις έδειξαν ανάγλυφα το πως αντιλαμβάνονται κάποιοι τις δεσμεύσεις τους και την ενότητα λόγων και έργων... 

Είναι όντως λυπηρή αυτή η κατάληξη για ένα εγχείρημα στο οποίο είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους χιλιάδες άνθρωποι στη φάση των μαζικών λαϊκών κινητοποιήσεων κατά του καθεστώτος αποικίας χρέους. Στο ΕΠΑΜ, στη δράση για τη διάδοση των προταγμάτων του και στη συγκρότηση συλλογικοτήτων αλληλεγγύης και αγώνα, γνώρισα διάφορους ανθρώπους. Ανθρώπους που κουβαλούσαν όλα τα στερεότυπα του οπαδού, του αυλοκόλακα, του χειροκροτητή, επανεκδόσεις εκδοχών βοναπαρτισμού, «αυριανισμού» - αγοραίου λαϊκισμού, βολεψάκηδες που επενδύουν-τζογάρουν στη λογική της εν λευκώ ανάθεσης, ώστε να ψηφίσουν και να ξαναθρονιαστούν στη βολή τους με την αυταπάτη ότι ο άναξ θα τα λύσει όλα δια μαγείας (ή θα τον μουτζώνουν στην επόμενη καμπή), ανθρώπους που μόλις οσμίστηκαν δυναμική, έσπευσαν για ιδιοτελή εξαργύρωση εκδουλεύσεων και για αντιπαροχές, εκδοχές ανερμάτιστων καιροσκόπων, αρχομανών δικτατορίσκων – βοναπαρτίσκων μ' ένα τεράστιο νοσηρό «Εγώ», που είδαν το κίνημα ως όχημα-μέσο της ιδιοτελούς ναρκισσευόμενης φιλαυτίας τους κ.ο.κ. Ωστόσο, γνώρισα και εξαιρετικούς ανθρώπους, αγνούς, καθαρούς, ανιδιοτελείς, αφοσιωμένους στην υπόθεση του αγώνα του λαού, που βλέπουν τον εαυτό τους ως μέσο στην υπηρεσία αυτού του συλλογικού αγώνα ζωής η θανάτου. Είναι πολύ πιθανό να δραστηριοποιούνται ακόμα τέτοιοι καλοπροαίρετοι άνθρωποι εντός και πέριξ του εναπομείναντος ΕΠΑΜ, χωρίς να έχουν γνώση του τι μεσολάβησε, χωρίς να έχουν αντιληφθεί το πραγματικό διακύβευμα.

Σε αυτούς τους γνήσιους συναγωνιστές και συναγωνίστριες, πρέπει να καταστεί σαφές ότι όσο κι αν εκφυλίστηκε πρόωρα αυτό το εγχείρημα, το μεγαλείο, η ομορφιά και η προοπτική του μετωπικού αγώνα βρίσκονται μπροστά μας. Δεν έχουμε την πολυτέλεια για απογοητεύσεις, παραιτήσεις και ιδιώτευση. Είδαμε με τραγική ενάργεια το πως δεν χτίζεται, το πως υπονομεύεται ένα μέτωπο και τι χρειάζεται για να χτιστεί. Οφείλουμε να αντλήσουμε διδάγματα από την ιστορία των επαναστατικών κινημάτων, και από τη σύντομη εμπειρία του ΕΠΑΜ, ώστε να αναβαθμίσουμε ποιοτικά και ουσιαστικά τη μετωπική συγκρότηση του αγώνα του λαού μας.

Τελικά, ποιος θολώνει συστηματικά τα ήδη θολά νερά της σημερινής πολιτικής ζωής με διακηρύξεις περί λαϊκής ενότητας πέραν του διπόλου δεξιά-αριστερά; Και ποιος έρχεται να ψαρέψει τι στα θολά νερά; Ποιοι πνίγουν την μετωπική προοπτική στα θολά νερά της «αποϊδεολογικοποίησης»; Πόσο αθώο είναι να αναγορεύονται φερέγγυοι εταίροι και συνομιλητές οι φορείς παρόμοιων ιδεολογημάτων και πρακτικών;

Εν κατακλείδι: το καθεστώς σε συνθήκες κρίσης και πολέμου χρειάζεται επιτακτικά ποικίλα αναχώματα-δεκανίκια α) για τη διαχείριση της οργής και της αγανάκτησης των από κάτω και β) (δεδομένης της ταχύτατης φθοράς-χρεοκοπίας των βραχύβιων πολιτικών σχημάτων διακυβέρνησης) για τη δημιουργία εφεδρικών μορφωμάτων, οιονεί εταίρων σε σχήματα ανακύκλωσης-«ανανέωσης» πολιτικού προσωπικού διαχείρισης των όρων αποικίας χρέους. Το ΛΑΟΣ κάηκε, η ΝΔ δυσκολεύεται να βρει ταυτότητα με το νέο ακραίο νεοφιλελεύθερο ηγέτη, η ναζιστική Χ.Α. επίσης δυσκολεύεται να δείξει «υπεύθυνο καθωσπρεπισμό» και το μέλλον της «λαϊκής» ακροδεξιάς εθνικιστικής συνιστώσας της νυν συγκυβέρνησης δεν προοιωνίζεται ευμενές. Να λοιπόν που δένει η συνταγή των κουκλοπαικτών που δίνουν το στίγμα του ΕΠΑΜ για διεκδίκηση κατάλληλου ρόλου σε μια θολή αγορά πελατών-ψηφοφόρων: «με λόγο πατριωτικό, με πολιτικό λόγο ήπιο, ενωτικό και με αναφορές στην πατρίδα, τη θρησκεία και την οικογένεια»!...

Όσοι απεργάζονται, χειρίζονται και αναπαράγουν παρόμοια σενάρια σε θολά νερά, όχι μόνο δεν συμβάλλουν στη συγκρότηση του επιτακτικά αναγκαίου μετώπου, αλλά δημιουργούν άκρως ευνοϊκά εκκολαπτήρια για ακροδεξιές και φασιστικές εκτροπές.  

---

[1]    Ο Πιετισμός ή Ευσεβισμός αναπτύχθηκε στους κόλπους της γερμανικής λουθηριανής εκκλησίας κατά τον 17ο αι., με στόχο την τόνωση του ατομικού θρησκευτικού βιώματος.